تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد3
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

نتیجه برنامه خردمندان

در پنج آیه گذشته، فشردهای از ایمان و برنامه های عملی و درخواست های صاحبان فکر و خرد و نیایشهای آنها بیان شد، در این آیه می فرماید: ((پروردگارشان، بلا فاصله درخواست های آنها را اجابت می کند)) (فاستجاب لهم ربهم).

تعبیر به ((ربهم)) (پروردگارشان) حکایت از نهایت لطف و مرحمت پروردگار نسبت به آنان دارد.

سپس برای اینکه اشتباه نشود و ارتباط پیروزی و نجات آدمی با اعمال و کردار او قطع نگردد بلافاصله می فرماید: ((من هرگز عمل هیچ عمل کننده ای از شما را ضایع نمی کنم)) (انی لا اضیع عمل عامل منکم).

که در این جمله هم اشاره به اصل عمل شده و هم اشاره به عامل و کننده کار، تا معلوم شود که محور اصلی پذیرش و استجابت دعا، اعمال صالح ناشی از ایمان است و درخواست هایی فورا به اجابت می رسد که بدرقه آن عمل صالح بوده باشد.


@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 254@@@

سپس برای اینکه تصور نشود که این وعده الهی اختصاص به دسته معینی دارد صریحا می فرماید: ((این عمل کننده خواه مرد باشد یا زن تفاوتی نمی کند (من ذکر او انثی).

زیرا همه شما در آفرینش به یکدگر بستگی دارید ((بعضی از شما از بعض دیگر تولد یافته اید)) زنان از مردان و مردان از زنان. (بعضکم من بعض).

جمله ((بعضکم من بعض)) ممکن است اشاره به این باشد که شما همه پیروان یک آئین و طرفدار یک حقیقت هستید و با یکدگر همکاری دارید بنابراین دلیلی ندارد که خداوند، در میان شما تبعیض قائل شود.

سپس نتیجه گیری می شود که بنابراین تمام کسانی که در راه خدا هجرت کرده اند و از خانه و وطن خود بیرون رانده شده اند و در راه خدا آزار دیده اند و جهاد کردند و کشته دادند نخستین احسانی که از طرف خداوند در حق آنان خواهد شد این است که خداوند، قسم یاد کرده که گناهان آنها را خواهد بخشید و تحمل این شدائد و رنجها را کفاره گناهانشان قرار می دهد تا بکلی از گناه پاک شوند)) (فالذین هاجروا و اخرجوا من دیارهم و اوذوا فی سبیلی و قاتلوا و قتلوا لاکفرن عنهم سیئاتهم).

سپس می فرماید: علاوه بر اینکه گناهان آنها را می بخشم بطور مسلم ((آنها را در بهشتی جای می دهم که از زیر درختان آن، نهرها در جریان است و مملو از انواع نعمتها است)) (و لادخلنهم جنات تجری من تحتها الانهار).

((این پاداشی است که به پاس فداکاری آنها از ناحیه خداوند، به آنها داده می شود و بهترین پاداشها و اجرها در نزد پروردگار است)) (ثوابا من عند الله و الله عنده حسن الثواب).

اشاره به اینکه پاداشهای الهی برای مردم این جهان بطور کامل قابل توصیف نیست همین اندازه باید بدانند که از هر پاداشی بالاتر است.


@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 255@@@

از آیه فوق بخوبی استفاده می شود که نخست باید در پرتو اعمال صالح از گناهان پاک شد سپس وارد بساط قرب پروردگار و بهشت و نعمتهای او گردید، زیرا در آغاز می فرماید: ((لاکفرن عنهم سیئاتهم)) و سپس ((و لادخلنهم جنات...)) به عبارت دیگر بهشت جای پاکان است و تا کسی پاک نشود در آن راه نخواهد یافت.