تربیت
Tarbiat.Org

اصول کافی جلد 2
ابی‏جعفر محمد بن یعقوب کلینی مشهور به شیخ کلینی

كیفیت ولادت ائمه علیهم السلام‏

بَابُ مَوَالِیدِ الْأَئِمَّةِ ع
1- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ إِسْحَاقَ الْعَلَوِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زَیْدٍ الرِّزَامِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیْمَانَ الدَّیْلَمِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ حَجَجْنَا مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی السَّنَةِ الَّتِی وُلِدَ فِیهَا ابْنُهُ مُوسَى ع فَلَمَّا نَزَلْنَا الْأَبْوَاءَ وَضَعَ لَنَا الْغَدَاءَ وَ كَانَ إِذَا وَضَعَ الطَّعَامَ لِأَصْحَابِهِ أَكْثَرَ وَ أَطَابَ قَالَ فَبَیْنَا نَحْنُ نَأْكُلُ إِذْ أَتَاهُ رَسُولُ حَمِیدَةَ فَقَالَ لَهُ إِنَّ حَمِیدَةَ تَقُولُ قَدْ أَنْكَرْتُ نَفْسِی وَ قَدْ وَجَدْتُ مَا كُنْتُ أَجِدُ إِذَا حَضَرَتْ وِلَادَتِی وَ قَدْ أَمَرْتَنِی أَنْ لَا أَسْتَبِقَكَ بِابْنِكَ هَذَا فَقَامَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع فَانْطَلَقَ مَعَ الرَّسُولِ فَلَمَّا انْصَرَفَ قَالَ لَهُ أَصْحَابُهُ سَرَّكَ اللَّهُ وَ جَعَلَنَا فِدَاكَ فَمَا أَنْتَ صَنَعْتَ مِنْ حَمِیدَةَ قَالَ سَلَّمَهَا اللَّهُ وَ قَدْ وَهَبَ لِی غُلَاماً وَ هُوَ خَیْرُ مَنْ بَرَأَ اللَّهُ فِی خَلْقِهِ وَ لَقَدْ أَخْبَرَتْنِی حَمِیدَةُ عَنْهُ بِأَمْرٍ ظَنَّتْ أَنِّی لَا أَعْرِفُهُ وَ لَقَدْ كُنْتُ أَعْلَمَ بِهِ مِنْهَا فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا الَّذِی أَخْبَرَتْكَ بِهِ حَمِیدَةُ عَنْهُ قَالَ ذَكَرَتْ أَنَّهُ سَقَطَ مِنْ بَطْنِهَا حِینَ سَقَطَ وَاضِعاً یَدَیْهِ عَلَى الْأَرْضِ رَافِعاً رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ فَأَخْبَرْتُهَا أَنَّ ذَلِكَ أَمَارَةُ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ أَمَارَةُ الْوَصِیِّ مِنْ بَعْدِهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا هَذَا مِنْ أَمَارَةِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ أَمَارَةِ الْوَصِیِّ مِنْ بَعْدِهِ فَقَالَ لِی إِنَّهُ لَمَّا كَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی عُلِقَ فِیهَا بِجَدِّی أَتَى آتٍ جَدَّ أَبِی بِكَأْسٍ فِیهِ شَرْبَةٌ أَرَقُّ مِنَ الْمَاءِ وَ أَلْیَنُ مِنَ الزُّبْدِ وَ أَحْلَى مِنَ الشَّهْدِ وَ أَبْرَدُ مِنَ الثَّلْجِ وَ أَبْیَضُ مِنَ اللَّبَنِ فَسَقَاهُ إِیَّاهُ وَ أَمَرَهُ بِالْجِمَاعِ فَقَامَ فَجَامَعَ فَعُلِقَ بِجَدِّی وَ لَمَّا أَنْ كَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی عُلِقَ فِیهَا بِأَبِی أَتَى آتٍ جَدِّی فَسَقَاهُ كَمَا سَقَى جَدَّ أَبِی وَ أَمَرَهُ بِمِثْلِ الَّذِی أَمَرَهُ فَقَامَ فَجَامَعَ فَعُلِقَ بِأَبِی وَ لَمَّا أَنْ كَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی عُلِقَ فِیهَا بِی أَتَى آتٍ أَبِی فَسَقَاهُ بِمَا سَقَاهُمْ وَ أَمَرَهُ بِالَّذِی أَمَرَهُمْ بِهِ فَقَامَ فَجَامَعَ فَعُلِقَ بِی وَ لَمَّا أَنْ كَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی عُلِقَ فِیهَا بِابْنِی أَتَانِی آتٍ كَمَا أَتَاهُمْ فَفَعَلَ بِی كَمَا فَعَلَ بِهِمْ فَقُمْتُ بِعِلْمِ اللَّهِ وَ إِنِّی مَسْرُورٌ بِمَا یَهَبُ اللَّهُ لِی فَجَامَعْتُ فَعُلِقَ بِابْنِی هَذَا الْمَوْلُودِ فَدُونَكُمْ فَهُوَ وَ اللَّهِ صَاحِبُكُمْ مِنْ بَعْدِی إِنَّ نُطْفَةَ الْإِمَامِ مِمَّا أَخْبَرْتُكَ وَ إِذَا سَكَنَتِ النُّطْفَةُ فِی الرَّحِمِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ أُنْشِئَ فِیهَا الرُّوحُ بَعَثَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَلَكاً یُقَالُ لَهُ حَیَوَانُ فَكَتَبَ عَلَى عَضُدِهِ الْأَیْمَنِ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ وَ إِذَا وَقَعَ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ وَقَعَ وَاضِعاً یَدَیْهِ عَلَى الْأَرْضِ رَافِعاً رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ فَأَمَّا وَضْعُهُ یَدَیْهِ عَلَى الْأَرْضِ فَإِنَّهُ یَقْبِضُ كُلَّ عِلْمٍ لِلَّهِ أَنْزَلَهُ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ وَ أَمَّا رَفْعُهُ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ فَإِنَّ مُنَادِیاً یُنَادِی بِهِ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ مِنْ قِبَلِ رَبِّ الْعِزَّةِ مِنَ الْأُفُقِ الْأَعْلَى بِاسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِیهِ یَقُولُ یَا فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ اثْبُتْ تُثْبَتْ فَلِعَظِیمٍ مَا خَلَقْتُكَ أَنْتَ صَفْوَتِی مِنْ خَلْقِی وَ مَوْضِعُ سِرِّی وَ عَیْبَةُ عِلْمِی وَ أَمِینِی عَلَى وَحْیِی وَ خَلِیفَتِی فِی أَرْضِی لَكَ وَ لِمَنْ تَوَلَّاكَ أَوْجَبْتُ رَحْمَتِی وَ مَنَحْتُ جِنَانِی وَ أَحْلَلْتُ جِوَارِی ثُمَّ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَأَصْلِیَنَّ مَنْ عَادَاكَ أَشَدَّ عَذَابِی وَ إِنْ وَسَّعْتُ عَلَیْهِ فِی دُنْیَایَ مِنْ سَعَةِ رِزْقِی فَإِذَا انْقَضَى الصَّوْتُ صَوْتُ الْمُنَادِی أَجَابَهُ هُوَ وَاضِعاً یَدَیْهِ رَافِعاً رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ یَقُولُ شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِكَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَكِیمُ قَالَ فَإِذَا قَالَ ذَلِكَ أَعْطَاهُ اللَّهُ الْعِلْمَ الْأَوَّلَ وَ الْعِلْمَ الْ‏آخِرَ وَ اسْتَحَقَّ زِیَارَةَ الرُّوحِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ الرُّوحُ لَیْسَ هُوَ جَبْرَئِیلَ قَالَ الرُّوحُ هُوَ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِیلَ إِنَّ جَبْرَئِیلَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ إِنَّ الرُّوحَ هُوَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ أَ لَیْسَ یَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ‏
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى وَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الْمُخْتَارِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ مِثْلَهُ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 225 روایت 1@*@
ترجمه:
ابو بصیر گوید: همراه امام صادق علیه السلام حج گزاردیم در سالیكه پسرش موسى متولد شد. چون در أبواء (منزلى در میان مكه و مدینه) فرود آمدیم، براى ما صبحانه آوردند، و چون آن حضرت به اصحابش غذا مى‏داد، زیاد و خوب تهیه مى‏كرد، ما مشغول خوردن بودیم كه فرستاده حمیده (همسر امام صادق علیه السلام) آمد و گفت: حمیده مى‏گوید من خود را از دست داده‏ام و درد زائیدن در خود احساس مى‏كنم و شما به من دستور داده‏اید كه نسبت به این پسرت پیش از شما اقدامى نكنم.
