تربیت
Tarbiat.Org

هدف حیات زمینی آدم ملک، شیطان، هبوط
اصغر طاهرزاده

زینت حقیقی و زینت كاذب

شیطان می‌گوید: «لَاُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی‌‌الارض» آنچه را در زمین است برای آن‌ها زیبا جلوه می‌دهم. از طریق كارهای باطل امید سعادت‌مند شدن را در آنها ایجاد می‌كند. كارهای باطل را لعاب می‌زند و ظاهر آنها را خوب جلوه می‌دهد. خوشحالی‌های پوچ را در زندگی رونق می‌بخشد، به همین جهت هم گفت: زینت می‌دهم، نه این‌كه مثل پیامبران آنچه را به‌واقع زینت است به انسان‌ها نشان دهد.
خداوند در آیه 31 سوره اعراف می‌فرماید: «خُذُوا زینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» بروید زینت‌های خود را در مساجد به‌دست آورید. یعنی زینت‌های واقعی هم در عالَم هست كه آن داشتن معنویت است، و آن‌ها در مساجد است. ولی شیطان چیزهایی را كه به‌واقع زینت نیست به‌عنوان زینت جلوه می‌دهد. مولوی متذكر همین نكته است كه می‌گوید:
این خوشی در قلب‌ها عاریتی است

زیر زینـت، مایــة بی‌زینتــی است

سوی دریا عزم کن زین آبگیر

بحر جو و ترک این مرداب گیر

یعنی مواظب این خوشی‌های دروغین در زندگی خود باشید، این‌ها مثل زینت كردن چهرة زشت است، زینتش كرده‌اند، چون زشت است. شیطان و تبلیغات دنیای مدرن، زشتی‌ها را زینت می‌دهند تا زیبایی‌های زندگی كه همان بندگی و صدق و تواضع است دیده نشود و به چشم نیاید. یعنی با زینت‌دادن‌ها، دیدن زینت‌های واقعی را از ما می‌گیرد و در نتیجه زیبایی‌های واقعی عالَم به چشم ما زیبا نمی‌آید.
حضرت رسول(ص) می‌فرمایند: وقتی می‌خواهید قرآن بخوانید، برای این‌كه قرآن در حافظه‌تان بماند، این دعا را بخوانید:
«اَللهُمَّ ارْحَمْنی بِتَرْكِ مَعاصیكَ اَبَداً ما اَبْقَیْتَنی، وَارْحَمْنی مِنْ تَكَلُّفِ ما لا یَعْنِینِی، وَارْزُقْنی حُسْنَ الْمَنْظَرِ فیما یُرْضِیكَ عَنّی، وَ اَلْزِمْ قَلْبی حِفْظَ كِتابَكَ كَمّا عَلَّمْتَنی، وَارْزُقْنی اَنْ اَتْلُوَهُ عَلَی‌النَّحوِالَّذی یُرْضیكَ عَنّی.
اَللّهُمَّ نَوِّرْ بِكِتابِكَ بَصَری، وَاشْرَحْ بِهِ صَدْری، وَ فَرِّحْ بِهِ قَلْبی، وَ اَطْلِقْ بِهِ لِسانی، وَاسْتَعْمِلْ بِه بَدَنی وَ قَوِّنی عَلی ذلِكَ، وَ اَعِنّی عَلَیْهِ، اِنَّهُ لا مُعینَ عَلَیْهِ اِلاّ اَنْتَ، لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ».(133)
خدایا! به من كمك بفرما در ترك معاصی تا آن‌وقت كه زنده‌ام، و كمكم كن و نجاتم بده از این‌كه گرفتار كارهای پوچ بی‌فایده بشوم (چون راه ورود شیطان از همین طریق است)، و روزی‌ام گردان خوب نگریستن در آنچه تو از من راضی هستی كه به آن بنگرم(پس ملاحظه می‌كنید كه چیزهایی هست كه زیباست و خوب دیدن زیبایی‌ها را از خدا تقاضا می‌كنی) و خدایا قلبم را همراهی كن در حفظ كتابت، همچنان‌كه آن را به من آموختی، و روزی‌ام فرما كه آن‌را ‌طوری بخوانم كه تو از من راضی باشی.
خدایا! چشمم را به كتاب خود نورانی گردان، و سینه‌ام را به كمك كتاب خودت گشاده گردان، و به‌كمك آن، قلبم را شاد گردان و زبانم را به كتاب خودت گویا نما و بدنم را به انجام اعمالی وادار كه براساس دستورات كتاب تو است، و در این مسائل به من قدرت عطا كن و كمكم نما كه كمك‌كاری در این امور جز تو نیست، و تو تنها مقصد من هستی.
پس ملاحظه كردید كه باید بین زیبایی‌های حقیقی و زیبایی‌هایی كه شیطان آنها را زیبا جلوه می‌دهد فرق گذاشت و از خدا بخواهیم به ما كمك كند تا در «ما لا یَعْنی» یعنی آنچه به‌واقع بیخود است گرفتار نشویم و به زیبایی‌های واقعی چشم بدوزیم كه در دعای فوق منظور از زیبایی حقیقی قرآن است.
قرآن نیز به ما تذكر می‌دهد كه مواظب باشید زینت زمین را زینت خود مگیرید، در آیه 7 سوره كهف می‌فرماید: «اِنّا جَعَلْنا ما عَلَی‌الاَرْضِ زینَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ اَیُّهُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً» ما آنچه را بر زمین است زینت زمین قرار دادیم تا آنها را آزمایش كنیم و ببینیم كدام‌یک عملشان بهتر است. پس مؤمن به جهت آن‌كه متوجه است زینت زمین را زینت خود نگیرد، خوب امتحان می‌دهد. زینت زمین مال خودش است، زینت مؤمن مال خداست و آن ایمان مؤمن است. شیطان می‌آید به شكل خودش زینت به انسان می‌دهد. یعنی زشتی‌ها و نقص‌هایی را كه پنهان بود برایش آشكار می‌كند كه ببین تو این نقص را داری. مثلاً به زنان ژاپنی القاء می‌كند كه شما چشم‌هایتان كوچك است و به زنان ایرانی القاء می‌كند كه شما چشم‌هایتان مثل ژاپنی‌ها نیست. حالا باید یك زینتی روی این نقص‌‌تان بكشید و آن‌ها را وادار می‌كند كه هر کدام با جراحی پلاستیك طرح چشم‌هایشان را عوض كنند. خلاصه كار شیطان همین است نقص‌هایی را كه به‌واقع نقص نیست به رخ انسان‌هایی كه بندگی خدا برایشان اصل نیست، بكشاند و بعد آنها را گرفتار زینت‌سازی روی آن زشتی‌های ساختگی می‌كند كه در آیه 20 سوره اعراف بدان اشاره فرمود كه: «فَوَسْوَسَ لَهُمَاالشَّیطان لِیُبْدِیَ لَهُما ماوُورِیَ عَنْهُما مِنْ سَوْاتِهِما» شیطان وسوسه كرد و وسوسه‌اش همین است كه نقص‌های غیرحقیقی را در منظرشان آورد و آنها را مشغول رفع آنها كرد و در واقع به جای زینت‌یابی، برای آنها زینت‌سازی كرد. مؤمن زینت خود را كه ایمان است می‌یابد و شیطان زینت‌های من درآوری می‌سازد و زینت زمین را به‌عنوان زینت انسان به رخ انسان می‌كشد و این كار را قرآن می‌فرماید: «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیطان» شیطان آن‌ها را وسوسه كرد و از زینت‌های آسمانی، غافلشان كرد.