یکی از مهمترین پرسشها درباره عظیم و بینظیر عاشورا، پرسش از هدف سیدالشهدا علیه السلام از این حرکت است. پاسخهایی کلی به این سؤال دادهاند؛ از جمله اینکه قیام آن حضرت برای احیای دین، امر به معروف و اصلاح امت بوده است. اما این پاسخ، خود، پرسشهایی جزئی و فرعی پدید میآورد: با این حرکت سیدالشهدا علیه السلام چه اصلاحی صورت گرفت؟ قیام امام حسین علیه السلام چه نوع امر به معروفی بود که باید به این صورت انجام میگرفت؟ و با این روش، چگونه دین احیا میشود؟ آیا این حضرت در هدف خود توفیق یافت؟ و آیا با قیام خود توانست حکومت و امت اسلامی را اصلاح کند و جلو مفاسد را بگیرد؟
سخنان امام حسین علیه السلام، خود، بهترین پاسخ به این پرسشهاست. از این روی، برای آنکه علت قیام آن حضرت را دریابیم، ابتدا بخشهایی از سخنان ایشان را در این باره از نظر میگذرانیم، و سپس، درباره قسمتهای مختلف آن به بحث و بررسی میپردازیم.