خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ»(38)
ما اراده كردیم كه بهره‌های با ارزشی را به كسانی كه در زمین و در عرف اهل دنیا و بر اساس ملاك‌های جهان كفر مستضعفند- نه در آسمان- بدهیم و آن‌ها را فرمانده زمین قرار داده و وارثان حقیقی زمین بگردانیم، و امیر‌المؤ‌منین(ع) می‌فرمایند: «فِینَا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَة»؛(39) یعنی این آیه درباره ما نازل شده است، باز در روایت داریم كه مفضّل می‌گوید: از امام صادق(ع) شنیدم كه:
«اِنَّ رَسُولَ‌‌الله(ص) نَظَرَ اِلَی عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْن(ع) فَبَكَی وَ قَالَ: اَنْتُمُ الْمُسْتَضْعَفُونَ بَعْدِی، قالَ المُفَضَّل: فَقُلْتُ لَه: مَا مَعْنَی ذَلِكَ یَابْنَ رَسُولِ الله؟ قَالَ: مَعْنَاهُ اَنَّكُمُ الْأَئِمَةُ بَعْدی، اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُول: «وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ»؛(40) فَهَذِهِ الْآیَةُ جَارِیَةٌ فِینَا اِلَی یَوْمِ الْقِیَامَة»(41)
رسول خدا(ص) به حضرت علی(ع) و امام حسن و حسین(ع) نظر كردند و گریستند و فرمودند: شمایید مستضعفون بعد از من. مفضّل می‌گوید از امام صادق(ع) پرسیدم: معنی آن چیست ای فرزند رسول خدا؟! فرمود: معنی سخن رسول خدا(ص) این است كه ائمه بعد از آن حضرت ما هستیم، چنانچه می‌فرماید: آن مستضعفون را امامان زمین قرار می‌دهم، و این آیه تا روز قیامت در رابطه با ما جریان دارد.
عزیزان عنایت دارند؛ مستضعفینی كه در آیه مورد بحث مدّنظر است، شایستگی حاكمیت و فرماندهی بر زمین را دارند و لذا نمی‌شود انسان‌های معمولی باشند. مسئله هم روشن است كه بشریت بیش از پیش آماده پذیرش فرهنگی است كه توسط امام معصوم تدوین و مدیریت شود، هر چند ظلمات فرهنگ مدرنیته آن فرهنگ را در حال حاضر به چیزی نمی‌گیرد. و این آیه به معنی كاملش وقتی عملی می‌شود كه وجود مقدس حضرت امام زمان(عج) ظاهر شوند ، لذا در قرآن می‌فرماید:
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُم فِی الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَیُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِكُونَ بِی شَیْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ»(42)
كه معنی آن بنا به تفسیر المیزان عبارت است از:
«خداوند به آن‌هایی كه ایمان آورده و عمل صالح انجام می‌دهند، وعده داده كه حتماً آن‌ها را مانند قبلی‌ها از مؤمنین، در زمین خلافت می‌دهد و بر آن زمین كه به آن‌ها ارث داده مسلط می‌گرداند، این‌ها كسانی‌اند كه خود را برای خدا خالص كنند، پس خدا آن‌ها را از حاكمیت ظالمان و فرهنگ كفر نجات می‌دهد و در نتیجه جامعه صالحی خواهند داشت و دین آن‌ها را با ثبات و بدون تزلزل خواهد كرد، به طوری كه در اثر تمكین دین، به خوبی می‌توان آن را در جامعه عمل نمود و هیچ كفری مانع آن نیست و آنچه مورد اعتقاد همه است، دین آن‌هاست، چون بر اساس فطرت انسان‌ها است، و خداوند مجتمع آن‌ها را مجتمعی ایمن می‌سازد تا در آن جز خدا هیچ چیزی پرستش نشود و به هیچ ربّی غیر از خدا قائل نباشند و آنچنان دین در همه ابعاد روحی و اخلاقی و اجتماعی حاكم می‌شود كه هیچ هراسی از دشمنان خود ندارند و اخلاص و عبودیت عمومیت یافته و بنیان هر كرامتی غیر از كرامت تقوی منهدم گردد، چنین اجتماع طیّب و طاهر و با صفایی كه از فضیلت و قداست برخوردار است، هرگز تاكنون در دنیا منعقد نشده و دنیا از روزی كه پیامبر خدا، حضرت محمّد(ص) به رسالت مبعوث گشته، تاكنون چنین جامعه‌ای به خود ندیده است، لاجرم اگر بخواهد مصداقی پیدا كند، در روزگار مهدی(عج) خواهد بود كه اخبار وارده از رسول خدا(ص) و ائمه(ع) از انعقاد چنین جامعه‌ای خبر می‌دهد.»
و در روایت داریم كه حضرت امام صادق(ع) فرمودند: این آیه دربارة حضرت قائم(عج) و اصحاب او - نازل گشته- است.(43)
و عده‌ای كه در آیه فوق می‌دهد، همان وعده‌ای است كه در آیه 105 سوره انبیاء از آن خبر می‌دهد و می‌فرماید: «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ»(44) در زبور نوشته شده، بعد از آن كه ذكر و توجه به حقیقت محقق شد، زمین از بندگان صالح پر می‌شود.
چنانچه ملاحظه می‌فرمایید خداوند به مؤمنین واقعی كه عملشان مطابق دستورات خدا باشد، وعده حاكمیت حتمی روی زمین داده كه آن‌ها را وارث و خلیفة زمین قرار دهد. پس طبق این آیه، باید اسلام ناب محمّدی(ص) حاكم شود و حركت تاریخ طبق وعده‌ای كه خدا داده، به سوی آن انتهایی است كه فضای امنیت برای دینداران واقعی محقق شود، به همین جهت عیاشی می‌گوید: وقتی امام سجّاد(ع) این آیه را تلاوت كرد، فرمود: «این مؤمنین كه در این آیه اشاره می‌كند، به خدا سوگند شیعیان ما اهل بیت هستند، كه خداوند وعدة خود را در حق ایشان به وسیله مردی از ما عملی می‌كند و او مهدی این امت است و او همان كسی است كه رسول خدا(ص) در موردش فرمود: «اگر از دنیا جز یك روز نماند، خداوند آن روز را آن‌قدر طولانی می‌كند تا مردی از عترت من قیام كند كه نامش نام من است، او زمین را پر از عدل و داد كند، آنچنان كه پر از ظلم و جور شده است.»(45)