بسیار می شود که از انسان - مخصوصا در آغاز تربیت و سیر و سلوک الی الله -
@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 295@@@
لغزشهائی سرمی زند، اگر درهای بازگشت به روی او بسته شود، ماءیوس می گردد، و برای همیشه از راه می ماند، و لذا در مکتب تربیتی اسلام، توبه به عنوان یک اصل تربیتی با اهمیت فوق العاده ای مطرح است، و از تمام گنهکاران دعوت می کند که برای اصلاح خویش و جبران گذشته از این در، وارد شوند .
امام علی بن الحسین (علیه السلام ) در مناجات ((تائبین )) به پیشگاه خدا چنین عرضه می دارد :
الهی انت الذی فتحت لعبادک بابا الی عفوک سمیته التوبة، فقلت توبوا الی الله توبة نصوحا، فما عذر من اغفل دخول الباب بعد فتحه ((خدای من تو کسی هستی که دری به سوی عفوت به روی بندگانت گشوده ای، و نامش را توبه نهاده ای، و فرموده ای بازگردید به سوی خدا و توبه کنید توبه خالصی، اکنون عذر کسانی که از ورود از این در، بعد از گشایش آن، غافل شوند چیست )) ؟ ! ** مناجاتهای پانزده گانه مناجات اول ( بحار الانوار جلد 94 صفحه 142 ) . ***
به قدری در مساءله توبه در روایات تاءکید شده که در حدیثی از امام باقر (علیه السلام ) می خوانیم : ان الله تعالی اشد فرحا بتوبة عبده من رجل اضل راحلته و زاده فی لیلة ظلماء، فوجدها : ((خداوند از توبه بنده اش بیش از کسی که مرکب و توشه خود را در بیابان در یک شب تاریک گم کرده و سپس آن را بیابد شاد می گردد)) ! ** اصول کافی جلد 2 باب التوبه حدیث 8 . ***
این تعبیرات آمیخته با بزرگواری همه برای تشویق به این امر مهم حیاتی است .
ولی باید توجه داشت که توبه تنها لقلقه زبان، و گفتن ((استغفرالله )) نیست بلکه شرایط و ارکانی دارد که در تفسیر توبه نصوح در آیات فوق به آن
@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 296@@@
اشاره شد، هرگاه توبه با این شرایط انجام گیرد آنچنان اثر می گذارد که گناه و آثار گناه را به کلی از روح و جان انسان محو می کند، لذا در حدیثی از امام باقر (علیه السلام ) می خوانیم :
التائب من الذنب کمن لا ذنب له، و المقیم علی الذنب و هو مستغفر منه کالمستهزء ! : کسی که از گناه توبه کند همچون کسی است که اصلا گناه نکرده، و کسی که به گناه خود ادامه دهد در حالی که استغفار می کند مانند کسی است که مسخره می کند)) ! . ** اصول کافی جلد 2 باب التوبه حدیث 10 . ***
درباره توبه بحثهای مشروح دیگری (در جلد سوم صفحه 312 به بعد) ذیل آیه 17 سوره نساء و (جلد 19 صفحه 498 به بعد) ذیل آیه 53 زمر داشته ایم .
@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 297@@@