(39) وَکُلّاً ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَلَ وَکُلّاً تَبَّرْنَا تَتْبِیراً
و برای هر یک نمونههایی (برای پند گرفتن) آوردیم (و چون عبرت نگرفتند) همه را به سختی نابود کردیم.
نکتهها:
«قُرون» جمع «قَرن»، در اصل به معنای جمعیّتی است که در یک زمان با هم زندگی میکنند و به چهل تا صد سال هم یک قرن گفتهاند. «تتبیر» از دست دادنِ بزرگی و سرنگون شدن است، به صورتی که به نابودی و هلاکت کشیده شود.**التحقیقفیکلماتالقرآن.***
اصحاب رسّ چه کسانی بودند؟
دربارهی قوم «رَسّ» در تفاسیر مطالب زیادی آمده است از جمله: آنان همان قوم شعیب هستند، یا این که «رَسّ» شهری است در «یمامه»، یا چاهی است در «انطاکیه» یا همان «رود ارس» است و یا غیر آن، ولی در کتاب «عیون اخبار الرضا» میخوانیم:
امام رضا علیه السلام فرمود: شخصی از حضرت علی علیه السلام دربارهی «اصحاب رسّ» پرسید، امام علیه السلام پاسخ داد: بعد از طوفان نوح، درختی به نام «شاه درخت» غرس شد. مردم (این درخت را مقدّس میدانستند و) در اطرافش دوازده قریه بنا کردند. نام قریهها به نام ماههای ایرانی بود: فروردین، اردیبهشت، خرداد تا دوازده ماه، آنان هر ماه در یکی از قریهها جشن وعید میگرفتند، البتّه در قریهی اسفند، عیدشان با شکوهتر بود و جمعیّت بیشتری جمع میشدند. در آن مراسم جشن، درختی را آتش میزدند و همین که دودش بالا میرفت به گریه و زاری میافتادند.
خداوند پیامبری برای آنان فرستاد و آنان را ارشاد کرد، او را تکذیب کردند، پیامبرشان نفرین کرد و آن درخت مقدّسشان خشک شد. پس از آن چاه عمیقی حفر کردند و پیامبر خدا را در آن افکندند و او را این گونه به شهادت رساندند.**تفسیر کنزالدقائق.***
و در نهجالبلاغه میفرماید: «أینَ اصحابُ مدائن الرّس الّذین قَتلوا الانبیاء»
پیامها:
1- سنّت الهی فرستادن رسولان برای هدایت مردم و هلاکت تکذیب کنندگان آنان بوده است. (کذّبوا الرسل اغرقناهم... و عاداً و ثمودَ...)
2- خداوند با همهی اُمّتها اتمام حجّت کرده است. (و کلاً ضربنا له الامثال)
3- قهر و غضب خداوند بر کفّار، یکی از سنّتهای الهی است. (و کلاً تبّرنا تتبیرا)