تربیت
Tarbiat.Org

رمضان دریچه رؤیت (سیر الی الله در سایه‌ی جوع، صوم و ماه رمضان)
اصغر طاهرزاده

رهایی از آتش

حضرت رسول(ص) در ادامه می‌فرمایند: «وَاعْلَمُوا اَنَّ اللهَ جَلَّ ذِكْرُهُ ، اَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ اَنْ لا یُعَذِّبَ الْمُصَلّینَ وَ السّاجِدینَ وَ اَنْ لا یُرَوِّعَهُمْ بِالنّارِ یَوْمَ یَقُومُ النّاسُ لِرَبِّ الْعالَمینَ» مردم بدانید! خدا به عزتش قسم خورده است، آن روزی كه همه در محضر حق ایستاده‌اند نمازگزاران و ساجدین را به آتش عذاب نمی‌كند و آن‌ها را از آتش نمی‌ترساند.
نمازگزاران و ساجدین كسانی‌اند كه ملکه‌ی آن‌ها سجده‌های طولانی و قیام به نماز در مقابل پروردگارشان شده. در روزی كه همه در صحرای محشر در مقابل رب‌العالمین به‌پا ایستاده‌اند و نگران عذاب آتش‌اند، آن‌ها را از عذاب ترسی نیست زیرا به کمک اُنسی که در دنیا - در اثر قیام به نماز و سجده طولانی- با پروردگارشان پیدا کرده‌اند از هرگونه فزع و دلهره‌ای آزادند و این هدیه بزرگی است كه خداوند با سجده و نمازِ مکرر در ماه رمضان برای انسان ذخیره می‌کند.
در ادامه می‌فرمایند: «اَیُّهَاالنّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْكُمْ صائِماً مُؤْمِناً فی هذَاالشَّهْرِ كانَ لَهُ بِذلِكَ عِتْقُ رَقَبَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِما مَضی مِنْ ذُنُوبِه» ای مردم! آن‌كس كه در این ماه، مؤمنِ روزه‌داری را افطاری بدهد، با این كار از یک طرف برای او ثوابِ آزادكردن بنده‌ای را منظور می‌دارند و از طرف دیگر گناهان گذشته‌ی او را می‌بخشند.
موارد زیادی در روایات داریم كه با اطعام فقرا عمده‌ی مشكلات انسان‌ها مرتفع می‌شده است. پس مسلّم اطعام مشكل گشاست و نفسِ اطعام به فقرای مؤمن ثواب زیادی دارد، چه رسد به اطعامِ در ماه رمضان به مؤمن روزه‌دار. البته همین‌طور كه اطعام ثواب دارد، پذیرفتن دعوت مؤمنین نیز ثواب دارد. اما مواظب اطعام‌هایی كه ادارات می‌دهند باشید، اگر رئیس اداره‌ای از پول خودش و حقوق خودش دعوت كرده، بسیار خوب مانعی ندارد به شرطی كه پول آب و برقی هم كه در آن زمان در اداره مصرف می‌شود بدهد. خلاصه مواظب باشید از مال بی‌شبهه افطار كنید، این بی‌احتیاطی‌ها، بیش از آن حدی كه فكر می‌كنید خطرناك است. خدا رحم كند، چه طوری جرأت می‌كنند با پول كل مردم به عده‌ای خاص و بدون ملاكِ مشخص افطاری بدهند؟! حتی اگر هم بودجه‌ی آن‌هم پیش‌بینی شده باشد، مگر ما حق داریم بی‌محابا خرج كنیم؟! این‌ها مال پیر‌زن‌ها و پیر‌مردها و بچّه‌های بی‌سرپرست و فقرای گرسنه‌ی این كشور است باید در هر تصمیمی منافع آن‌ها مدّ نظر باشد.
مواظب باشید از غذایی که پولش با رودربایستی از مردم گرفته شده، افطار نكنید. پدر دانش آموزی می‌گفت: اولیاء مدرسه جهت تهیه‌ی جایزه برای فرزندانمان پولی را از ما گرفتند، بعد متوجه شدیم با نصف آن پول جایزه‌ها را خریده‌اند و با بقیه‌ی آن افطاری داده‌اند! مگر پدران این دانش‌آموزان راضی بودند؟ این‌ها حرامِ بَیِّن است.
