تربیت
Tarbiat.Org

اخلاق در قرآن جلد سوّم - فروع مسائل اخلاقی‏
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

غیرت در روایات اسلامی‏

در روایات اسلامی اهمّیّت بسیار زیادی به مسأله غیرت به عنوان یک فضیلت داده شده و حتّی از خداوند به عنوان (کسی که بسیار غیرت دارد) یاد شده است از جمله:
1- امام صادق علیه السّلام می‏فرماید: انّ اللّه یحبّ کل غیور ولغیرته حرّم الفواحش ظاهرها و باطنها؛ خداوند غیور است و هر غیوری را دوست دارد و به خاطر غیرتش تمام کارهای زشت را اعم از آشکار و پنهان تحریم فرموده است.
2- در حدیث دیگری از همان بزرگوار می‏خوانیم: اذا لم یغر الرّجل فهو منکوس القلب؛ اگر انسانی غیرت نداشته باشد قلب و فکرش وارونه است.(618)
به گفته علّامه مجلسی منظور از قلب وارونه در اینجا این است که همانند ظرف وارونه است که چیزی در آن جای نمی‏گیرد، قلب افراد فاقد غیرت نیز تهی از صفات و اخلاق برجسته انسانی است.(619)
این تعبیر نشان می‏دهد که صفت غیرت رابطه نزدیکی با سایر اوصاف برجسته انسانی دارد.
3- در حدیث دیگری از پیامبر اکرم صلیّ اللّه علیه وآله و سلّم می‏خوانیم که فرمود: کان ابراهیم أبی غیوراً و أنا أغیر منه و أرغم اللّه أنف من لایغار من المؤمنین؛ پدرم ابراهیم مرد غیوری بود و من از او غیور ترم. خداوند بینی مؤمنانی را که غیرت ندارند به خاک بمالد.(620)
4- در حدیث دیگری از همان بزرگوار آمده است که فرمود: انّی لغیور و اللّه عزّوجلّ أغیر منّی و انّ اللّه تعالی یحبّ من عباده الغیور؛ من غیورم و خداوند از من غیورتر است، و خداوند بندگان غیورش را دوست دارد.
5- در حدیث دیگری از همان بزرگوار آمده است که فرمود: انّ الغیرة من الایمان؛ غیرت از ایمان است. (چرا که ایمان انسان را دعوت به حفظ دین و آیین و کشور و ناموس خود می‏کند، و آن کس که از اینها دفاع نکند و غیرت نداشته باشد با ایمان نیست).(621)
6- در حدیثی از امیرمؤمنان علی علیه السّلام آمده است: قدر الرجل علی قدر همّته...و شجاعته علی قدر أنفته و عفّته علی قدر غیرته؛ ارزش انسان به اندازه همّت او است. و شجاعت او به اندازه عزّت نفس و بی‏اعتنائیش (نسبت به ارزشهای مادی) است، و عفت او به اندازه غیرت او است.(622)
7- در حدیث دیگری از امام باقر علیه السّلام می‏خوانیم که فرمود: گروهی از اسیران را خدمت پیامبر صلیّ اللّه علیه وآله و سلّم آوردند (چون اسیران خطرناکی بودند) حضرت دستور قتل آنها را داد، جز یکی از آنها را که آزاد فرمود، او از پیامبر صلیّ اللّه علیه وآله و سلّم سؤال کرد چرا مرا آزاد فرمودی، فرمود جبرئیل به من خبر داد که در تو پنج خصلت است که خدا و پیامبرش تو را دوست دارند الغیرة الشّدیدة علی حرمک والسّخاء و حُسن الخُلق و صدق اللسان و الشّجاعة؛ غیرت شدید نصبت به خانواده، و سخاوت و حُسن و خُلق و راستگویی و شجاعت، هنگامی که آن مرد آن سخن را شنید، اسلام آورد و جزء مسلمانان برجسته شد، و در یکی غزوات که با پیامبر صلیّ اللّه علیه وآله و سلّم بود به درجه شهادت نائل گشت.(623)
8- در حدیث دیگری از امیرمومنان علی علیه السّلام آمده است که ضمن نکوهش از بعضی مردم عراق که زنانشان در بیرون منزل به صورت زننده‏ای با مردان اختلاط داشتند فرمود: لعن اللّه من لایغار؛ خدا لعنت کند کسی را که غیرت ندارد.(624)