تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد27
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

2 - پاسخ به یک سؤال

در اینجا سؤالی مطرح است و آن اینکه با این پیشگوئی قرآن مجید دیگر ممکن نبوده است ابولهب و همسرش ایمان بیاورند، و الا این خبر کذب و دروغ می شد .

این سؤال مانند سؤال معروفی است که درباره مساءله علم خدا در بحث جبر مطرح شده، و آن اینکه می دانیم خداوندی که از ازل عالم به همه چیز بوده، معصیت گنهکاران و اطاعت مطیعان را نیز می دانسته است، بنا بر این اگر گنهکار گناه نکند علم خدا جهل شود ! پاسخ این سؤال را دانشمندان و فلاسفه اسلامی از قدیم داده اند و آن اینکه خداوند می داند که هر کس با استفاده از اختیار و آزادیش چه کاری را انجام می دهد، مثلا در آیات مورد بحث خداوند از آغاز می دانسته است که ابولهب و همسرش با میل و اراده خود هرگز ایمان نمی آورند نه از طریق اجبار و الزام .

و به تعبیر دیگر عنصر آزادی اراده و اختیار نیز جزء معلوم خداوند بوده، او می دانسته است که بندگان با صفت اختیار، و با اراده خویش چه عملی را انجام می دهند .

مسلما چنین علمی، و خبر دادن از چنان آینده ای تاءکیدی است بر مساءله

@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 424@@@

اختیار، نه دلیلی بر اجبار (دقت کنید) .