آیه و ترجمه
إِنَّمَا ذَلِکُمُ الشیْطنُ یخَوِّف أَوْلِیَاءَهُ فَلا تخَافُوهُمْ وَ خَافُونِ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ(175)
ترجمه:
175 - این فقط شیطان است که پیروان خود را (با سخنان و شایعات بی اساس،) می ترساند، از آنها نترسید! و تنها از من بترسید اگر ایمان دارید.!
تفسیر:
این آیه دنباله آیاتی است که درباره غزوه ((حمراء الاسد)) نازل گردید.
می فرماید: ((این فقط شیطان است که پیروان خود را (با سخنان و شایعات بی اساس) می ترساند از آنها نترسید و تنها از من بترسید اگر ایمان دارید))(انما ذلکم الشیطان یخوف اولیاءه فلا تخافوهم و خافون ان کنتم مؤمنین).
((ذلکم)) اشاره به کسانی است که مسلمانان را از قدرت لشکر قریش می ترسانیدند تا روحیه آنها را تضعیف کنند.
بنابراین معنی آیه چنین است: عمل نعیم بن مسعود و یا کاروان عبدالقیس فقط یک عمل شیطانی است که برای ترساندن دوستان شیطان صورت گرفته، یعنی این گونه وسوسه ها تنها در کسانی اثر می گذارد که از اولیاء و دوستان شیطان باشند و اما افراد با ایمان و ثابت قدم هیچگاه تحت تاءثیر این وسوسه ها واقع نمی شوند، بنابراین شما که از پیروان شیطان نیستید، نباید از این وسوسه ها متزلزل شوید.
تعبیر از نعیم بن مسعود و یا کاروان عبدالقیس به شیطان، یا بخاطر این است که عمل آنها به راستی عمل شیطانی بود و با الهام او صورت گرفت، زیرا در قرآن و اخبار، معمولا هر عمل زشت و خلافی، عمل شیطانی نامیده شده، چون با وسوسه های شیطان انجام می گیرد.
و یا منظور از شیطان، خود این اشخاص می باشند و این از مواردی است که
@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 207@@@
شیطان بر مصداق انسانی آن گفته شده، زیرا شیطان معنی وسیعی دارد و همه اغواگران را اعم از انسان و غیر انسان شامل می شود، چنانکه در سوره انعام آیه 112 می خوانیم: ((و کذلک جعلنا لکل نبی عدوا شیاطین الانس و الجن؛ این چنین برای هر پیامبری دشمنانی از شیاطین انسانی و جن قرار دادیم)).
در پایان آیه می فرماید: ((اگر ایمان دارید، از من و مخالفت فرمان من بترسید))(و خافون ان کنتم مؤمنین). یعنی ایمان با ترس از غیر خدا سازگار نیست.
همانطور در جای دیگر می خوانیم: ((فمن یؤمن بربه فلا یخاف بخسا و لا رهقا؛ کسی که به پروردگار خود ایمان بیاورد از هیچ نقصان و طغیانی ترس نخواهد داشت (سوره جن آیه 14).
بنابراین اگر در قلبی ترس از غیر خدا پیدا شود، نشانه عدم تکامل ایمان و نفوذ وسوسه های شیطانی است، زیرا می دانیم در عالم بیکران هستی تنها پناهگاه خدا است و مؤثر بالذات فقط او است و دیگران در برابر قدرت او قدرتی ندارند.
اصولا مؤمنان اگر ولی خود را که خدا است با ولی مشرکان و منافقان که شیطان است مقایسه کنند، می دانند که آنها در برابر خداوند هیچگونه قدرتی ندارند و به همین دلیل نباید از آنها، کمترین وحشتی داشته باشند، نتیجه این سخن آن است که هر کجا ایمان نفوذ کرد شهامت و شجاعت نیز به همراه آن نفوذ خواهد کرد.
@@تفسیر نمونه، جلد 3، صفحه 208@@@