تربیت
Tarbiat.Org

خلاصه‏ای از اصول کافی
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

پیشگفتار

سپاس بی‏پایان خداوندی را که پروردگار عوالم وجود، و هستی بخش آفریدگان و پدید آرنده آسمانها و زمین است. درود فراوان بروان پاک پیامبر برگزیده خدا محمد مصطفی (صلی‏الله علیه و آله و سلم) باد که نخستین بنده شایسته خدا و افضل پیامبران مقرب او، و بهترین آفریده او و رحمت و مکرمت او بسوی جهانیان است، و بر عترت پاک و معصوم آن وجود مقدس که از هر آلودگی و ناپاکی منزه و مبرایند.
مدتها در این اندیشه بودم که توفیقی حاصل آید تا بتوانم اثری از خود باقی گذارم که مورد استفاده جمعی از برادران ایمانی قرار گیرد. تا پس از گذشت ایامی ایده خود را جامه عمل پوشانده اقدام به ترجمه و تنظیم کتاب حاضر بنام گزیده‏ای از اصول کافی در مبانی دین اسلام که مطالعه آن، خواننده را با معارف دین و حقایق اسلام آشنا می‏سازد، نمودم.
ناگفته نماند همانطور که استاد ارجمند و دانشمند شهیر جناب آقای عمادزاده در دیباچه خود بر این کتاب مرقوم فرموده‏اند، اصول کافی مشتمل بر سی و چهار کتاب در موضوعات مختلف و هر یک جامع روایات و احادیثی است و رشته مخصوصی از علوم و معارف اسلامی که از زبان درربار پیامبر اکرم (صلی‏الله علیه و آله و سلم) و امیرالمؤمنین و سایر ائمه اطهار علیهم السلام صادر شده و علامه شهیر عالم تشیع حجه الاسلام کلینی (ره) با تحمل زحمات توان فرسا در جمع آوری این اخبار از منابع صحیح و موثق و تجزیه و تبویب آنها بصورت کلیات اصول کافی که از جمله: کتاب الحجه کتاب التوحید کتاب الایمان و الکفر و غیره می‏باشد تألیف و تحویل عالم تشیع و علاقمندان به فرا گرفتن معارف دین مبین اسلام از منابع اصلی آن که همانا خاندان آل عصمت و طهارت می‏باشند نموده است.
علت اینکه برای ترجمه، ابتدا کتاب ایمان و کفر را برگزیدم اینست که مباحث این قسمت چنانکه از نام آن پیداست با سرنوشت سعادت و شقاوت انسانها بستگی دارد و شناختن لوازم ایمان و تمیز دادن فضائل اخلاقی و کمالات معنوی از رذائل نفسانی و مفاسدی که از بی‏ایمانی و کفر و نفاق عارض اجتماع بشری می‏شود در درجه اول اهمیت قرار دارد. و لذا نگارنده بلحاظ اهمیت خاص این قسمت از کتاب، بترجمه آن مبادرت نمود. از خداوند منان مسئلت دارم توفیق ترجمه سایر مباحث این کتاب پر ارج و بی‏نظیر را نیز عنایت فرماید تا هرچه زودتر در معرض استفاده خوانندگان محترم قرار دهد.
ضمناً همانگونه که در دیباچه جناب آقای عماد زاده فهرست شروح و ترجمه‏هائیکه بر اصول کافی توسط علما و محترمین نوشته شده مطالعه فرمودید، هر یک از آنها مورد استفاده سرشار خوانندگانی در عصر خود بوده و هست ولی با ملاحظه شرایط زمان و مکان، مخصوصاً در زمان حاضر که زندگانی ماشینی و بهزیستی و تجمل پرستی گرفتاریهای فوق العاده‏ای ببار آورده که ایجاب می‏کند شبانه روز در تلاش تأمین معاش و کمبودهای ضروری و غیر ضروری زندگی بود و مجال کافی برای همگان دست نمی‏دهد که کتب و تراجم مفصل و مشروح را مطالعه نمایند، لذا نگارنده در این نکاتی را که ذیلاً ملاحظه می‏فرمائید رعایت نموده است:
