• مقدمه
• مقدمه مؤلف
• جلسه اول ـ عالَم برای آدم، یا آدم برای عالَم؟
• بركات شناخت هدف زندگی زمینی
• ای انسان‌ها! كفر چرا؟!
• عالَم در خدمت انسان
• وسعت وجودی انسان
• حكمت تسخیر زمین برای انسان
• آدم یا آدمیت؟
• تكامل آدم باید از زمین شروع شود
• علت سؤال ملائكه
• جلسه دوم ـ علمِ به اسماء الهی
• فقط خالق انسان متذكر هدف انسان است
• معنی خلیفه خدا بودن
• فلسفة خلقت انسان
• چه کسی باید خلیفة خدا باشد
• معنی اسماء
• مقام قلب انسان كامل
• ناتوانی ملائكه در پذیرش و اظهار تمام اسماء
• هماهنگی قرآن و قلب پیامبر و جامعیت اسماء
• چه شد زان آشیان بیگانه گشتی؟
• جلسه سوم ـ آدم
• چگونه انسان برای خودش گُم می‌شود
• انسان كامل، اسیر مقتضیات زمین نیست
• حضور دائمی خلیفه خدا در زمین
• ملائكه به خدا سجده كردند
• حضرت محمد(ص)، مظهر تامّ آدمیت
• مقیاس ارزیابی آدمیت خود
• چه كسی مصلحت را مصلحت می‌كند؟
• انسان كامل، حقیقت كل اشیاء
• معنی سجده بر آدم
• جلسه چهارم ـ خصوصیات حیات ملكوتی آدم
• معنای شجره ممنوعه
• نزدیكی به كثرات و شروع هبــوط
• موطن ملكوتی و ارائه سرّ حیات آدمی
• زمینی بودن انسان با وجود توبه آدم
• علت بیرون شدن از بهشت
• بهشت، جای ماندن آدم نبود
• نزدیكی به طبیعت و شروع سختی‌ها
• نهی ارشادی و ظلم به خود
• فریب شیطان
• هبوط و شروع دشمنی‌ها
• یك مثال واقعی
• غفلت از دشمنی شیطان، منشأ انحراف‌ها
• جلسه پنجم ـ آدم؛ نمایشِ معنی زندگی زمینی
• تكوین و تشریع
• دینداری، یعنی سیر به سوی باطن عالَم
• داستان آدم، یك مَثَل واقعی
• آدمیت و انتخاب خستگی
• زندگی زمینی، حادثه‌ای از كل زندگی
• هبوط، مقدمه رسیدن به بهشت حقیقی
• هبوط و امكان صعود برتر
• جلسه ششم ـ هبوط
• فلسفة هبوط در زمین
• چگونگی قیامتی‌شدن
• شروع شخص آدم
• برکات توبه آدم و آدمیت
• غفلت از جایگاه شریعت در دنیا
• جسم‌های زمینی و روح‌های آسمانی
• انسان در خدمت دنیا، یا دنیا در خدمت انسان
• ریشة بصیرت در زندگی
• حقیقت؛ ماوراء فهم عموم
• جلسه هفتم ـ بینش شیطان
• خلافت آدم، خلافت جمیع بشریت
• تکوینی بودن امر به سجده
• منطق شیطانی
• آرزوهای سرگردان
• سجده به خاک یا به روح؟
• رابطة حقیقی بین انسان و ملائکه و شیطان
• هبوطِ جزیی و هبوطِ کلی
• راه‌های ورود شیطان
• برکات امر به سجده
• آرزوهای شیطانی
• جایگاه اصلی فعالیت شیطان
• حضور شیطان در چهار جهت زندگی
• مبنای گمراهی گمراهان
• ابزارهای شیطان
• آتیة فرزندان و حیلة شیطان
