بسماللهالرحمنالرحیم
مباحث معرفت نفس تماماً نظر به حقیقتی به نام نفس ناطقه و چگونگی آن دارد و لذا هر نکتهای که مورد بحث قرار میگیرد نهتنها نکتهی قبلِ خود را تأیید میکند بلکه موجب تبیین بیشتر آن نکته میگردد و زمینهای برای طرح نکتهی بعدی فراهم میکند. در اینجا به نکتهی دوم از مباحث معرف نفس میپردازیم که میگوید:
در موقع خواب دیدن و رؤیا، بهخصوص در رؤیای صادقه، در عین این كه بدن و جسمِ ما در رختخواب است، خودِ ما در صحنههایی حاضر میشویم كه بعداً همان صحنهها در عالم ماده حادث میگردند. یعنی ما بدون این جسم و بدن، در صحنههایی واقعی حاضر میشویم.
رؤیای صادقه تجربهای است كه هر قوم و ملتی در فرهنگ خود به آن توجه کرده و هر انسانی نیز با تجربههای شخصی خود با آن روبهرو شده است. ما نیز با توجه به تجربهی شخصی هر کدام از عزیزان بحث خود را دنبال میکنیم، مثل بقیهی موضوعات تجربی که هرکس باید خودش تجربه کند. مثلاً اگر بنده عرض کردم دیوار مقابل شما سبز است. شما از کسی که پهلویتان است نمیپرسید درست است یا نه، چون موضوعِ مورد بحث چیزی است که باید خودتان تجربه کنید. معرفت نفس نیز از تجربههای درونی است که به خودِ افراد مربوط است و به همین جهت وقتی بحث را شرح میدهیم مخاطب ما باید خودش آن را در نزد خود تصدیقكند و بر این اساس است که به جای استدلالکردن مثال میزنیم.(43)