(15) ثُمَّ إِنَّکُمْ بَعْدَ ذَلِکَ لَمَیِّتُونَ (16) ثُمَّ إِنَّکُمْ یَوْمَ الْقِیَمَةِ تُبْعَثُونَ
سپس بدون تردید بعد از آن (مراحل) میمیرید. آن گاه شما روز قیامت برانگیخته میشوید.
نکتهها:
خداوند در این آیات، مردن را قطعی و حتمی شمرده است، در این جا ذکر کلامی از امیرالمؤمنین علیه السلام مناسب است:
«فلو أنّ احداً یجد الی البقاء سُلّماً او لدفع الموت سبیلاً لکان ذلک سلیمانبن داوود علیه السلام الّذی سُخّر له ملک الجنّ و الانس، مع النبوّة و عظیم الزلفة ... رمته قسی الفناء بنبال الموت».**نهج البلاغه، خطبه 182.*** حضرت فرمود: اگر کسی برای ماندن همیشگی در دنیا چارهای میاندیشید یا برای برطرف کردن مرگ راهی مییافت، او سلیمان پسر داود علیه السلام بود که بر جن و انس حکومت داشت، علاوه بر آن که پیامبر بود و مقام و منزلتی بزرگ داشت ... (با این حال) کمانهای نیستی با تیرهای مرگ، او را از پای درآوردند (و از جهان هستی رخت بربست).
آیهی قبل سیر تکامل خلقت انسان را بیان و خداوند به خود تبریک گفت، این دو آیه نیز مراحل نهائی تکامل را پس از مرگ بیان میکند.
پیامها:
1- مرگ نابود شدن نیست، مرحلهای از تکامل است. (ثمّ انّکم بعد ذلک لمیّتون)
2- مرگ، سرنوشت قطعی انسان است. (ثمّ انّکم ... لمیّتون) («انّ» و حرف «لام» و جملهی اسمیّه همه نشانهی تأکید است)
3- آفرینش انسان، هدفدار است. (ثمّ انّکم یوم القیامة تبعثون)
4- میان مرگ ورستاخیز فاصله طولانی است. («ثمّ» نشان فاصلهی طولانی است)