آیه
إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِى ظِلاَلٍ وَعُیُونٍ
وَفَوَاكِهَ مِمَّا یَشْتَهُونَ
كُلُواْ وَاشْرَبُواْ هَنِیئاً بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
إِنَّا كَذَ لِكَ نَجْزِى الْمُحْسِنِینَ
وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِینَ
ترجمه
همانا پرهیزكاران در سایهها و چشمهها (قرار دارند).
و هر نوع میوه كه بخواهند فراهم است.
بخورید و بیاشامید به پاداش آنچه انجام مىدادید، گوارایتان باد.
همانا ما اینگونه نیكوكاران را پاداش مىدهیم.
در آن روز واى بر تكذیب كنندگان.
نکته ها
در آیات قبل، خداوند ویژگىهاى دوزخ و دود و آتش سه شعبهاى كه آن را احاطه كرده بیان فرمود و در این آیه در مقابل آن، سه نعمت براى اهل تقوا بیان فرموده است: «ظلال و عیون و فواكه»
كلمه «هنیئاً» آنجا به كار مىرود كه هیچ سختى و ناگوارى به دنبال نباشد و كاملاً گورا و مطبوع باشد.
یكى از شیوههاى تربیتى قرآن، شیوه مقایسه است:
پاداش متقین: كیفر مجرمین:
«فى ظلال و عیون» «ظلّ ذى ثلاث شعب لاظلیل»
«كلوا واشربوا هنیئاً» «كلوا وتمتّعوا قلیلاً انّكم مجرمون»
«انّا كذلك نجزى المحسنین» «كذلك نفعل بالمجرمین»
«هنیئاً بما كنتم تعملون» «انطلقوا الى ما كنتم به تكذبون»
سؤال: چرا بعد از آیات مربوط به بهشت نیز آیه «ویل یومئذ للمكذبین» آمده است؟
پاسخ: شاید به خاطر آن كه حسرت محرومیّت از نعمتهاى بهشت، خود بالاترین عذابهاست.
پیام ها
1- بهشت و دوزخ سایههاى متفاوت دارند. «ظلّ ذى ثلاث شعب...فى ظلال و عیون»
2- انسان تنوع طلب است و در بهشت، باغها، چشمهها، میوهها، خوراكىها و نهرها همه متنوّعاند. «فى ظلال و عیون و فواكه ممّا یشتهون»
3- وجود آب و درخت در كنار هم، نشانه كامیابى كامل است. «فى ظلال و عیون»
4- محرومیّت مؤمنان در دنیا، با كامیابى در قیامت جبران مىشود. «انّ المتقین فى ظلال و عیون»
5 - معاد جسمانى است و نعمتهاى آن متناسب با نیازهاى جسم بشرى. «و فواكه ممّا یشتهون كلوا واشربوا»
6- دریافت نعمت وابسته به عملكرد انسان است. «هنیئاً بما كنتم تعملون»
7- خوردنىهاى بهشتى، عارضه ومشقتى را به دنبال ندارد. «كلوا واشربوا هنیئاً»
8 - بهشت را به بها دهند نه بهانه. «بما كنتم تعملون»
9- عملى ارزش دارد كه دائمى و پایدار باشد، نه موسمى ومقطعى. «كنتم تعملون»
10- لازمهى تقوا، تلاش و احسان است. «المتّقین... كنتم تعملون... المحسنین»
11- سنّت الهى در كیفر و پاداش انسانها یكسان است. «انّا كذلك نجزى المحسنین»
12- تكرار هشدار نشانه لطف خداوند است تا شاید مستكبران بر سر عقل آیند و از تكذیب حقایق دین دست بردارند. «ویل یومئذ للمكذّبین»