1- حتی الامکان سعی شده احادیث، بفارسی روان ترجمه شود تا فهم معانی آن بر تمام خوانندگان آسان باشد.
2- از مجموع احادیثی که در یک موضوع در موارد مختلف با مضامین مشابه وارد شده آنچه را که جامعتر و متضمن مفاهیم احادیث مشابه دیگر در همان موضوع است انتخاب و ترجمه شده نتیجه اینکه خواننده محترم با مطالعه یک یا چند حدیث در باب خاصی از مطالعه سایر احادیث آن باب بی‏نیاز می‏گردد.
3- برای برخی از خوانندگان گرامی که از زبان و ادبیات عرب بهره‏ای دارند، بعضی آیات قرآن کریم را که ائمه اطهار (علیه السلام) در بیاناتشان مورد استناد قرار داده‏اند، با متن بعضی از احادیث که دارای عبارات کوتاه و موجز و حفظ آنها در ذهن خواننده آسان است عیناً بخط نسخ کلیشه شده و در این کتاب آورده شده تا بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.
4- بملاحظه روان بودن ترجمه، سعی شده با تقدم و تأخر ترجمه بعضی جملات عربی (مانند خبر و مبتداء صفت و موصوف فاعل و مفعول) بترجمه کتاب کاملاً جنبه فارسی داده شود بدون آنکه تغییری در مفهوم احادیث بوجود آید.
5- چون سلسله روات احادیث ترجمه شده در اصول کافی مضبوط است از لحاظ رعایت اختصار از درج آنها خودداری و فقط ترجمه متن احادیث مذکور گشته.
یادآوری این نکته نیز لازم است که چون پاره‏ای از اخبار و احادیث معضله از جمله اخبار مربوط به آفرینش حضرت آدم (علیه السلام) و ذراری آن بزرگوار و یا سرشت مؤمن و کافر و امثال آنها به اذهان ساده برخی از خوانندگان باصطلاح دیر هضم و تجزیه تحلیل آنها نیاز بشرح و بسط و توضیح بیشتری است، و کتاب ما که گزیده‏ایست از آن مفصلات و گنجایش شرح و بسط زیادی نداشت و فقط منظور ما از درج اینگونه احادیث این بود که بابی را از سلسله مطالب کتاب ایمان و کفر فرو گذار ننمائیم، لذا توجه این قبیل خوانندگان را به ترجمه‏ها شروح مفصلی که دانشمند محترم جناب آقای عمادزاده در دیباچه خود فهرست آنها را مرقوم فرموده‏اند معطوف می‏داریم. فقط بعضی از آنگونه اخبار که توضیحات مختصری داشته با اقتباس از شرح علامه مجلسی (ره) در پاورقی گنجانیده شده از ارباب فضل و دانش و خوانندگان محترم ملتجی است ضمن مطالعه، چنانکه به اشتباه و خطائی در ترجمه و تنظیم بعضی از مطالب واقف گردند توسط ناشر (کتابفروشی امیری) مترجم را مطلع فرمائید تا بخواست خدای متعال در چاپهای بعدی تصحیح و تذکر داده شود.
در خاتمه لازم است از مساعی جناب آقای امیری مدیر کتابفروشی امیری که طبع و نشر این کتاب از لحاظ تهیه کاغذ مرغوب و خطاطی و کلیشه نمودن خطوط عربی که خود جلوه خاصی به زیبائی کتاب بخشیده سعی بلیغ مبذول فرموده است سپاسگزاری نمایم. و همچنین از مدیر و کارکنان چاپخانه خرمی که در چاپ و حروفچینی کتاب متحمل زحماتی گردیده‏اند قدردانی و مزید توفیق همگی را از خداوند منان مسئلت دارم.
علی اصغر خسروی