تاریخ: 8/8/1384
از سه گونه گناه باید استغفار کرد. اینها به درد ما می خورد. من و شما در کارهای مدیریتی هم به آن نیاز داریم. غفلت از اینهاخسارتهای بزرگی را بر ما وارد کرده است و می کند. سه جور گناه وجود دارد: یک جور گناهی است که فقط ظلم به نفساست - که تعبیر ظلم به نفس در قرآن و در حدیث فراوان است - گناهی است که فرد مرتکب می شود و اثر مستقیمشهم به خود او برمی گردد. گناهان متعارف فردی معمولی. نوع دیگر، گناهی است که فرد مرتکب می شود، اما اثرمستقیم آن به مردم و به دیگری می رسد. این گناه، سنگین تر است. این گناه، ظلم به نفس هم هست. اما چون تعدی وتجاوز به دیگران است، دشواری کار آن بیشتر است و علاج آن هم سخت تر است. از قبیل ظلم، غصب، پایمال کردنحقوق مردم، پایمال کردن حقوق عمومی انسانها. این گناه بیشتر متعلق می شود به حکومت ها. این گناه مدیراناست. این گناه سیاستمداران است. این گناه شخصیت های بین المللی است. این گناه آنهایی است که یک کلمهحرفشان، یک امضایشان، یک عزلشان، یک نصبشان می تواند خانواده هایی و گاهی ملتی را تحت تاثیر قرار دهد.
... ما باید استغفار کنیم. استغفار ما فراتر از استغفار اشخاص خود ماست. بنده هم باید بروم برای شخص خودم استغفار کنم،شما هم باید استغفار کنید. در واقع نمی شود گفت ما گناهکاریم. غرق گناهیم. اینقدر کوتاهی، اینقدر تخلف واینقدر تقصیر در اعمال شخصی ما وجود دارد. لذا باید استغفار کنیم. استغفار دل را نورانی و ذهن و روح را شفافمی کند.
... از اختلافات باید توبه و استغفار کنیم. اختلاف به ما ضربه می زند. اختلاف گاهی با برانگیختن احساسات قومی و مذهبی ومحلی و سیاسی است. گاهی با به کشمکش رساندن اختلافات فکری است. اختلاف فکری ممکن است وجودداشته باشد، ایرادی هم ندارد. اما نباید به کشمکش برسد.