تربیت
Tarbiat.Org

رمضان دریچه رؤیت (سیر الی الله در سایه‌ی جوع، صوم و ماه رمضان)
اصغر طاهرزاده

حرمت ماه رمضان

رسول خدا(ص) در ادامه‌ی خطبه می‌فرمایند: «شَهْرٌ هُوَ عِنْدَاللهِ اَفْضَلُ الشُّهُور» ماه رمضان، ماهی است كه نزد خدا برترینِ ماه‌هاست، زیرا ظرفیت بیشترین ارتباط با خداوند را در خود دارد، مثل شرایط خاص مسجدالحرام است كه به‌جهت ظرفیتی كه خداوند در آن مکان قرار داده هر نمازی در آن وسعت ده‌هزار نماز می‌یابد.
«وَ اَیّامُهُ اَفْضَلُ الاَیّام، وَ لَیالیهِ اَفْضَلُ اللَّیالی، وَ ساعاتُهُ اَفْضَلُ السّاعاتِ» روزهای این ماه بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات است. از یک جهت به جعلِ خداوند چنین ظرفیتی در این ماه ایجاد شده است و در نتیجه حجابِ بین عبد و ربّ تا آن‌جا كه ممكن است برداشته شده، و از جهت دیگر به سبب نیّت شما كه عزم كرده‌اید وارد ماه رمضان شوید و حرمت آن را پاس دارید حجاب‌ها برطرف می‌شود. به‌همین جهت حضرت سجاد(ع) از خداوند تقاضا می‌كردند: «وَ اَلْهِمْنا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ اِجلالَ حُرْمَتِهِ»(45) خدایا! شناخت برتری و حرمت این ماه را به قلب ما الهام كن.
ماه رمضان دو خصوصیت دارد: یكی این‌كه خداوند این ماه را به خودش اختصاص داده و یكی هم این‌كه شما با روزه وارد آن می‌شوید، آ‌ن‌هم با روزه‌ی ماه رمضان كه روزه‌ی فریضه است و نه روزه‌ی مستحب، زیرا روزه‌های فریضه بیشتر از روزه‌های مستحب مورد نظر خداوند است، در واقع روزه‌های مستحبی مقدمه می‌شود تا روزه‌های فریضه به طور كامل واقع شوند.
در جلسه قبل عرض شد آن‌قدر ماه رمضان محترم است كه هیچ انسان مكلّفی حق ندارد بدون روزه وارد آن شود، مثل سرزمین مقدس حَرَم الهی كه شرط واردشدن در آن، مُحْرِم‌شدن است. این‌جا هم شرط واردشدن به زمان مقدس رمضان، روزه‌دار بودن و وارد محرّمات خاص الهی شدن است، همچنان‌كه مُحْرِم در حرم اَمن خدا نباید به شهوات نزدیك شود و یا عطر مصرف كند و یا لباس دوخته بپوشد و كلاه بر سر بنهد و یا جدال كند، زیرا برای رسیدن به مواهب عظیم حجّ بیت‌الله باید امیالی كه نفس امّاره طالب آن‌هاست زیر پا گذاشته شود، در ماه رمضان هم شرط رسیدن به لقای الهی، رعایت محرّمات خاصی است كه خداوند آن‌ها را برای روزه‌دار ممنوع نموده است.
رسول خدا(ص) در ادامه فرمودند: «وَ هُـوَ شَهْـرٌ دُعیـتُـمْ فیـهِ اِلی ضیـافَتِ اللـه» و آن ماهی است که خداوند شما را به میهمانی خود دعوت كرده است تا حضرت حق كه جامعِ جمیع صفات عالیه است به عنوان میزبان، صفات خود را به بنده‌اش که میهمانی او را پذیرفته، بدهد، زیرا میزبانِ کریم از آنچه دارد بهترین را به میهمان خود می‌دهد و در این رابطه روزه‌دار در ماه رمضان مفتخر به صفات الهی می‌گردد.
ماه رمضان، ماه میهمانی خدا نامیده شده چون انسان با رعایت آداب این ماه به درجه‌ای نایل می‌شود كه به عنوان میهمان خدا، هم‌نشین خدا می‌گردد. زیرا حائلِ بین انسان و خدا نفس امّاره‌ی اوست كه با تزكیه‌های مطرح شده در این ماه این مانع إن‌شاءالله برطرف می‌شود. آیت الله جوادی«حفظه‌الله» می‌فرمایند: شهر رمضان را شهرالله نامید، اگر انسان در شهرالله به لقاء‌الله نرسد به باطن روزه نرسیده است، بلكه روزه‌ای در سطح طبیعت گرفته است.(46)
رسول خدا(ص) در ادامه می‌فرماینــد: «وَ جُعِلْتُمْ فیهِ مِنْ اَهْلِ كَرامَةِ اللّـهِ»(47) شما را در این ماه از اهل كرامت الهی قرار داده است. كرامت، مقابل دنائت است. گفته می‌شود اهل دنیا، اهل دنائت‌‌اند. «كـریم» کسی است که خود را بالاتر از دنیا قرار داده. حضرت امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: خدا، پیامبر(ص) را در این دنیا كریم كرد كه آلوده به دنیا نشود. شما در قرآن دارید «اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللـهِ اَتْـقاكُمْ»(48) بزرگوارترین شما نزد خدا متقی‌ترین شما است. یعنی؛ هركس از شما متقی‌تر است، كریم‌تر است. پیامبرخدا(ص) می‌فرمایند خدا در این ماه شما را از اهل كرامت قرار داده، یعنی از دنیا بالاتر ‌برده است. در قرآن داریم ملائكه‌ «كِرامَ الْكاتِبیـن»‌اند(49) یعنی اهل كرامت‌اند، معلوم است كه در این ماه بنده به صفات فرشتگان مفتخر می‌شود. فرشته خود را در مقام بقاء احساس می‌کند. إن‌شاءالله به لطف الهی از طریق روزه، نفس ما به چنین مقامی نایل می‌شود و در مقام بقاء و حضور در محضر حق قرار می‌گیرد.
در ادامه می‌فرمایند: «اَنْفاسُكُـمْ فیـهِ تَسْبیحٌ» نَفَس‌تان در این ماه تسبیح خداست. چون اراده به روزه و رعایت حرمت ماه رمضان، انسان را وارد عالَمی می‌كند كه به جنگ نفس امّاره می‌رود. در آن حال هر نقطه از حیات انسان، حیاتی است که عین تسبیح خداوند است. همان‌طور كه می‌دانید جنس ملائكه، جنس تسبیح است یعنی جنس توجه به حق و بزرگ‌داشتن او و ندیدن خود، و روزه‌دار وارد چنین عالَمی می‌شود.