گاهی مردم یک شهر یا یک کشور بر اثر تفاوت اندیشه و طرز تفکر یا به علت اختلاف تمایلات و خواهشهای نفسانی دچار تفرقه و پراکندگی میشوند و هر گروهی از پی نظریه خود میروند. در نتیجه اختلافات شدید در سطح وسیع به وجود میآید و جامعه با عوارض سنگینی مواجه میگردد. این قبیل پراکندگی زمان حکومت علی علیهالسلام در مواقعی روی داد. از آن جمله وقتی در جنگ صفین معاویه قرآنها را بالای نی زد و گفت: بیایید جنگ را ترک کنیم و قرآن را حاکم قرار دهیم.
علی علیهالسلام فرمود: این مکر است، اعتنا نکنید!
اما بین جمعیت علی علیهالسلام شکاف افتاد. گروهی گفتند تا پیروزی نهایی باید جنگید! گروهی گفتند: با قرآن میجنگیم!
سرانجام با قرار حکمیت، جنگ پایان یافت. طولی نکشید که گروه دیگری به نام خوارج قیام کردند و گفتند: حاکم، فقط خداوند است و بس و حکمیت را به غیر خدا واگذار نمودن، بدعت است و حرام! و این گروه نیز اختلاف تازهای به وجود آوردند و بر اثر آن اختلاف، خونها ریخته شد. این قبیل پراکندگیهای وسیع در گذشته نیز وجود داشته و هماکنون هم گاهی در جهان بوجود میآید.(294)