ارزش هر عمل بستگی به ((انگیزه)) آن دارد، و یا به تعبیر دیگر از دیدگاه
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 364@@@
اسلام، اساس هر عمل را، ((نیت)) تشکیل می دهد، آن هم ((نیت خالص)) .
اسلام قبل از هر چیز پرونده نیت را مورد بررسی قرار می دهد، و لذا در حدیث معروفی از پیغمبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) آمده است که : انما الاعمال بالنیات، و لکل امرء ما نوی : هر عملی بستگی به نیت او دارد، و بهره هر کس مطابق نیتی است که در عمل دارد .
و در ذیل این حدیث آمده است : آن کس که برای خدا جهاد کند اجرش بر خداوند بزرگ است، و کسی که برای متاع دنیا پیکار کند، یا حتی نیت به دست آوردن عقال (طناب کوچکی که پای شتر را با آن می بندند) کرده باشد بهره اش فقط همان است .**(وسائل الشیعه) جلد اول صفحه 35 (ابواب مقدمه العبادات باب 5 حدیث 10)***
اینها همه به خاطر آن است که نیت همیشه به عمل شکل می دهد، آن کس که برای خدا کاری انجام می دهد، شالوده آن را محکم می کند، و تمام تلاش او این است که مردم از آن بهره بیشتر گیرند، ولی کسی که برای تظاهر و ریاکاری عملی انجام می دهد، تنها به ظاهر و زرق و برق آن می پردازد، بی آنکه به عمق و باطن و شالوده و بهره گیری نیازمندان اهمیت دهد .
جامعه ای که به ریاکاری عادت کند، نه فقط از خدا و اخلاق حسنه و ملکات فاضله دور می شود، بلکه تمام برنامه های اجتماعی او از محتوا تهی می گردد، و در یک مشت ظواهر فاقد معنی خلاصه می شود، و چه دردناک است سرنوشت چنین انسان، و چنین جامعه ای ؟ !
روایات در مذمت ریا بسیار زیاد است، تا آنجا که آن را نوعی شرک نامیده اند، و ما در اینجا به ذکر سه روایت تکان دهنده قناعت می کنیم :
1 - در حدیث از پیغمبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) آمده است : سیاتی علی الناس
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 365@@@
زمان تخبث فیه سرائرهم، و تحس فیه علانیتهم، طمعا فی الدنیا لا یریدون به ما عند ربهم، یکون دینهم ریاء، لا یخالطهم خوف، یعمهم الله بعقاب فیدعونه دعاء الغریق فلا یستجیب لهم ! :
زمانی بر مردم فرا می رسد که باطنهای آنها زشت و آلوده می شود، و ظاهرشان زیبا، به خاطر طمع در دنیا این در حالی که علاقه ای به پاداشهای پروردگارشان ندارند، دین آنها ریا می شود، و خوف خدا، در دل آنها وجود ندارد، خداوند همه آنها را به عذاب سختی گرفتار می کند، و هر قدر خدا را مانند شخص غریق بخوانند هرگز دعایشان مستجاب نمی شود .**(اصول کافی) جلد 2 باب الریاء حدیث 14***
2 - در حدیث دیگری از امام صادق (علیه السلام) می خوانیم که به یکی از یارانش به نام زراره فرمود . من عمل للناس کان ثوابه علی الناس یا زراره ! کل ریاء شرک ! : کسی که برای مردم عمل کند ثوابش بر مردم است، ای زراره ! هر ریائی شرک است ! .**(وسائل الشیعه) جلد اول صفحه 49 (ذیل حدیث 11)***
3 - در حدیث دیگری از پیامبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) آمده است :
ان المرائی یدعی یوم القیامة باربعة اسماء : یا کافر ! یا فاجر ! یا غادر ! یا خاسر ! حبط عملک، و بطل اجرک، فلا خلاص لک الیوم، فالتمس اجرک ممن کنت تعمل له ! : شخص ریاکار در روز قیامت با چهار نام صدا زده می شود : ای کافر ! ای فاجر ! ای حیلهگر ! وای زیانکار ! عملت نابود شد، و اجرت باطل گشت، امروز هیچ راه نجاتی نداری، پاداش خود را از کسی بخواه که از برای او عمل کردی ! .**(وسائل الشیعه) جلد اول صفحه 51 (ذیل حدیث 16)***
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 366@@@
خداوندا ! خلوص نیت، سخت مشکل است، خودت ما را در این راه یاری فرما .
پروردگارا ! آنچنان ایمانی به ما مرحمت کن که جز به ثواب و عقاب تو نیندیشیم و رضا و خشنودی و غضب خلق در راه تو برای ما یکسان باشد .
بارالها ! هر خطائی در این راه تاکنون کرده ایم بر ما ببخش .
آمین یا رب العالمین
@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 367@@@