تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد3
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

حسدها، در جنایات

((حـسـد)) کـه در فـارسـی از آن تـعـبـیـر بـه ((رشـک)) مـیـکـنـیـم بـه مـعـنـی آرزوی زوال نـعـمت از دیگران است، خواه آن نعمت به حسود برسد یا نرسد، بنابراین کار حسود در ویـران کردن و آرزوی ویران شدن متمرکز میشود، نه اینکه آن سرمایه و نعمت حتما به او منتقل گردد.

حسد سرچشمه بسیاری از نابسامانیهای اجتماعی است از جمله اینکه:

1 - حـسـود تـمـام یـا بـیـشـتـر نـیروها و انرژیهای بدنی و فکری خود را که باید در راه پـیـشـبـرد اهـداف اجـتـمـاعی به کار برد در مسیر نابودی و ویران کردن آنچه هست صرف میکند، و از این رو هم سرمایههای وجودی خود را از بین برده و هم سرمایه های اجتماعی را.

2 - حـسـد انـگـیـزه قـسـمـتـی از جـنـایـات دنـیـا اسـت و اگـر عوامل و علل اصلی قتلها، دزدیها، تجاوزها و مانند آن را بررسی کنیم خواهیم دید که قسمت قـابـل تـوجـهـی از آنـهـا از عـامـل حـسد مایه میگیرد، و شاید بخاطر همین است که آن را به شـرارهـای از آتـش تـشـبـیـه کرده اند که میتواند موجودیت حسود و یا جامعه ای را که در آن زندگی میکند به خطر بیندازد.


@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 469@@@

یـکـی از دانـشـمندان میگوید حسد و بدخواهی از خطرناکترین صفات است و باید آن را به مـنـزله مـوحـشـتـرین دشمن سعادت تلقی کرد و در دفع آن کوشید. جوامعی که افراد آن را اشـخـاص حسود و تنگ نظر تشکیل میدهند جوامعی عقب افتاده هستند، زیرا همانطور که گفتیم حـسـود هـمـیـشـه مـیـکـوشـد تـا دیـگـران را بـه عـقـب بـکـشـد و ایـن درسـت بـر خـلاف روح تکامل و ترقی است.

3 - از همه اینها گذشته حسد اثرات بسیار نامطلوبی روی جسم و سلامت انسان میگذارد، و افـراد حـسـود مـعـمـولا افـرادی رنـجـور و از نـظر اعصاب و دستگاههای مختلف بدن غالبا نـاراحـت و بـیـمارند، زیرا امروز این حقیقت مسلم شده که بیماریهای جسمانی در بسیاری از مـوارد عـامل روانی دارند، و در طب امروز بحثهای مشروحی تحت عنوان بیماریهای روان تنی دیده میشود که به این قسمت از بیماریها اختصاص دارد.

جـالب ایـنـکه در روایات پیشوایان اسلام روی این موضوع تکیه شده است: در روایتی از عـلی (عـلیـهـالسـلام) میخوانیم ((صحة الجسد من قلة الحسد)) تندرستی از کمی حسد است.))

و در جـای دیـگـر میفرماید: ((العجب لغفلة الحساد عن سلامة الاجساد: عجیب است که حسودان از سـلامـت جـسـم خـود بکلی غافلند)) و حتی در پاره ای از احادیث می خوانیم که حسد پیش از آنـکـه بـه مـحـسـود زیـان بـرسـانـد از حـسـود شـروع مـیـکـنـد، و تـدریـجـا او را بـه قتل میرساند!

4 - از نـظـر مـعـنـوی حـسـد نـشانه کمبود شخصیت و نادانی و کوتاه فکری و ضعف و نقص ایـمان است، زیرا حسود در واقع خود را ناتوانتر از آن میبیند که به مقام محسود و بالاتر از آن بـرسـد و لذا سـعـی مـیـکند محسود را به عقب برگرداند، به علاوه او عملا به حکمت خداوند که بخشنده اصلی این نعمتها است معترض است و نسبت به اعطای نعمت به افراد از طرف خداوند ایراد دارد، و لذا


@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 470@@@

در حـدیـثی از امام صادق (علیهم السلام) میخوانیم ((الحسد اصله من عمی القلب و الجحود لفـضـل الله تـعـالی و هـمـا جـنـاحان للکفر و بالحسد وقع ابن آدم فی حسرة الابد و هلک مـهـلکـا لا یـنـجـو مـنـه ابـدا: حـسـد و بـدخـواهی از تاریکی قلب و کوردلی است و از انکار نـعـمـتـهـای خـدا بـه افراد سرچشمه میگیرد، و این دو (کوردلی و ایراد بر بخشش خدا) دو بـال کـفـر هستند، به سبب حسد بود که فرزند آدم در یک حسرت جاودانی فرو رفت و به هلاکتی افتاد که هرگز از آن رهائی نمی یابد.**مستدرک الوسائل، جلد 2 صفحه 327.***

قـرآن مـجـیـد مـیـگـویـد: نـخـسـتـیـن قـتـل و کـشـتـاری کـه در روی زمـیـن واقـع شـد عامل آن حسد بود.**سوره مائده، آیه 27.***

و در نـهـج البـلاغـه از عـلی (عـلیـهـالسـلام)، نـقـل شـده کـه فـرمـود ((ان الحـسـد یاکل الایمان کما تاکل النار الحطب حسد تدریجا ایمان را میخورد همانطور که آتش هیزم را تدریجا از بین میبرد.**نهج البلاغه، خطبه 86.***

چـه ایـنـکـه شخص حسود تدریجا سوء ظنش به خدا و حکمت و عدالت او بیشتر میشود و همین سوء ظن است که او را از وادی ایمان بیرون میکشد.

زیانهای معنوی و مادی، فردی، اجتماعی حسد فوق العاده زیاد است و آنچه گفتیم در حقیقت فهرستی از آن به شمار میرود.



@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 471@@@