حضرت صادق علیه السلام بر خاست و با فرستاده به رفت. چون برگشت، اصحابش عرض كردند: خدایت مسرور كند و ما را قربانت نماید، با حمیده چه كردى؟ فرمود: خدا سلامتش داشت و به من پسرى عطا فرمود كه در میان مخلوقش از همه بهتر است و حمیده از آن مولود به من مطلبى گفت كه گمان كرد من آن را نمى‏دانم، در صورتیكه من به آن داناترم.
عرض كردم: قربانت، حمیده نسبت به آن مولود به شما چه خبرى داد؟ فرمود: گفت چون از شكمش فرود آمد، دستها به زمین نهاده، سر به آسمان بلند كرد، من به او خبر دادم كه این عمل نشانه رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و نشانه وصى بعد از اوست، عرض كردم: قربانت: این چگونه نشانه‏اى است براى رسول خدا صلى اللّه علیه وآله و وصى بعد از او؟ فرمود: در آن شبى كه نطفه جدم (زین العابدین علیه السلام) بسته شد شخصى (فرشته‏ئى) جامى نزد پدرش آورد كه در آن شربتى بود، رقیق‏تر از آب و نرمتر از كره و شیرین‏تر از عسل و خنك‏تر از برف و سفیدتر از شیر، و به او آشامانید و دستور نزدیكى داد، او برخاست و نزدیكى كرد و نطفه جدم بسته شد، و چون شبى كه نطفه پدرم بسته شد، فرا رسید شخصى نزد جدم آمد و آن را به جدم آشاماند، چنانكه به پدر جدم آشامانید و بوى دستور داد چنانكه به او دستور داد، جدم برخاست و نزدیكى كرد و نطفه پدرم بسته شد، و چون شبى كه نطفه من بسته شد فرا رسید، شخصى نزد پدرم آمد و به او آشامانید آنچه را به آنها آشامانید و دستورش داد آنچه به آنها دستور داد، پدرم برخاست و نزدیكى كرد، و نطفه من بسته شد، و چون شبى كه نطفه پسرم بسته شد فرا رسید، شخصى نزد من آمد چنانكه نزد آنها آمد و با من همان رفتار كرد كه با آنها كرد، پس من بسم خدا برخاستم و از آنچه خدایم مى‏بخشد شادمان بودم، و نزدیكى كردم و نطفه پسرم همین مولود بسته شد، متوجهش باشید كه او به خدا پس از من صاحب شماست.
همانا نطفه امام از نوشابه‏اى است كه به تو خبر دادم و چون آن نطفه چهار ماه در زهدان جایگزین باشد و روح در آن ایجاد شود، خداى تبارك و تعالى فرشته‏ئى كه نامش حیوان است برانگیزد تا بر بازوى راستش نویسد «كلمه پرودگارت با راستى و عدالت پایان یافت، كلمات خدا را دگرگون كننده‏ئى نیست و او شنوا و داناست» (مقصود از كلمه همان امام است).
و چون از شكم مادرش فرود آید، دستهایش را بر زمین گذارد و سرش را به آسمان بلند كند، اما دست بزمین گذاردنش، رمز این است كه: هر علمى را كه خدا از آسمان به زمین فرستد، او دریافت كند و اما سر به آسمان برداشتن براى این است كه: ندا دهنده‏ئى از درون عرش، از جانب پرودگار عزت و از افق اعلى او را بنام خود و نام پدرش صدا زند و بگوید: اى فلان بن فلان ثابت باش تا برجا بمانى (در تمام گفتار و كردارت از روى علم و بصیرت بر حق ثابت باش تا امامتت ثابت شود).
براى عظمت خلقتت تو برگزیده از میان خلق منى و محل راز و صندوق علم و امین وحى و خلیفه روى زمین من هستى، براى تو و هر كه از تو پیروى كند، رحمتم را واجب كردم و بهشتم را بخشیدم و در جوار خود در آوردم، به عزت و جلالم هر كه با تو دشمنى كند با عذاب سختم او را بسوزانم، اگر چه در دنیا از رحمت واسعه‏ام به او هم توسعه دهم.
