همواره عنایت داشته باشید كه بحث آدم، یعنی خلیفة‌الله را به صورت بالفعل و كامل در وجود اَقدس پیامبر(ص) بنگرید. پس هر وقت بحث آدم مطرح است، شما حضرت ختمی‌مرتبت، پیامبرآخرالزمان(ص) و اهل‌البیت آن حضرت(ع) را در نظر داشته باشید، پیامبر(ص) می‌فرمایند: «اِنَّ اللهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَی خَلَقَ آدَمَ فَاَوْدَعَنَا صُلْبَهُ وَ اَمَرَ الْمَلَائِكَةَ بِالسُّجُودِ لَهُ تَعْظِیماً لَنَا وَ اِكْرَاماً...»؛(35) خداوند آدم را خلق كرد و ما را در صلب او به ودیعت قرار داد و به ملائكه دستور داد تا به خاطر تعظیم و تكریم به او سجده كنند. چون ظهور تامّ آدمیت، پیامبرِ آخر حضرت محمد(ص) است. و این نكته نیز در ذهن عزیزان باشد كه مقام ظهور اسماء به نحو جامع، قلب آدم است. حالا شرایط ظهور تامّ و تمام آن در آخرالزمان و در آخرین پیامبر و اهل‌البیت آن حضرت(ع) محقق می‌شود. همین طور كه دین اسلام در شرایطی ظهور می‌كند كه شرایط ظهور دین تامّ و كامل است. و خداوند فرمود: «...اَلْیَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِینَكُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَیْكُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِینًا،...»؛(36) ... اكنون در آخرین روزها كه بناست دین را به انتها برسانیم، راضی شدیم كه اسلام دین شما باشد.
قبل از دین اسلام، دین حقیقی كه همان اسلام است ظهورتامّ و تمام نداشت، و لذا با اسلام، ظهور تام و تمام دین، عملی شد. چرا که فرمود: «اِنَّ الدِّینَ عِنْدَاللهِ الْاِسْلَام»؛(37) دین در نزد خدا همان اسلام است، و به این نکته هم توجه داشته باشید که دین تامّ و تمام بر قلبی كه آن قلب هم تامّ و تمام است، نازل می‌شود. و لذا خداوند می‌فرماید: قرآن را از طریق جبرائیل بر قلب تو ای پیامبر نازل كردیم «نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الاَمِین عَلی قَلْبِك».(38) از طرفی قلب كامل، یعنی قلبی كه تمام اسماء را بگیرد. درست است كه آدم همة اسماء را گرفت، ولی حقیقت آدم یا آدمیت در وجود مقدس حضرت محمّد(ص) ظهور تامّ و تمام كرد. برای همین هم به یك اعتبار فرق نمی‌كند كه وقتی می‌گوییم آدم همة اسماء را تعلیم گرفت، شما همة انبیاء و اوصیاء را در نظر بیاورید، ولی به یك اعتبار هم باید به پیامبرآخرالزمان(ص) نظر داشته باشید، چون ایشان صورت تامّ و تمام آن حقیقت است. البته دقت دارید كه حقیقت تشكیكی است و دارای شدت و ضعف است، مثل نور است. و نور ضعیف هم به‌واقع چیزی جز نور نیست، و آن طور نیست كه مقداری ظلمت در آن باشد و لذا در قلب هیچ‌یك از انبیاء ذره‌ای جهل نیست، ولی همین طور كه نور شدید داریم، آدم تامّ تمام كه حقیقت مطلق آدمیت است با همة آن كمالاتی كه آدم دارد را هم داریم و آن پیامبر آخرالزمان و اهل‌البیت او(ع) هستند، چون در عین عصمتِ همة پیامبران، درجات آن‌ها از نظر توحید و معرفت متفاوت است و خداوند در مورد آن‌ها فرمود: «وَ لَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلَی بَعْض»؛(39) محقّقاً ما بعضی از انبیاء را بر بعضی دیگر برتری دادیم، با این‌که همة انبیاء در مقام عصمت هستند.
و لذا علامه(ره) در مورد آدم می‌فرمایند:
«و آدم یكی از مصادیق كامل اولیاء است و به وسیلة همین انسان‌های كامل كه مظهر كل اسماء‌اند، معلوم می‌شود چه كسی چه كاره است».
حال طبق آیة مطرح شده، کسی برتری بیشتری دارد و در این كار نقش بیشتری به عهده‌اش هست، که در نمایش اسماء الهی به نحو اتمّ موفق‌تر است. عمده آن است كه متوجه باشیم گوهر آدمیت است كه اسماء الهی را آموخته است و انبیاء الهی و ائمه معصومین(ع) مصداق بالفعل آن مقام هستند و بقیه نسبت به آن مقام حالت بالقوّه دارند.