تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 8
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره فرقان آیه 46

(46) ثُمَّ قَبَضْنَهُ إِلَیْنَا قَبْضاً یَسِیراً
سپس آن سایه را (اندک اندک) به سوی خود جمع می‏کنیم.
نکته‏ها:
امام باقر علیه السلام فرمود: مراد از سایه گسترده در آیه، سایه‏ی مابین طلوع فجر و طلوع خورشید است.**تفسیر نورالثقلین.*** گرچه بعضی مراد از سایه را سایه‏ی شب یا بعد از ظهر گرفته‏اند، ولی با توجّه به جمله بعد که می‏فرماید: (ثمّ جَعلنا الشّمس علیه دَلیلا)، سخن امام مورد قبول است.
کیف مدّالظل نقش اولیاست کو دلیل نور خورشید خداست**شهریار نیز می‏گوید: به علی شناختم من، به خدا قسم خدارا.***
اندرین وادی مرو بی این دلیل - لا اُحبّ الآفلین گو چون خلیل**مولوی.***
پیام‏ها:
1- بهترین راه خداشناسی برای همگان، تفکّر در پدیده‏های هستی است که بر اساس حکمت الهی آفریده شده‏اند. (ألم تر)
2- گردش زمین به دور خود و خورشید تصادفی نیست، حکیمانه و مدبرانه است. (ألم تَر الی ربّک کیف مدّ الظل)
3- انسان غرق در نعمت‏هاست، ولی با دیده‏ی عبرت به آنها نمی‏نگرد. (ألم تر الی ربّک کیف مدّ الظل)
4- گستردگی و طولانی شدن مدّت سایه به خاطر پرورش و رشد و شکوفایی است. (ربّک... مدّالظل) (اگر نور، مستقیم و یا سایه دائمی‏بود، یا همگی می‏سوختند و یا منجمد می‏شدند.)
5 - گرچه خداوند قدرت دارد که در طبیعت، تغییر و تحوّل شدید ایجاد کند، ولی خداوند سنّت خود را ترک نمی‏کند. (ولوشاء)
6- تداوم گردش هستی به دست اوست. (ولوشاء لجعله ساکنا)
7- شناخت سایه با وجود خورشید و نور ممکن است، زیرا هر چیزی با وجود ضدش شناخته می‏شود. (ثمّ جعلنا الشمس علیه دلیلا)
8 - حرکت هستی و عملکرد طبیعت، عمل خداست. (مدّ - جعلنا - قبضنا)
9- همان گونه که آفرینش جهان به تدریج و آرامی و در شش مرحله صورت گرفته است، تغییر آن نیز به تدریج خواهد بود. (قبضاً یسیراً)
10- گرفتن هیچ چیز برای خدا سخت نیست. (قبضاً یسیراً)