آیه
فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِیئَتْ وُجُوهُ الَّذِینَ كَفَرُواْ وَقِیلَ هَذَا الَّذِى كُنتُم بِهِ تَدَّعُونَ
ترجمه
پس چون آن (دوزخ موعود) را نزدیك ببینند، چهرههاى كسانىكه كفر ورزیدند، زشت و گرفته گردد و (به آنها) گفته شود: این است آنچه (در دنیا به عنوان تمسخر) مىخواستید.
نکته ها
«زلفة» به معناى نزدیك است، به سرزمین مشعرالحرام «مزدلفة» مىگویند چون به مكّه نزدیك است.
«تدّعون» درخواست جدى و باعجله است. در آیه چهاردهم سوره ذاریات مىخوانیم: «یوم هم على النّار یفتنون ذوقوا فتنتكم هذا الّذى كنتم به تستعجلون»** ذاریات، 13 - 14.*** یاد كن روزى را كه آنان با آتش شكنجه و عذاب شوند، شكنجهتان را بچشید، این همان است كه با شتاب خواهان آن بودید و مىگفتید: «ایّان یوم الدّین»**ذاریات، 12.***
قرآن كریم در آیات متعدّدى به توصیف سیماى نیكوكاران و مجرمان در قیامت پرداخته است. درباره نیكوكاران مىفرماید:
«وجوهٌ یومئذٍ مسفرة ضاحكةٌ مستبشرة»** عبس، 38 - 39.***در آن روز صورتهایى درخشان و خندان و شادمانند.
«وجوهٌ یومئذٍ ناعمة»**غاشیه، 8.***صورتهایى در آن روز، شاداب و باطراوتند.
«تعرف فى وجوههم نضرة النعیم»** مطفّفین، 24.***در چهرههاى آنان خرّمى و طراوت را درك مىكنى.
اما در باره منحرفان و مجرمان مىفرماید:
«و وجوهٌ یومئذٍ علیها غبرة ترهقها قترة»**عبس، 40 - 41.*** بر صورتهایى در آن روز غبار و كدورت است، و سیاهى و تاریكى آن را فرا گرفته است.
«وجوهٌ یومئذٍ خاشعة»** غاشیه، 2.*** چهره هایى در آن روز ذلیل و فرو افتادهاند.
«تلفح وجوههم النار و هم فیها كالحون»** مؤمنون، 104.***شعلههاى آتش سخت به صورتهایشان مىوزد و چهره آنان عبوس و شكسته و دندانهایشان به واسطه سوختن لبها نمایان است.
«و نحشرهم یوم القیامة على وجوههم عمیاً و بكماً و صمّاً»**اسراء، 97.*** آنان را در قیامت كور و كر و لال و بر صورتهایشان محشور مىكنیم.
«وجوهٌ یومئذٍ باسرة»** قیامت، 24.***صورتهایى در آن روز به شدت عبوس و درهم كشیدهاند.
«یوم یسحبون فى النار على وجوههم»** قمر، 48.***روزى كه در میان آتش به رو كشیده شوند.
پیام ها
1- كفر در دنیا، سبب روسیاهى در آخرت است. «سیئت وجوه الّذین كفروا...»
2- در قیامت علاوه بر عذاب جسمى، عذاب روحى تحقیر نیز وجود دارد. «هذا الّذى كنتم به تدّعون»