تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد24
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

آیه 10-11

آیه و ترجمه

یَأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا إِذَا جَاءَکمُ الْمُؤْمِنَت مُهَجِرَتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِیمَنهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَتٍ فَلا تَرْجِعُوهُنَّ إِلی الْکُفَّارِ لا هُنَّ حِلُّ لهَُّمْ وَ لا هُمْ یحِلُّونَ لهَُنَّ وَ ءَاتُوهُم مَّا أَنفَقُوا وَ لا جُنَاحَ عَلَیْکُمْ أَن تَنکِحُوهُنَّ إِذَا ءَاتَیْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَ لا تُمْسِکُوا بِعِصمِ الْکَوَافِرِ وَ سئَلُوا مَا أَنفَقْتُمْ وَ لْیَسئَلُوا مَا أَنفَقُوا ذَلِکُمْ حُکْمُ اللَّهِ یحْکُمُ بَیْنَکُمْ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ(10)

وَ إِن فَاتَکمْ شیْءٌ مِّنْ أَزْوَجِکُمْ إِلی الْکُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَئَاتُوا الَّذِینَ ذَهَبَت أَزْوَجُهُم مِّثْلَ مَا أَنفَقُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ(11)

@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 35@@@

ترجمه :

10 - ای کسانی که ایمان آورده اید هنگامی که زنان با ایمان به عنوان هجرت نزد شما آیند آنها را آزمایش کنید - خداوند از ایمان آنها آگاهتر است - هرگاه آنان را مؤمن یافتید آنها را به سوی کفار بازنگردانید، نه آنها برای کفار حلالند، و نه کفار برای آنها حلال، و آنچه را همسران آنها (برای ازدواج با این زنان ) پرداخته اند به آنها بپردازید، و گناهی بر شما نیست که با آنها ازدواج کنید هرگاه مهرشان را به آنها بدهید، و هرگز همسران کافره را در همسری خود نگه ندارید (و اگر کسی از زنان شما کافر شد به بلاد کفر فرار کرد) حق دارید مهری را که پرداخته اید مطالبه کنید، همانگونه که آنها حق دارند مهر زنانشان را که از آنان جدا شده اند از شما مطالبه کنند، این حکم خداوند است که در میان شما حکم می کند و خداوند دانا و حکیم است .

11 - و اگر بعضی از همسران شما از دستتان بروند (و به سوی کفار بازگردند) و شما در جنگی به آنان پیروز شدید و غنائمی گرفتید به کسانی که همسرانشان رفته اند همانند مهری را که پرداخته اند بدهید، و از مخالفت خداوندی که همه به او ایمان دارید بپرهیزید .

شان نزول :

جمعی از مفسران در شاءن نزول این آیات چنین آورده اند که : رسول خدا (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) در حدیبیه با مشرکان مکه پیمانی امضاء کرد که یکی از مواد پیمان این بود که هر کس از اهل مکه به مسلمانان بپیوندد او را بازگردانند، اما اگر کسی از مسلمانان اسلام را رها کرده به مکه بازگردد می توانند او را برنگردانند .

در این هنگام زنی به نام ((سبیعه )) اسلام را پذیرفت، و در همان سرزمین حدیبیه به مسلمانان پیوست، همسرش خدمت پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) آمد و گفت : ای محمد ! همسرم را به من بازگردان، چرا که این یکی از مواد پیمان ما است، و هنوز مرکب آن خشک نشده، آیه فوق نازل شد و دستور داد زنان مهاجر را امتحان کنند (ابن عباس ‍ می گوید امتحانشان به این بود که باید سوگند یاد

@@تفسیر نمونه جلد 24 صفحه 36@@@

کنند هجرت آنها به خاطر کینه با شوهر، یا علاقه به سرزمین جدید، و یا هدف دنیوی نبوده بلکه تنها به خاطر اسلام بوده است ) .

آن زن سوگند یاد کرد که چنین است .در اینجا رسول خدا (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) مهریه ای را که شوهرش پرداخته بود و هزینه هائی را که متحمل شده بود به او پرداخت و فرمود : طبق این ماده قرارداد تنها مردان را باز می گرداند نه زنان را . ** شان نزول فوق در بسیاری از کتب تفسیر آمده و ما از مجمع البیان با کمی تلخیص و اقتباس در بالا آوردیم طبرسی این حدیث را از ابن عباس نقل کرده است . ***

تفسیر :