• وقتی عبادت رهزن می‌شود
• جایگاه تفكر شیطانی در عالَم
• نقش شیطان در ظهور نقص‌های غیر قابل اعتنا
• نهایت وعده‌های شیطانی
• عامل روبه‌رویی با آنچه نمی‌خواهیم
• شیطان و توجه‌دادن به نیازهای پست
• حیاء؛ اقتضای آدمیت آدم‌ها
• اقتضای آدمیت در مقابل گناه
• زندگی زمینی و انواع دشمنی
• جلسه نهم ـ شیطان عامل عریانی انسان
• اولْ اندیشه، وانگهی كردار
• راه دست‌یابی به حكمت
• راه ورود شیطان
• چگونه زشتی‌ها آشكار می‌شود؟
• حضور هركس در نظرگاه اوست
• معنی لباس در مراتب مختلف وجود
• به بهانة جمال، محرومیت از جمال
• نجات از جنبه‌های بی‌خودی زندگی
• راه غلبه بر شیطان
• جلسه دهم ـ شیطان
• فلسفة وجودی شیطان
• چه چیز سرمایة ما می‌شود؟
• طرح قواعد تکوین به زبان تشریع
• واقعیت آدم در قالب الفاظ
• گذار از زمین؛ لازمة ماندن در بهشت
• ذات شیطان و چگونگی عمل او
• تأثیر شیطان بر عواطف
• راه عدم تأثیر شیطان
• زینت حقیقی و زینت كاذب
• تغییر زمین به جای تغییر خود
• جلسه یازدهم ـ توجه به رب، مانع زود باوری وتسلط شیطان
• راه ارزیابی صحیح
• رمز تسلط شیطان بر انسان
• آیا جنگ انسان با شیطان جنگی است نابرابر؟
• رمز نجات از تسلط شیطان
• آرزوی بندة خدا، بی‌آرزویی است
• سوزم آن است كه ساز بیشتر با خدا داشته باشم
• انسانی كه راه را گم كرد، وسوسة شیطان را می‌پذیرد
• بَعدی نیست
• چگونگی تصرف شیطان
• خدا شیطان را بر انسان مسلّط نكرد
• زودباوری ما، عامل تسلط شیطان
• توجّه به عللِ متوسط، عامل تأثیر
• مشكلات؛ وسیلة امتحان صبر بندگان
• صراط مستقیم انسان، تنها راه نتیجه‌مند
• وسوسة شیطان، عامل تمایز انسان مؤمن از غیر مؤمن
• جلسه دوازدهم ـ فلسفة وجود شیطان
• معنی و جایگاه شیطان
• وسوسه و تذکر، مانع اختیار نیست
• اِضلال کیفری
• حکمت وجود شیطان
• خدا؛ هستی اشیاء را می‌دهد
• سنت دشمنی همیشگی شیاطین با انبیاء
• وسوسه و عمیق‌شدن اعتقادات
• شیطان؛ عامل رسیدن به نهایت شقاوت
• نشانه‌های حضور فعّال شیطان
• شیطان عامل شقاوت بیشتر
• نقش خدا در جواب به طلب انسان‌ها
• جلسه سیزدهم ـ رابطه انسان با شیطان
• مبنای انحراف انسان‌ها
• شیطان؛ عین اِضلالِ خود و دیگران
• نحوة خروج از مقام قدس
• فوق خشم‌ها و خرسندی‌ها
• همه چیز را به خودمان وصل می‌كنیم!
• توجه به حضور شیطان در تحلیل حوادث
• معنی شركت شیطانی در زندگی افراد
• شیطان؛ بستر فریب انسان‌ها
• فریب از كجا شروع می‌شود؟
• حد حضور شیطان در عوالم غیب
• شیطان؛ انسان را فقط گِل دید!
