(34) وَلِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَکاً لِّیَذْکُرُواْ اسْمَ اللَّهِ عَلَی مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِیمَةِ الْأَنْعَمِ فَإِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُواْ وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِینَ
و (شما تنها امّتی نیستید که تکلیف قربانی دارد، زیرا) ما برای هر اُمّتی آئینی قرار دادیم، تا هنگام قربانی نام خدا را بر حیواناتی که خداوند روزی آنان کرده ببرند، خدای شما معبود یکتاست، پس فقط تسلیم او باشید، و به بندگان خالص بشارت ده.
نکتهها:
کلمه «مُخبتین» از «خَبت» یعنی زمین وسیع وهموار که خالی از فراز و نشیب است و مخبت به انسان آرام ومطمئن گفته میشود که از هرگونه پندار شرک دور باشد.
کلمهی «مَنسَک» یا مصدر، یا اسم زمان ویا اسم مکان است.لذا معنا چنین است: ما برای هر اُمّتی برنامه عبادت یا زمانی را برای قربانی یا مکانی را برای آن قرار دادیم.
پیامها:
1- برنامه قربانی، در تمام ادیان آسمانی بوده است. (لکلّ اُمّة...)
2- هنگام قربانی، نام خدا را باید به زبان آورد. (لیَذکُروا)
3- شیوهی بندگی خداوند، تنها باید از طریق وحی باشد. (جَعلنا مَنسکاً)
4- خدای ما پروردگار یکتاست. (فالهکم اله واحد)، همان خدایی که هم دین مارا تأمین میکند، (جعلنا مَنسکاً) و هم دنیای مارا (رَزَقهم من بَهیمة الانعام).
5 - نام خداوند به قدری ارزش دارد که اگر هنگام ذبح حیوان بر زبان جاری شود، گوشت آن حیوان حلال، وگرنه حرام خواهد بود. (لیَذکُروا اسماللّه)
6- غذای انسانهای خداپرست نیز باید رنگ الهی داشته باشد. (لیَذکُروا اسماللّه)
7- جز برای خدا تسلیم نشوید. (فله اَسلِموا)
8 - همین که در تمام ادیان نام خدا بردن مطرح است، پس آفریدگار همه یکی است. زیرا اگر خدای دیگری بود این مراسم به صورتهای دیگری نیز مطرح میشد. (فالهکم اله واحد) (حرف «فاء» برای نتیجه است یعنی وحدت مکتب، نشانهی وحدت معبود است).
9- بشارتهای الهی، مخصوص کسانی است که متواضع و تسلیم خدا هستند. (بَشّر المخبِتین)