آیه
قَالُواْ بَلَى قَدْ جَآءَنَا نَذِیرٌ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِن شَىْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِى ضَلاَلٍ كَبِیرٍ
وَقَالُواْ لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِى أَصْحَابِ السَّعِیرِ
فَاعْتَرَفُواْ بِذَنبِهِمْ فَسُحْقاً لِّأَصْحَابِ السَّعِیرِ
ترجمه
گویند: چرا، همانا هشداردهنده به سراغ ما آمد، ولى ما تكذیب كردیم و گفتیم: خداوند چیزى نازل نكرده است و شما جز در گمراهى بزرگى نیستید.
و گویند: اگر ما (حق را) مىشنیدیم یا تعقل مىكردیم، در زمره اهل آتش نبودیم.
پس به گناه خود اعتراف نمایند، پس لعنت بر اهل آتش باد.
نکته ها
در این سه آیه، به سه اعتراف كافران در قیامت اشاره شده است:
الف) اعتراف به آمدن انبیا و تكذیب آنان. «بلى قد جاءنا نذیر فكذّبنا»
ب) اعتراف به عدم تعقل و استماع سخن حق. «لو كنّا نسمع او نعقل»
ج) اعتراف به ارتكاب گناه. «فاعترفوا بذنبهم»
در آیه 26 سوره فصّلت مىخوانیم كه مخالفان مىگفتند: «لا تسمعوا لهذا القرآن» به این قرآن گوش فراندهید ولى در آن روز خواهند گفت: اى كاش گوش مىدادیم! «لو كنّا نسمع»
پیام ها
1- خداوند كه هدفش تكامل معنوى انسان است، باید رهبر آسمانى بفرستد وگرنه این هدف عملى نمىشود. «قالوا بلى قد جاءنا نذیر»
2- نتیجه انكار عمدى و آگاهانه دین دوزخ است. «القوا فیها... جاءنا نذیر فكذّبنا»
3- خلافكار كار خود را توجیه مىكند. (كافران براى توجیه تكذیب خود مىگفتند: اصلاً خدا چیزى نازل نكرده است.) «فكذّبنا وقلنا ما نزّل اللّه من شىء»
4- ریشه تكذیب، عدم تعقّل است. «كذّبنا... لو كنّا نسمع او نعقل» (تعالیم اسلام مطابق با عقل است، اگر تعقل مىكردیم مؤمن مىشدیم.)
5 - عقل واقعى آن است كه انسان حق را بشنود، بپذیرد و پیروى كند تا از قهر الهى خود را نجات دهد. «لو كنّا نسمع او نعقل ما كُنّا فى اصحاب السّعیر»
6- روحیه لجاجت به جایى مىرسد كه گمراهان، به پیامبران الهى نسبت گمراهى مىدهند، آنهم گمراهى بزرگ! «ان انتم الاّ فى ضلال كبیر»
7- اعتراف به گناه در دنیا ممكن است سبب عفو شود، ولى در آخرت هرگز. «فاعترفوا بذنبهم... اصحاب السّعیر»
8 - كفّار در قیامت هم شكنجه جسمى مىشوند: «اصحاب السعیر»، هم شكنجه روحى. «سُحقاً» (دور بودن از رحمت الهى)