چند چیز را مواظب باشید؛ پیامبر(ص) می‌فرمایند: نسبت به امامی كه در نماز به او اقتدا می‌كنید توجه داشته باشید. مگر می‌شود به هركسی اقتدا كرد؟! این‌كه شنیده‌اید می‌گویند امام جماعت را بشناسید، نه این‌كه خصوصیات شناسنامه‌ای‌اش را بدانید. می‌فرمایند: «اِنَّ اَئِمَّـتَكُمْ وَفْدُكُمْ اِلَی‌اللهِ فَانْظُروا مَن تُوفِدوُنَ فی دینكُمْ وَ صَلَواتِكُمْ»(64) آن امامی كه جلوی شما می‌ایستد، رسولِ شماست به سوی خدا، توجه كنید ببینید چه كسی را در دینتان و در نمازتان جلو می‌فرستید. از چیزهای دیگری كه می‌گویند باید بشناسید طعام است، «فَلْیَنْظُرِالاِنْسان اِلی طَعامِه»(65) باید انسان بر طعام خود بنگرد، ببیند از كجا آمده است؟ پس نباید از سخن رسول‌الله(ص) در مورد افطاری‌دادن به مؤمنین سوء استفاده شود و با پول‌های شبهه‌ناک این کار انجام گیرد. بعضی از این افطاری دادن‌ها از مسیر اصلی خود خارج شده، باید ما گرفتار آن‌ها نشویم. منظور از افطاری‌دادن به مؤمنین این است كه در یك فضای ایمانی مؤمنین افطار كنند و بعد قلب‌های یكدیگر را نسبت به وظایف الهیِ خود متذكر نمایند و فضای تذكر و تَنَبُّه به‌وجود آید. آری اگر به‌واقع بتوانیم آن افطاردادنی كه پیامبرخدا(ص) می‌فرمایند را عمل كنیم، نه تنها ثواب آزاد کردن بنده‌ای را به همراه دارد نتیجه‌ی دیگرش عبارت است از: «مَغْفِرَةٌ لِما مَضی مِنْ ذُنُوبِه» مغفرت از گناهان گذشته. در این فراز به ما نشان می‌دهند اگر می‌خواهید دل‌تان از گناهان پاک و زلال شود، به روزه‌داران اطعام بدهید، اگر می‌خواهید ثواب آزادكردن یك بنده‌را نصیب خود كنید، به مؤمنِ صائم افطاری بدهید. رسول خدا(ص) در جایی دیگر می‌فرمایند: خداوند اطعام در راه خدا را دوست دارد و كسی را كه در راه خدا اطعام می‌كند نیز دوست دارد، و ورودِ بركت در خانه چنین کسی از فرو رفتن كارد در كوهان شتر سریع‌تر است.(66) ولی افطاردادن كجا، مجلس گپ‌زدن و وقت‌گذرانی به پا کردن كجا! شب‌های ماه رمضان برای عبادت و مناجات است و نه برای شب‌نشینی.
پس از آن که رسول خدا(ص) از برکات اطعام به روزه‌داران سخن گفتند مردم پرسیدند یا رسول‌الله! اكثر ما امكانات چنین كاری را نداریم «فَقیلَ یا رَسُول‌الله وَ لَیْسَ كُلُّنا نَقْدِرُ عَلی ذلِكَ، فَقالَ(ص)». حضرت فرمودند: « اِتَّقُواالنّار وَلَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ اِتَّقُواالنّار وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ ماءٍ» خود را از آتش آزاد كنید ولو به نصف خرما و یا به شربتی آب.
منظور این است كه ما مایل باشیم روزه‌داران را محترم شماریم و در افطاردادن به آن‌ها همت کنیم چنانچه با ساده برگزاركردن افطاریدادن، مقصد برآورده می‌شود هم ثواب آن را برده‌ایم و هم از آفت سفره‌های رنگین نجات پیدا کرده‌ایم.