آیه
فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَ لِكَ الْیَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً
وَ جَزَاهُم بِمَا صَبَرُواْ جَنَّةً وَحَرِیراً
مُّتَّكِئِینَ فِیهَا عَلَى الْأَرَآئِكِ لَا یَرَوْنَ فِیهَا شَمْساً وَلَا زَمْهَرِیراً
وَدَانِیَةً عَلَیْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِیلًا
وَیُطَافُ عَلَیْهِم بَِانِیَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِیرَاْ
قَوَارِیرَاْ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِیراً
وَیُسْقَوْنَ فِیهَا كَأْساً كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِیلاً
عَیْناً فِیهَا تُسَمَّى سَلْسَبِیلًا
ترجمه
پس خداوند آنان را از شرّ آن روز مصون دارد و آنان را با شادى و سُرورى بس بزرگ روبرو كند.
و به سبب صبرى كه كردند، بهشتى بزرگ و پوششى از حریر پاداششان دهد.
در حالى كه در آن بر تختها تكیه زدهاند، در آنجا نه آفتابى بینند و نه سرمایى.
و سایههاى درختان بر سرشان نزدیك و خوشههاى میوه در دسترس آنان.
بر دور آنان ظرفهاى نقرهفام و تنگهاى بلورین گردانده شود.
بلورهایى از نقره كه در اندازههایى (معیّن و متفاوت) اندازهگیرى كردهاند.
در آن بهشت، جامى نوشانده مىشوند كه با زنجبیل آمیخته است.
چشمهاى در آنجا است كه سلسبیل نامیده مىشود.
نکته ها
«نضرة» به معناى زیبایى و شادابى است. چنانكه در جاى دیگر مىخوانیم: «وجوهٌ یومئذٍ ناضرة»** قیامت، 22.*** «اَرائك» جمع «اَریكة» به معناى تخت زینت داده شده است.
«زَمهریر» به معناى سرماى شدید و «قُطوف» جمع «قَطف»، به معناى چیدن است.
«تذلیل» در معناى رام كردن و در اختیار گذراندن است.
«اكواب» جمع «كوب» به معناى كاسه و «قَواریر» جمع «قارورة» به معناى شیشه و «سَلسبیل» نام چشمهاى در بهشت است.
امام باقر علیه السلام ذیل آیه «جزاهم صبروا» فرمود: پاداش ابرار به خاطر صبرى است كه در برابر فقر و مصیبتهاى دنیا داشتند.**بحارالأنوار، ج 75، ص 186.*** چنانكه حضرت على علیه السلام فرمود: «صَبرت و فى العین قذى و فى الحلق شجى»**نهج البلاغه، خطبه 3.*** صبر كردم در حالى كه در چشم، خار و در گلو تیغ داشتم. و درباره امام حسین علیه السلام مىخوانیم: «لقد عجبت من صبرك ملائكة السموات»** بحارالانوار، ج 98، ص239.*** همانا از صبر تو فرشتگان آسمان به تعجّب افتادند.
اطعام ابرار براى دو هدف صورت گرفت: «لوجه اللّه» و «نخاف من ربّنا» و به آن دو هدف هم رسیدند. «فوقاهم اللّه شرّ ذلك الیوم و لقّاهم نضرةً و سروراً»
صابران نه تنها در قیامت پاداش مىبینند، بلكه در دنیا، سلام و صلوات الهى را دریافت مىكنند. «سلام علیكم بما صبرتم»**رعد، 24.***، «بشّر الصّابرین اولئك علیهم صلوات من ربّهم»**بقره، 155.***، «انى جزیتهم الیوم بما صبروا»**مؤمنون، 111.***
نعمتهاى بهشتى در اعلى درجه خوبى هستند. تنوین در كلمات «نضرةً»، «سروراً»، «جنّةً»، «حریراً» براى عظمت است.
پیام ها
1- خداوند، مخلصان را به مراد خود مىرساند. «انّا نخاف... یوماً عبوساً - فوقاهم اللّه شرّ ذلك الیوم»
2- ثمره خوف از خدا، نجات از قهر اوست. «انّا نخاف... فوقاهم اللّه شرّ ذلك الیوم»
3- كیفر و پاداش باید متناسب با عمل باشد. (حفظ و نجات محرومان، سبب حفظ و نجات انسان در قیامت است.) «فوقاهم اللّه شرّ ذلك»
4- ترس امروز، امنیّت فردا و مسرور كردن امروز، مسرور شدن فردا را به دنبال دارد. «نخاف من ربّنا... فوقاهم اللّه... و لقّاهم نضرة و سرورا»
5 - پاداشهاى الهى به خاطر صبر است. «جزاهم بما صبروا»
6- بهشتیان در آسایش و آرامش به سر مىبرند. «متكئین فیها على الارائك»
7- هواى بهشت بسیار مطبوع است. «لا یرون فیها شمساً و لا زمهریراً»
8 - در بهشت، نعمتها تسلیم ابرار هستند. «ذلّلت قطوفها تذلیلاً»
9- خادمان بهشتیان، پروانهوار به دور آنان مىچرخند. «یطاف علیهم»
10- ظرفهاى بهشت در شكل و اندازههاى متفاوت و مطابق با اراده و میل بهشتیان ساخته شده است. «قَدّروها تقدیراً»