تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد3
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

چگونگی پیوند ایات قرآن

آیات گذشته - چنانکه دانستیم - درباره غزوه ((احد)) و حوادث مربوط به آن، و درسهای گوناگونی است که مسلمانان از آن حادثه فرا گرفتند، ولی سه آیه ای که تفسیر آن گذشت و شش آیه بعد محتوی یک سلسله برنامه های اقتصادی، اجتماعی و تربیتی است، و پس از این نه آیه، مجددا حوادث مربوط به جنگ احد عنوان می گردد.

این طرز بیان ممکن است برای بعضی مایه تعجب گردد، ولی با توجه به یک اصل اساسی حقیقت امر روشن می شود، و آن اینکه:

قرآن یک کتاب کلاسیک نیست که دارای فصول و ابوابی باشد و نظام تاءلیفی خاصی در میان ابواب و فصول آن در نظر گرفته شده باشد، بلکه قرآن کتابی است که در مدت بیست و سه سال ((نجوما)) (تدریجا) طبق نیازمندیهای گوناگون تربیتی در زمانها و اماکن مختلف نازل شده: یک روز داستان احد پیش می آمد و برنامه های مختلف جنگی در ضمن آیات متعدد اعلام می گشت، روز دیگر احساس نیاز به یک مساءله اقتصادی همچون ربا یا یک مساءله حقوقی مانند احکام ازدواج، یا یک مساءله تربیتی و اخلاقی مانند توبه، می شد و آیات متعددی طبق آن نازل می گشت.

از این سخن چنین نتیجه گرفته می شود که ممکن است در بسیاری از موارد پیوند خاصی در میان آیات قبل و بعد نبوده باشد، و نباید مانند بعضی از مفسران در


@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 110@@@

این گونه موارد اصراری در یافتن رابطه در میان آنها داشت، نباید خود را به زحمت بیاندازیم و در میان قضایائی که خداوند اتصال و ارتباطی نخواسته با تکلف وجه ارتباطی درست کنیم، زیرا این کار با روح قرآن و چگونگی نزول آن در حوادث مختلف و طبق نیازمندیهای گوناگون در شرایط و ظروف جداگانه، سازش ندارد.

البته تمام سوره ها و آیات قرآن از یک نظر به هم مربوطند و آن اینکه همگی یک برنامه انسان سازی و تربیتی را در یک سطح عالی تعقیب می کنند و برای ساختن یک جامعه آباد، آگاه، امن و امان و پیشرفته از نظر مادی و معنوی نازل شده اند.

بنابراین اگر آیات نهگانه فوق رابطه خاصی با آیات قبل و بعد ندارد به همین دلیل است.




@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 111@@@