بـسیاری می پرسند دست زدن به روی خاک و به پیشانی و پشت دستها کشیدن چه فایده ای مـی تـوانـد داشـتـه بـاشـد؟ بـه خصوص اینکه می دانیم بسیاری از خاکها آلوده اند و ناقل میکربها.
در پاسخ این گونه ایرادها باید به دو نکته توجه داشت:
الف - فایده اخلاقی: تیمم یکی از عبادات است، و روح عبادت به معنی واقعی کلمه در آن مـنـعـکس می باشد، زیرا انسان پیشانی خود را که شریفترین عضو بدن او است با دستی کـه بـر خاک زده، لمس می کند تا فروتنی و تواضع خود را در پیشگاه او آشکار سازد، یـعـنـی پـیشانی من و همچنین دستهای من در برابر تو تا آخرین حد، خاضع و متواضعند، و به دنبال این کار متوجه نماز و یا سایر عباداتی که
@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 443@@@
مشروط به وضو و غسل است می شود، و به این ترتیب در پرورش روح تواضع و عبودیت و شکرگزاری در بندگان اثر می گذارد.
ب - فـایـده بـهداشتی: امروز ثابت شده که خاک به خاطر داشتن باکتریهای فراوان می تـوانـد آلودگـیها را از بین ببرد، این باکتریها که کار آنها تجزیه کردن مواد آلی و از بین بردن انواع عفونتها است معمولا در سطح زمین و اعماق کم که از هوا و نور آفتاب بهتر مـی تـوانـند استفاده کنند فراوانند، به همین دلیل هنگامی که لاشه های حیوانات و یا بدن انـسـان پس از مردن زیر خاک دفن شود و همچنین مواد آلوده گوناگونی که روی زمینها می بـاشـد، در مـدت نسبتا کوتاهی تجزیه شده و بر اثر حمله باکتریها کانون عفونت از هم مـتـلاشـی مـی گـردد، مـسـلم اسـت اگـر ایـن خـاصـیت در خاک نبود کره زمین در مدت کوتاهی مبدل به یک کانون عفونت می شد، اصولا خاک خاصیتی شبیه مواد ((آنتی بیوتیک)) دارد و تاءثیر آن در کشتن میکربها فوق العاده زیاد است.
بنابر این خاک پاک نه تنها آلوده نیست بلکه از بین برنده آلودگیها است و می تواند از ایـن نـظـر تـا حـدودی جـانـشـیـن آب شـود، بـا ایـن تـفـاوت کـه آب حلال است، یعنی میکربها را حل کرده و با خود می برد، ولی خاک میکرب کش است.
امـا بـایـد تـوجـه داشت که خاک تیمم کاملا پاک باشد همانطور که قرآن در تعبیر جالب خود می گوید: طیبا.
قـابـل توجه اینکه تعبیر به ((صعید)) که از ماده ((صعود)) گرفته شده اشاره به این است که بهتر است خاکهای سطح زمین برای این کار انتخاب شود، همان خاکهایی که در مـعـرض تـابـش آفـتاب و مملو از هوا و باکتریهای میکرب کش است، اگر چنین خاکی طیب و پـاکـیـزه نـیـز بـود، تـیـمم با آن اثرات فوق را دارد بدون اینکه کمترین زیانی داشته باشد (در ذیل آیه 6 سوره مائده نیز در این باره سخن خواهیم گفت).
@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 444@@@