(26) اَلْخَبِیثَتُ لِلْخَبِیثِینَ وَالْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَتِ وَالطَّیِّبَتُ لِلطَّیِّبِینَ وَالطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبَتِ أُوْلَئِکَ مُبَرَّءُونَ مِمَّا یَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ کَرِیمٌ
زنان پلید سزاوار مردان پلیدند ومردان پلید سزاوار زنان پلید، زنان پاک برای مردان پاکند و مردان پاک برای زنان پاک. آنان از آنچه دربارهشان میگویند منزّهند و برای آنان مغفرت و روزی نیکویی است.
نکتهها:
این آیه یک اصل کلّی را مطرح میکند و معنایش این نیست که اگر مردی یا زنی خوب بود حتماً همسرش نیز خوب و مشمول مغفرت و رزق کریم و اهل بهشت است. زیرا قرآن ملاک را ایمان و تقوا و عمل صالح میداند و لذا با اینکه حضرت نوح و لوط طیب بودند همسرانشان از خبیثات و دوزخیاند.
کلمهی «طیّب» به معنای دلپسند و مطلوب است و در قرآن در توصیف مال، ذرّیه، فرزند، کلام، شهر، همسر، غذا و رزق، باد، مسکن، فرشته، درخت و تحیّت آمده است و در مقابل آن کلمهی «خَبیث» است که آن هم برای مال، انسان، همسر، سخن، عمل و شجره به عنوان وصف مطرح شده است.
این آیه را چند نوع میتوان معنا کرد:
الف: با توجّه به آیات قبل که دربارهی تهمت به زنان پاکدامن و ماجرای افک بود و با توجّه به جملهی: «مبرّئون ممّا یقولون»، معنای آیه آن است که کلمات خبیث مثل تهمت و افترا، شایسته افراد خبیث و سخنان پاک شایستهی افراد پاک است.
ب: ممکناست مراد آیه بیان یک حکم شرعیباشد که ازدواج پاکان با ناپاکان ممنوع است. نظیر آیه اوّل همین سوره که میفرمود: (الزّانی لایَنکح الاّ زانیة) مرد زناکار جز زن زناکار را به همسری نگیرد، همان گونه که در روایتی امام باقر علیه السلام این معنا را تأیید میکند.**تفسیر مجمعالبیان.***
ب: ممکن است مراد آیه همسویی فکری، عقیدتی، اخلاقی وبه اصطلاح همشأن و همکفو بودن در انتخاب همسر باشد. یعنی هر کس بطور طبیعی به سراغ همفکر خود میرود.
ذرّهای که در همه ارض و سماست - جنس خود را همچو کاه و کهرباست
ناریان مر ناریان را جاذبند - نوریان مر نوریان را طالبند
در قرآن برای رزق اوصافی ذکر شده است از جمله:
(رزقاً حسنا)**نحل، 67.***، (رزقٌ کریم)**انفال، 4.***، (رَزَقکم اللّه حلالاً طیّبا)**مائده، 88.***، (یَرزُقه من حیث لایَحتسب)**طلاق، 3.***، (یُرزَقون فیها بغیر حساب)**غافر، 40.***
پیامها:
1- طبع افراد پلید آن است که به سراغ پلیدیها میروند برعکس افراد خوب که به سراغ خوبیها میروند. (الخبیثیات للخبیثین... الطیّبات للطیّبین)
2- استفاده از نعمتها و طیّبات، حقّ اهل ایمان است. (والطّیّبات للطّیبّین)
3- سالم ماندن نسلهای پاک، از برنامههای قرآن است. (والطیّبات للطّیبّین)
4- حمایت از پاکدامنها لازم است. (اولئک مبرؤن ممّا یقولون)
5 - معنویّات بر مادیّات مقدّم است. (در قرآن هر جا جملهی (رزق کریم) آمده، قبلش جملهی (لهم مغفرة) آمده است.)