آیه
یَوْمَ یَقُوُمُ الرُّوحُ وَالْمَلَآئِكَةُ صَفّاً لَّا یَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَن أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَاباً
ذَ لِكَ الْیَوْمُ الْحَقُّ فَمَن شَآءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَئَاباً
ترجمه
روزى كه روح و فرشتگان به صف ایستند، كسى سخن نگوید جز آن كه (خداى) رحمان به او اجازه دهد و او سخن صواب گوید.
آن روز، روز حق است (و محقق خواهد شد.) پس هر كه بخواهد، راه بازگشتى به سوى پروردگارش انتخاب كند.
نکته ها
واژه «روح» در قرآن گاهى به صورت مطلق آمده، مانند این آیه و آیه 4 سوره قدر، «تنزل الملائكة و الروح» كه معمولاً در این موارد، در برابر ملائكه قرار گرفته است و گاهى به صورت مقید آمده، مانند روح القدس، روح الامین.
از روایات بر مىآید كه روح، یا مخلوقى است برتر از فرشته و یا اگر فرشته است، برترین فرشتگان است. چنانكه در روایتى از امام صادقعلیه السلام مىخوانیم: روح، فرشتهاى برتر از جبرئیل و میكائیل است.** تفسیر نمونه.***
در روایات مىخوانیم كه مراد از «الاّ من اذن له الرّحمن و قال صواباً» امامان معصوم هستند كه از جانب خداوند اذن دارند سخن صواب و حق گویند.** تفسیر نورالثقلین.***
پیام ها
1- نه فقط انسان و جنّ، بلكه فرشتگان نیز در صحنه قیامت حاضر مىشوند. «یوم یقوم الروح و الملائكة»
2- رعایت نظم و انضباط و آمادگى براى انجام دستورات، از ویژگىهاى فرشتگان الهى است. «یقوم الروح و الملائكة صفّاً»
3- در قیامت شفاعت منوط به اذن خداوند است. «لایتكلّمون الاّ من أذن لَه الرّحمنُ و قال صوابا»
4- انسان در انتخاب راه آزاد است. «فمن شاء»
5 - قیامت، روزى است كه هم وقوع آن حق است و هم بر اساس حق عمل مىشود. «الیوم الحق»
6- چون قیامت حق است، پس راهى را انتخاب كنیم كه به سوى او باشد. «فَمن شاءَ اتَّخذ الى ربّه مئابا»