تربیت
Tarbiat.Org

جایگاه و معنی واسطه فیض
اصغر طاهرزاده

لوازم اعتقاد به حكمت خداوند

قدم اوّل در راه دینداری، این است که انسان متوجه شود عالَم؛ خدای حکیمی دارد، و حكمت او اقتضاء می‌كند مخلوقاتش بی‌هدف نباشند. حال اگر کسی این قدم را درست برداشت، سؤالی برایش به‌وجود می‌آید که اگر خدای حکیم بخواهد ما را به ‌هدف مورد نیازمان برساند و راهنمایی‌ كند، چگونه این كار را انجام می‌دهد؟ این‌جاست که خداوند؛ انبیاء(ع) را به انسان معرفی می‌کند. پس شناخت خدای حكیم، موجب می‌شود تا انسان ثمرة ‌این اعتقاد را به‌دست آورد و آن توجه به وجود مقدس انبیاء«علی‌نبیّناوعلیهم‌‌صلواة‌الله» است. حال اگر کسی به واقع رسید به این‌که خدای عالَم انبیاء را برای تربیت نفوس مستعد می‌فرستد تا لطف خودش را که در جلوة ربوبیت به بندگان می‌رساند کامل کند، آن‌گاه سوال می‌کند که آیا خداوند این لطفی را که از طریق انبیاء به ما کرد، بعد از ارسال انبیاء متوقف می‌کند؟ مگر خودش نفرمود که «وَ رَحْمَتی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْء»(151) رحمت من تمام ابعاد عالم را پر کرده است. آیا با به پایان‌رسیدن نبوّت، عالم از رحمتِ هدایت الهی خالی می‌ماند؟
انسانِ معتقد به خدای حكیم، با خدا به مصاحبه می‌نشیند که ای خدا! تو در کتاب خودت با ما سخن گفتی که بعد از انبیاء «اِتَّقُوااللهَ وَ کُونُوا مَعَ الصّادِقِین»(152) تقوا پیشه كنید و همواره با صادقین باشید. با عده‌ای همراه باشید که اینان مظهر حقیقت‌بینی و حقیقت‌گویی هستند، و به ما گفتی: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَیْرٌ وَ اَحْسَنُ تَأْوِیلاً»(153) ای مؤمنین! بعد از وَحی و توجه به دستورات آن كه همان اطاعت خدا است، اطاعت از رسول خدا و اولی‌الامر را نیز پیشه خود سازید. پس علاوه بر وَحی و سنّت رسول‌الله، ذخیره‌هایی را برای شما گذاشتم که باید آن‌ها را نیز بر اساس ادب بندگی و سلوک الهی، اطاعت کنید و مسلّم منظور از «اولی‌الامر» در آیه فوق، رسول خدا(ص) نمی‌تواند باشد، چون فرمود: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنكُمْ» و «اولی‌الامر» را در كنار رسول خدا(ص) آورد و دستورِ اطاعت از هر دو را به ما داد، پس علاوه بر این‌كه «اولی‌الامر» غیر از رسول‌خدا(ص) است، مسلّم آن اولی‌الامر، معصوم خواهد بود، زیرا خداوند هادی است و خدایِ هادی ما را به اطاعت کسی که از حقیقت کامل در علم و عمل برخوردار نباشد، دعوت نمی‌کند.
پس خدایا! تو در کتاب خودت با ما به گفتگو نشستی که بعد از نبی(ص) سلسله‌ای از معصومین(ع) هستند که باید همواره با آن‌ها باشید و آن‌ها را باید اطاعت کنید. بنابراین میوة خدایابی، نبوّت‌یابی خواهد بود و میوة نبیّ‌‌یابی، امام‌یابی است. حالا می‌خواهیم با این مقدمه بسیار مختصر، در بارة ثمر و میوة امام‌یابی با یكدیگر به گفتگو بنشینیم.