تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 8
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره حج آیه 11

(11) وَمِنَ النَّاسِ مَن یَعْبُدُ اللَّهَ عَلَی‏ حَرْفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَیْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَ إِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَی‏ وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْیَا وَالْأَخِرَةَ ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ
و از (میان) مردم، کسی است که خداوند را تنها با زبان می‏پرستد، (ایمان او در حاشیه و در مرز کفر است و با حادثه‏ای کوچک می‏لغزد) پس اگر خیری به او برسد، به آن اطمینان یابد، و اگر مصیبت و آزمایشی به او رسد، دگرگون شود (و به سوی کفر رود، چنین کسی) در دنیا و آخرت زیانکار است، این همان زیان آشکار است.
نکته‏ها:
شاید به خاطر آن که ظلمِ کم نیز از خداوندِ عادل، ظلمِ بسیار محسوب می‏شود، در آیه‏ی شریفه، کلمه‏ی «ظَلاّم» آمده است.
پیام‏ها:
1- خداوند عادل است و قهر یا مهر او نتیجه‏ی عملکرد ماست. (ذلک بما قَدّمت)
2- دیگران را عامل گناه و خلاف خودمان ندانیم، که هرچه هست از خودماست. (قَدّمت یَداک)
3- ایمان بعضی‏ها موسمی و سطحی است و حوادث تلخ و شیرین آن را تغییر می‏دهد. (و من النّاس ...)
4- حساب عقیده و عملی که بر اساس منطق است، از حساب فراز و نشیب‏های مادّی جداست. (دین را برای نان نخواهیم) (فَاِن اَصابَه خَیر...)
5 - انسان در معرض هجوم حوادث تلخ و شیرین است. (اَصابَه ... اَصابته)
6- فقر و ناملایمات وسائل آزمایشند. (اَصابته فِتنة)
7- ارتداد و بازگشت از راه خداوند، قهر شدید الهی و عذاب دوزخ را به دنبال دارد. (اِنقَلَب علی وَجهه خَسِرالدّنیا و الآخره)