تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد27
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

محتوی و فضیلت سوره و العادیات :

در اینکه این سوره در مکه نازل شده است یا در مدینه ؟ در میان مفسران سخت گفتگو است، بسیاری آن را مکی شمرده اند، در حالی که جمعی آن را مدنی می دانند .

کوتاه بودن مقطع آیات، و تکیه بر سوگندها، و همچنین تکیه بر مساءله معاد قرائنی است که مکی بودن سوره را تاءیید می کند .

ولی از سوی دیگر مضمون سوگندهای این سوره که تناسب زیادی با مسائل جهاد دارد - چنانکه انشاء الله مشروحا بیان خواهد شد - و همچنین روایاتی که می گوید این سوره بعد از جنگ ((ذات السلاسل)) نازل شده است .

(جنگی که در سال هشتم هجرت واقع شد و در آن گروه کثیری از کفار به اسارت درآمدند، و آنها را با طنابها محکم بستند و لذا آن را ذات السلاسل نامیده اند و شرح آن در تفسیر آیات به خواست خدا خواهد آمد) گواه بر مدنی بودن این سوره است، حتی اگر سوگندهای آغاز این سوره را ناظر به حرکت حجاج به سوی منی و مشعر بدانیم نیز تناسب با مدینه دارد .

درست است که مراسم حج با اکثر شاخ و برگهایش در میان عرب جاهلی نیز - به خاطر اقتدا به سنت ابراهیم - رواج داشت ولی آنها چنان با خرافات آمیخته شده بود که بعید به نظر می رسد قرآن به آن سوگند یاد کرده باشد .

با توجه به مجموع این جهات ما مدنی بودن آن را ترجیح می دهیم . از آنچه گفتیم ضمنا محتوای سوره نیز روشن شد که در آغاز سوگندهای بیدار کننده ای را ذکر می کند، و بعد از آن سخن از پاره ای از ضعفهای نوع انسان همچون کفر و بخل و دنیاپرستی به میان می آورد، و سرانجام با اشاره کوتاه

@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 237@@@

و گویائی به مساءله معاد، و احاطه علمی خداوند به بندگان، سوره را پایان می دهد .

در فضیلت تلاوت این سوره از پیغمبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) آمده است : من قراءها اعطی من الاجر عشر حسنات، بعدد من بات بالمزدلفة، و شهد جمعا : هر کس آن را تلاوت کند به عدد هر یک از حاجیانی که (شب عید قربان) در مزدلفه توقف می کنند و در آنجا حضور دارند ده حسنه به او داده می شود**(جمع) یکی از نامهای (مشعرالحرام) است به خاطر اینکه مردم در آنجا مجتمع می شوند و یا نماز مغرب و عشا در آنجا بدون فاصله خوانده می شود*** و **(مجمع البیان) جلد 10 صفحه 527***

در حدیث دیگری از امام صادق (علیه السلام) می خوانیم : من قراء و العادیات و اءدمن قرائتها بعثه الله مع امیر المؤمنین (سلام الله علیه) یوم القیامة خاصه، و کان فی حجره و رفقائه : هر کس سوره و العادیات را بخواند، و بر آن مداومت کند، خداوند روز قیامت او را با امیر مؤمنان (سلام الله علیه) مبعوث می کند، و در جمع او و میان دوستان او خواهد بود .**همان***

از بعضی از روایات نیز استفاده می شود که سوره و العادیات معادل نصف قرآن است .**(درالمنثور) جلد 6 صفحه 383***

ناگفته پیدا است که این همه فضیلت برای آنها است که آن را برنامه زندگی خویش قرار دهند و به تمام محتوای آن ایمان دارند و عمل می کنند .

@@تفسیر نمونه جلد 27 صفحه 238@@@

ََآیه 1 - 11