در آخرین آیه این سوره خواندیم که مسلما همه شما روز قیامت از نعمتها بازپرسی خواهید شد، بعضی گفته اند منظور از این نعمت سلامت و فراغت خاطر است، و بعضی آن را تندرستی و امنیت می دانند و بعضی همه نعمتها را مشمول آیه شمرده اند .
در حدیثی از امیر مؤمنان علی (علیه السلام) می خوانیم : النعیم الرطب، و الماء البارد : نعیم رطب و آب خنک است !
در حالی که در حدیث دیگری می خوانیم که ابو حنیفه از امام صادق (علیه السلام) درباره تفسیر این آیه سؤال کرد، امام (علیه السلام) سؤال را به او برگرداند ،
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 287@@@
و فرمود : نعیم به عقیده تو چیست ؟ عرض کرد : غذا است و طعام و آب خنک، فرمود : اگر خدا بخواهد تو را روز قیامت در پیشگاهش نگهدارد تا از هر لقمه ای که خوردهای، و هر جرعه ای که نوشیده ای، از تو سؤال کند باید بسیار در آنجا بایستی ! عرض کرد : پس نعیم چیست ؟
فرمود : ما اهل بیت هستیم که خداوند به وجود ما به بندگانش نعمت داده، و میان آنها بعد از اختلاف الفت بخشیده، دلهای آنان را به وسیله ما به هم پیوند داده، و برادر خود ساخته، بعد از آنکه دشمن یکدیگر بودند، و به وسیله ما آنها را به اسلام هدایت کرده . . . آری نعیم همان پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) و خاندان او است .**مجمع البیان جلد 10 صفحه 535***
تفسیر این روایات ظاهرا مختلف، چنین است که نعیم یک معنی بسیار گسترده دارد که همه مواهب الهی را اعم از معنوی مانند دین و ایمان و اسلام و قرآن و ولایت، و انواع نعمتهای مادی را اعم از فردی و اجتماعی شامل می شود، منتها نعمتهائی که اهمیت بیشتری دارند مانند نعمت ایمان و ولایت بیشتر از آنها سؤال می شود که آیا حق آنها ادا شده یا نه ؟ و ظاهرا روایاتی که نعمتهای مادی را از شمول این آیه نفی می کند ناظر به این معنی است که شما نباید مصداقهای مهمتر را رها کرده به مصداقهای کوچکتر روی آورید، و در حقیقت هشداری است به مردم در زمینه سلسله مراتب مواهب و نعمتهای الهی و اینکه در برابر آنها مسؤولیت سنگین دارند .
و چگونه ممکن است از این نعمتها سؤال نشود در حالی که سرمایه ه ای بزرگی هستند که در اختیار بشر قرار داده شده، و باید از هر کدام دقیقا قدر - دانی کنند و شکر آن را بجای آورند، و در موارد خود صرف کنند .
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 288@@@
خداوندا ! نعمتهای بی پایانت مخصوصا نعمت ایمان و ولایت را بر ما مستدام دار .
پروردگارا ! توفیق ادای حق این همه نعمت را به ما مرحمت فرما .
بارالها ! بر این نعمتهای بزرگ بیفزا و آنها را هرگز از ما سلب مکن .
آمین یا رب العالمین
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 289@@@