آیه
هَلْ أَتَاكَ حَدِیثُ مُوسَى
إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً
اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى
فَقُلْ هَل لَّكَ إِلَى أَن تَزَكَّى
وَأَهْدِیَكَ إِلَى رَبِّكَ فَتَخْشَى
ترجمه
آیا سرگذشت موسى به تو رسیده است؟
آنگاه كه پروردگارش او را در سرزمین مقدّس طُوى ندا داد
به سوى فرعون برو كه او سركشى كرده است.
پس به او بگو: آیا مىخواهى كه (از پلیدىها) پاك شوى؟
و ترا به سوى پروردگارت هدایت كنم تا بترسى (و سركشى نكنى).
نکته ها
«واد» همان وادى است كه درّه میان دو كوه یا دو تپه را گویند و «طُوى» درّهاى در پائین كوه طور است.
«خشیت» به ترسى گویند كه ناشى از ایمان به عظمت خداوند باشد.
«تَزكّى» از «زكات» به دو معناست: رشد و نموّ، پاكى و طهارت.
جایگاه گفتگو با خداوند باید پاك و مقدّس باشد. چنانكه در این آیه مىفرماید: «ناداه ربّه بالواد المقدّس» و در آیات دیگر مىخوانیم:
«طهّر بیتى للطائفین و القائمین و الرّكع السجود»**حج، 26.***، (خداوند به ابراهیم فرمود:) خانه مرا براى طواف كنندگان و برپا ایستادگان و ركوع و سجودكنندگان (نمازگزار)، پاكیزه بدار.
«ما كان للمشركین ان یعمروا مساجد اللّه»** توبه، 17.***، مشركان سزوار نیست و حق ندارند به تعمیر و بازسازى مساجد الهى دست بزنند.
«ان اولیائه الاّ المتقون»**انفال، 34.***، تنها پرهیزكاران شایسته تولیت وسرپرستى (مسجد الحرام) هستند.
«خذوا زینتكم عند كلّ مسجد»**انفال، 34.***، در هر مسجدى و به هنگام نماز، زینتهاى خود را همراه كنید.
پیام ها
1- آغاز سخن با سؤال، شوق شنیدن را در افراد زیاد مىكند. «هل اتاك»
2- نقل سرگذشت پیامبران پیشین براى پیامبران بعدى، عامل تقویت روحیه است. «هل اتاك حدیث موسى»
3- رهبران الهى قبل از مبارزه با طاغوتها، ارتباط خود را با خداوند محكم مىكردند. «اذ ناداه ربّه... اذهب الى فرعون انه طغى»
4- برخى سرزمینها، مورد احترام و قداست هستند. «الواد المقدّس طوى»
5 - انبیا، سردمداران مبارزه با طاغوتند. «اذهب الى فرعون انه طغى»
6- در نهى از منكر به سراغ ریشهها بروید. «اذهب الى فرعون»
7- از هدایت هیچكس حتى فرعون مأیوس نباشید و لااقل، سخن حق را به او ابلاغ كنید تا اتمام حجّت شده باشد. «اذهب الى فرعون... فقل هل لك الى ان تزكّى»
8 - در نهى از منكر، حتى با طاغوتها به نرمى سخن بگویید. «انه طغى فقل هل لك...»
9- با سؤال، فطرتها را بیدار كنید. «هل لك الى ان تزكّى»
10- در شیوه تبلیغ، لحن عاطفى و نرمش در گفتار را فراموش نكنید. «هل لك»
11- جهت دعوت انبیا، تزكیه انسانهاست. «هل لك الى ان تزكّى»
12- در دعوت و تبلیغ مردم، از كلماتى استفاده كنید كه همه انسانها بپذیرند و بپسندند. (دعوت به پاكى و دورى از ناپاكى) «الى ان تزكّى»
13- اگر به تزكیه تمایلى نباشد، تلاش انبیا بىثمر است. «تزكّى و اهدیك الى ربّك»
14- در مكتب انبیا، براى مبارزه با طاغوتها، ابتدا آنها را موعظه مىكنند. «انّه طغى... تزكّى و اهدیك الى ربّك»
15- نشانه هدایتپذیرى، خوف و خشیت است. «اهدیك... فتخشى»
16- پیامبران مردم را به سوى خدا دعوت مىكردند نه خود. «الى ربّك»
17- طغیان همراه با بىباكى و ناپاكى است. (خداوند مىفرماید: به سراغ فرعون طغیانگر برو و درباره تزكیه و خشیت با او سخن بگو، یعنى او ناپاك و جسور است.) «انّه طغى... ان تزكّى... فتخشى»
18- اصلاح افراد، بستگى به اراده و اختیار خود آنان دارد. «هل لك الى ان تزكىّ»