گاهی خواب انسان صریح و بدون تصرفِ وَهمیات، عین صورتی است که در خارج واقع می‌شود، مثل خوابی که مادر موسی(ع) دید و در خواب به او وحی شد و قرآن در مورد آن می‌فرماید: «وَ أَوْحَیْنا إِلى أُمِّ مُوسى أَنْ أَرْضِعیهِ فَإِذا خِفْتِ عَلَیْهِ فَأَلْقیهِ فِی الْیَمِّ وَ لا تَخافی وَ لا تَحْزَنی إِنَّا رَادُّوهُ إِلَیْكِ وَ جاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلین»(52) ما به مادر موسى [در خواب] الهام كردیم كه او را شیر ده؛ و هنگامى كه بر او ترسیدى، وى را در دریا بیفكن؛ و نترس و غمگین مباش، كه ما او را به تو بازمىگردانیم، و او را از رسولان قرار مىدهیم!
عرض شد گاهی مواقع خواب‌ها مُتُمَثِّل معنایی است که نفس ناطقه در عین آن‌که با معنایی مرتبط می‌شود، در خیال خود صورتی جزئی مطابق آن معنا ابداع می‌کند و گاهی ممکن است با تصرفاتی که نفس انسان در حین نزول معانی به خیال خود اِعمال می‌کند، صورت ابداع‌شده توسط خیال آنچنان با تصورات شخص مخلوط شود كه نتوان فهمید مبنای آن صورت کدام است و برای معبّر امکان نداشته باشد آن را از انبوه خیالات دیگر تفکیک کند در این حالت به این رؤیاها «اضغاث احلام» یا رؤیاهای پراکنده می‌گویند.