• نتایج منطق‌ شیطانی
• فرصت برای ادامة فساد
• جلسه چهاردهم ـ روش زینت دادن شیطان
• زندگی و جنگ با دشمن پنهان
• چگونگی اِغْواء شیطان
• عوامل جذب شیطان
• راه رهایی از حیلة شیطان
• شور و شوق‌های شیطانی
• بنده‌های هوی، در دست شیطان
• چگونگی زینت‌دادن شیطان
• راه رهایی از وسوسة شیطان
• آنگاه كه شیطان مأیوس می‌شود
• استحالة میل‌ها در بندگی خدا
• طلب؛ دریچه‌‌های ورود شیطان
• منشأ اِغواء شیطان خود انسان‌ها هستند
• جلسه پانزدهم ـ انسان عین انتخاب گری
• انسان؛ مسئول اعمال خود
• انتخاب‌گری، عامل موجودیت بخشیدن انسان
• ریشة انتخاب‌ها
• شرایط امتحان
• فلسفة ارسال رسولان
• نشان دادن آدم به خودش
• معنی هدایتِ خدا
• معنی تنگناهای زندگی دنیا
• كوری قیامت، صورت فراموشی آیات الهی
• جلسه شانزدهم ـ الهام ملک، وسوسة شیطان
• استحكام انسان در الهام ملك یا در وسوسة شیطان
• جنبه‌های ملكوتی و مُلكی قلب
• الهام یا وسوسه؟
• فرق توفیق با خذلان
• راه تشخیص حقایق از خواطر
• چگونگی تثبیت الهام و دفع وسوسه
• دل انسان عرصة تلاش شیطان و ملك
• فرق خواطر مَلَكی و شیطانی و راه نجات از خواطر شیطانی و تقویت خواطر مَلَكی
• گر نپرسی زودتر کشفت شود
• فرار از خود!
• حساسیت به حرام و حلال شرعی، عامل تشخیص وسوسه و الهام
• عقیدة صحیح و ترك خوشی نفس، عامل نجات از شیطان
• نتایج گرسنگی
• راه نجات از وَهم
• نقش یاد خدا در دفع وسوسه
• خواستْ شیطان بد كند با من، ولی احسان نمود
• باقی به بقای ربّانی
• آنگاه كه انسان به شیطان عادت می‌كند
• جلسه هفدهم ـ نشانه‌هایی از الهام ملك و وسوسه شیطان
• ضرورت توجه به خطورات شیطانی و الهامات ملكی
• نشانه‌هایی از الهام ملك و وسوسة شیطان
• زندگی با وَهم خود
• استعلاء و خواطر شیطانی
• خطر محرومیت از الهام ملك
• سیر تا درجة فرشتگان
• چگونگی سدّکردن راه ورود شیطان به قلب
• وسوسة‌ شیطان و بی‌حوصلگی در فهم حقایق
• بركات تفقّه در دین
• ذهن‌های گرفتار سایه‌ها
• راه ارتباط با عالم قدس
• جلسه هجدهم ـ قلب انسان؛ عرصة جنگ ملك با شیطان
• آفرینش شیطان و تحقق هدف خلقت
• اصل وجود شیطان و ملك
• شیطان؛ هادی طالبان اسم غضب الهی
• جنگ بین فرشته و شیطان در میدان قلب انسان
• حساسیت بیشتر بر احوالات قلب
• چگونگی جنگ بین ملك و شیطان در قلب انسان
• انسان شخصیت خود را، خود انتخاب می‌كند
• جلسه نوزدهم ـ کار شیطان
• معرفت؛ عامل پرهیزگاری
• سهم انسان در ارتباط با حقایق
• قرآن از وجود جن و شیطان و ملك خبر می‌دهد
• كار شیطان و حقیقت او
• رابطة نفس امّاره با شیطان
• ابزار شناخت ملك و شیطان، لطافت باطن است
• نقش خیال در ایجاد صورت
• احضار روح!
• منابع
• پاورقی ها

جلسه شانزدهم ـ الهام ملک، وسوسة شیطان

بسم الله الرّحمن الرّحیم
ملاصدرا(ره) در رابطه با فرق بین الهام كه مربوط به ملك است و وسوسه كه مربوط به شیطان است، هفت‌فراز مطرح می‌كند كه برای تكمیل بحث نقش ملائکه و شیطان نكات بسیار خوبی را دربردارد،(209) و إن‌شاء‌الله وسیله‌ای می‌شود كه انسان بتواند الهام را از وسوسه تفكیك كند و در تقویت الهامِ ملك و زدودن وسوسه‌های شیطانی تلاش نماید. آن هفت فراز عبارت است از: