(36) فَقُلْنَا اذْهَبَآ إِلَی الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَِایَتِنَا فَدَمَّرْنَهُمْ تَدْمِیراً
پس به آن دو گفتیم: (برای اتمام حجّت) بهسوی قومی که آیات مارا تکذیب کردند بروید. آنگاه آنان را (به خاطر عنادشان) به سختی قلع وقمع کردیم.
نکتهها:
کلمهی «تَدمیر» از «دمار»، به معنای هلاکت اعجابانگیز است.**التحقیقفیکلماتالقرآن.***
شیوههای تبلیغ و تربیت در قرآن متفاوت است؛ در یک جا میفرماید: باید به سراغ منحرفان رفت، (اِذهبا) و در جای دیگر میفرماید: باید فرمان داد تا آنان خود حاضر شوند و غرورشان شکسته شود. چنانکه حضرت سلیمان به ملکهی سبأ چنین فرمان داد: (و آتونی مسلمین)**نمل، 31.*** یعنی با تسلیم کامل، در برابر ما حاضر شوید.
پیامها:
1- تا با کتاب آسمانی اُنس نگیریم، حقّ تبلیغ به دیگران را نداریم. (آتینا موسی الکتاب... اذهبا)
2- جانشین انبیا را نیز باید خداوند تعیین کند. (جعلنا معه اخاه...)
3- در مسئولیّتهای بزرگ، به وجود وزیر وهمکار نیاز است. (جعلنا معه اخاه هارون وزیرا)
4- در برخی از دورهها، انبیا متعدّد بودند، ولی رهبر یکی بود. (هارون وزیرا)
5 - در تبلیغ، گاهی باید افرادی را اعزام کرد تا با هم تبلیغ کنند. (اِذهبا)
6- اتمام حجّت با گمراهان لازم است. (اِذهبا الی القوم الّذین کذّبوا)
7- انکار ولجاجت مردم، مانع لطف خداوند نیست. (پیامبر را برای هدایت آنان میفرستد) (اذهبا الی القوم الّذین کذّبوا)
8 - تکذیب پیامبر، تکذیب خداست. (کذّبوا بآیاتنا)
9- نتیجهی تکذیب حقّ، قلع و قمع شدن است. (فدمّرناهم)
10- نقل تاریخ و سرگذشت کفّار قبل و بیان هلاکت آنان، زمینهای برای هشدار و نهی از منکر کفّار امروز است. (فدمّرناهم)