آیه
یَعْلَمُ مَا فِى السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ وَیَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ
ترجمه
آنچه در آسمانها و زمین است مىداند و آنچه را پنهان مىكنید و آنچه را آشكار مىسازید، مىداند و خداوند به آنچه در سینههاست به خوبى آگاهى دارد.
نکته ها
در این آیه سه مرتبه از علم خداوند سخن به میان آمده است: علم به تمام موجودات هستى «ما فى السموات و الارض»، علم به آشكار و نهان انسانها «ما تسرّون و ما تعلنون»، علم به افكار و نیّتها «ذات الصدور». آن هم علم دائمى كه از قالب فعل مضارع «یعلم» استفاده مىشود و علم عمیق كه از قالب «علیم» استفاده مىشود.
ایمان به اینكه خداوند ناظر بر اعمال ما مىباشد و همه چیز را مىداند، بهترین وسیله براى دورى از گناه و حفظ تقوا است.
با توجه به اینكه در آیه قبل فرمود: «و الیه المصیر» بازگشت همه به سوى اوست، این آیه به منزله پاسخ از یك سؤال مقدّر است و آن اینكه: انسانهایى كه بعد از مردن، پوسیده و متلاشى و پراكنده مىشوند چگونه به سوى خدا بازمىگردند؟! آیه پاسخ مىدهد: خداوند به تمام ذرّات متلاشى و پراكنده شده آگاه است و مخلوط شدن اجزاى مردگان، سبب گمشدن و از بین رفتن آنها نمىشود.
پیام ها
1- علم خداوند، محدود به زمان و مكان و اشیا یا امور خاص نیست. هم به آسمانها و زمین علم دارد و هم به آنچه پنهانى یا علنى انجام شود، آگاه است. «یعلم ما فى السموات... یعلم ما تسرّون...»
2- انسان، رها نیست، بلكه زیر نظر خداست. «یعلم ما تسرّون و ما تعلنون»
3- پنهان و آشكار براى خداوند یكسان است. «تسرّون... تعلنون»
4- خداوند، هم به كارهاى مخفیانه انسان آگاه است و هم به افكار و انگیزهها و اسرار نهفته در سینه او. «تسرّون... ذات الصدور»