و چون آواز منادى پایان یابد، امام با دست بزمین و سر بسوى آسمان جوابش دهد و بگوید «خدا و فرشتگان و دانشمندان گواهى دهند كه شایسته پرستشى جز او نیست، به عدالت قیام كرده، معبودى جز خداى تواناى حكیم نیست 18 سوره 3-» و چون چنین گوید، خدایش علم اول و علم آخر به او عطا كند و مستحق ملاقات روح در شب قدر گردد. عرض كردم: قربانت، روح همان جبرئیل نیست؟ فرمود روح از جبرئیل بزرگتر است، جبرئیل از جنس فرشتگان است و روح مخلوقى است بزرگتر از فرشتگان علیهم السلام. مگر نه این است كه خداى تبارك و تعالى فرماید: «فرشتگان و روح فرود آیند 5 سوره قدر» (پس روح غیر از فرشته است).
2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُوسَى بْنِ سَعْدَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِذَا أَحَبَّ أَنْ یَخْلُقَ الْإِمَامَ أَمَرَ مَلَكاً فَأَخَذَ شَرْبَةً مِنْ مَاءٍ تَحْتَ الْعَرْشِ فَیَسْقِیهَا أَبَاهُ فَمِنْ ذَلِكَ یَخْلُقُ الْإِمَامَ فَیَمْكُثُ أَرْبَعِینَ یَوْماً وَ لَیْلَةً فِی بَطْنِ أُمِّهِ لَا یَسْمَعُ الصَّوْتَ ثُمَّ یَسْمَعُ بَعْدَ ذَلِكَ الْكَلَامَ فَإِذَا وُلِدَ بَعَثَ ذَلِكَ الْمَلَكَ فَیَكْتُبُ بَیْنَ عَیْنَیْهِ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ فَإِذَا مَضَى الْإِمَامُ الَّذِی كَانَ قَبْلَهُ رُفِعَ لِهَذَا مَنَارٌ مِنْ نُورٍ یَنْظُرُ بِهِ إِلَى أَعْمَالِ الْخَلَائِقِ فَبِهَذَا یَحْتَجُّ اللَّهُ عَلَى خَلْقِه‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 228 روایت 2@*@
ترجمه:
حسن بن راشد گوید: شنیدم امام صادق علیه السلام مى‏فرمود: زمانى كه خداى تبارك و تعالى بخواهد امام را خلق كند به فرشته‏ئى دستور دهد كه شربتى از آب زیر عرش گرفته به پدر امام بیاشاماند، پس آفرینش امام از آن شربت است، آنگاه چهل شبانه روز در شكم مادر است و صدا نمى‏شنود و بعد از آن گوشش براى شنیدن سخن باز مى‏شود، و چون متولد شود همان فرشته مبعوث شود و میان دو چشم امام بنویسد كلمه پرودگارت براستى و عدالت پایان یافت كلمات او را دگرگون كننده‏ئى نیست و او شنوا و داناست و چون امام پیش از وى در گذرد، براى او مناره‏ئى از نور افراشته شود كه به وسیله آن كردار همه مردم را ببیند، و خدا بر خلقش بدان احتجاج كند.
شرح گویا نوشتن میان دو چشم امام كنایه از این است كه نور علم و ولایت از پیشانى امام ظاهر شود و چون پیشانى آئینه‏اى است كه شخصیت معنوى انسان را مى‏نماید، مى‏توان گفت: نور علم و ولایت در سراپاى امام و در همه حركات و سكناتش هویدا گردد، پس میان این روایت با روایاتیكه نوشتن آن جمله را ببازوى راست امام نسبت مى‏دهد تناقضى نیست، و احتیاج خدا بر خلقش توسط امامى است كه با نور خدا داده كردار را دیده است و راهى براى انكار و تزویر آنها باقى نگذاشته‏است.
3- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَدِیدٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ یُونُسَ عَنْ یُونُسَ بْنِ ظَبْیَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَرَادَ أَنْ یَخْلُقَ الْإِمَامَ مِنَ الْإِمَامِ بَعَثَ مَلَكاً فَأَخَذَ شَرْبَةً مِنْ مَاءٍ تَحْتَ الْعَرْشِ ثُمَّ أَوْقَعَهَا أَوْ دَفَعَهَا إِلَى الْإِمَامِ فَشَرِبَهَا فَیَمْكُثُ فِی الرَّحِمِ أَرْبَعِینَ یَوْماً لَا یَسْمَعُ الْكَلَامَ ثُمَّ یَسْمَعُ الْكَلَامَ بَعْدَ ذَلِكَ فَإِذَا وَضَعَتْهُ أُمُّهُ بَعَثَ اللَّهُ إِلَیْهِ ذَلِكَ الْمَلَكَ الَّذِی أَخَذَ الشَّرْبَةَ فَكَتَبَ عَلَى عَضُدِهِ الْأَیْمَنِ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ فَإِذَا قَامَ بِهَذَا الْأَمْرِ رَفَعَ اللَّهُ لَهُ فِی كُلِّ بَلْدَةٍ مَنَاراً یَنْظُرُ بِهِ إِلَى أَعْمَالِ الْعِبَادِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 229 روایت 3@*@
ترجمه:
یونس بن ظبیان گوید: شنیدم امام صادق علیه السلام مى‏فرمود: همانا خداى عزوجل چون خواهد امامى را از امامى دیگر خلق كند، فرشته‏ئى را مبعوث كند تا شربتى از آب زیر عرش بگیرد و به امامش دهد تا بنوشد، سپس چهل روز در رحم بماند و سخن نشنود و بعد از آن سخن شنود. و چون مادرش او را بزاید، خدا همان فرشته‏ئى را كه نوشابه بر گرفت بفرستد تا بر بازوى راست امام نویسد «كلمه پروردگارت براستى و عدالت پایان یافت، براى كلمات او دگرگون كننده‏ئى نیست» و چون به امر امامت قیام كند خدا در هر شهرى برایش مناره‏ئى بر افرازد كه به وسیله آن اعمال بندگان را بنگرد.
4- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الرَّبِیعِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْمُسْلِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ الْإِمَامَ لَیَسْمَعُ فِی بَطْنِ أُمِّهِ فَإِذَا وُلِدَ خُطَّ بَیْنَ كَتِفَیْهِ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ فَإِذَا صَارَ الْأَمْرُ إِلَیْهِ جَعَلَ اللَّهُ لَهُ عَمُوداً مِنْ نُورٍ یُبْصِرُ بِهِ مَا یَعْمَلُ أَهْلُ كُلِّ بَلْدَةٍ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 229 روایت 4@*@
ترجمه:
محمد بن مروان گوید: شنیدم امام صادق علیه السلام مى‏فرمد: همانا امام در شكم مادرش مى‏شنود، و چون متولد شود میان دو شانه‏اش نوشته شود: «كلمه پروردگارت براستى و عدالت پایان یافت، كلمات او را دگرگون كننده‏ئى نیست و او شنوا و داناست» و چون امر امامت به او رسد، خدا برایش عمودى از نور مقرر دارد كه به وسیله آن آنچه اهل و هر شهر انجام دهند ببیند.
5- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ الْجَعْفَرِیِّ قَالَ سَمِعْتُ إِسْحَاقَ بْنَ جَعْفَرٍ یَقُولُ سَمِعْتُ أَبِی یَقُولُ الْأَوْصِیَاءُ إِذَا حَمَلَتْ بِهِمْ أُمَّهَاتُهُمْ أَصَابَهَا فَتْرَةٌ شِبْهُ الْغَشْیَةِ فَأَقَامَتْ فِی ذَلِكَ یَوْمَهَا ذَلِكَ إِنْ كَانَ نَهَاراً أَوْ لَیْلَتَهَا إِنْ كَانَ لَیْلًا ثُمَّ تَرَى فِی مَنَامِهَا رَجُلًا یُبَشِّرُهَا بِغُلَامٍ عَلِیمٍ حَلِیمٍ فَتَفْرَحُ لِذَلِكَ ثُمَّ تَنْتَبِهُ مِنْ نَوْمِهَا فَتَسْمَعُ مِنْ جَانِبِهَا الْأَیْمَنِ فِی جَانِبِ الْبَیْتِ صَوْتاً یَقُولُ حَمَلْتِ بِخَیْرٍ وَ تَصِیرِینَ إِلَى خَیْرٍ وَ جِئْتِ بِخَیْرٍ أَبْشِرِی بِغُلَامٍ حَلِیمٍ عَلِیمٍ وَ تَجِدُ خِفَّةً فِی بَدَنِهَا ثُمَّ لَمْ تَجِدْ بَعْدَ ذَلِكَ امْتِنَاعاً مِنْ جَنْبَیْهَا وَ بَطْنِهَا فَإِذَا كَانَ لِتِسْعٍ مِنْ شَهْرِهَا سَمِعَتْ فِی الْبَیْتِ حِسّاً شَدِیداً فَإِذَا كَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی تَلِدُ فِیهَا ظَهَرَ لَهَا فِی الْبَیْتِ نُورٌ تَرَاهُ لَا یَرَاهُ غَیْرُهَا إِلَّا أَبُوهُ فَإِذَا وَلَدَتْهُ وَلَدَتْهُ قَاعِداً وَ تَفَتَّحَتْ لَهُ حَتَّى یَخْرُجَ مُتَرَبِّعاً یَسْتَدِیرُ بَعْدَ وُقُوعِهِ إِلَى الْأَرْضِ فَلَا یُخْطِئُ الْقِبْلَةَ حَیْثُ كَانَتْ بِوَجْهِهِ ثُمَّ یَعْطِسُ ثَلَاثاً یُشِیرُ بِإِصْبَعِهِ بِالتَّحْمِیدِ وَ یَقَعُ مَسْرُوراً مَخْتُوناً وَ رَبَاعِیَتَاهُ مِنْ فَوْقٍ وَ أَسْفَلَ وَ نَابَاهُ وَ ضَاحِكَاهُ وَ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ مِثْلُ سَبِیكَةِ الذَّهَبِ نُورٌ وَ یُقِیمُ یَوْمَهُ وَ لَیْلَتَهُ تَسِیلُ یَدَاهُ ذَهَباً وَ كَذَلِكَ الْأَنْبِیَاءُ إِذَا وُلِدُوا وَ إِنَّمَا الْأَوْصِیَاءُ أَعْلَاقٌ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 230 روایت 5@*@
ترجمه:
اسحاق بن جعفر گوید: شنیدم پدرم (امام صادق علیه السلام) مى‏فرمود: هنگامیكه مادران ائمه به آنها باردار شوند، سنتى مانند بیهوشى ایشان را فرا گیرد كه اگر در روز باشد یك روز و اگر در شب باشد یك شب در آن حال بسر برد، سپس در خواب بیند كه مردى او را به پسرى دانا و بردبار مژده مى‏دهد، او از آن مژده مسرور گردد و از خواب بیدار شود، و از طرف راستش از جانب خانه صدائى شنود كه گوید: بخیر آبستن شدى و به سوى خیر بگرائى، و با خیر آمدى (خیر آوردى) مژده باد ترا به پسرى بردبار و دانا، و در تن خود احساس سبكى كند و پس از آن از پهلوها و شكمش ناراحتى نبیند.
و چون ماه نهم شود در خانه، آواز بلندى (صداى حركتى) بگوشش رسد و چون شب زائیدنش فرا رسد، در خانه نورى ظاهر شود كه جز او و پدرش آن را نبینند (چنانكه پیغمبر صلى اللّه علیه و آله فرشته را مى‏بیند و دیگران نمى‏بینند) و چون او را بزاید نشسته باشد (نه آنكه با سر فرود آید) و برایش گشایش شود تا چهار زانو بیرون آید و پس از اینكه روى زمین قرار گیرد، بچرخد تا قبله به هر طرف باشد، از آن منحرف نشود، سپس سه بار عطسه كند و با انگشت به حمد خدا اشاره كند (چنانكه مستحب است پس از عطسه انگشت را سر بینى گذاشته و حمد خدا گویند) و ناف بریده و ختنه شده باشد و دندانهاى رباعیش از بالا و پائین و دودندان نیش و دودندان ضاحكه‏اش بر آمده باشد (گویا نبودن دندانهاى دیگر براى این است كه پستان مادر را آزرده نكند) و در مقابلش نورى مانند شمش طلا بدرخشد و تا یك شبانه روز از دودستش نورى طلائى ساطع است و پیغمبران هم در زمان تولد چنینند (نسبت به تمام حالات) و همانا اوصیاء آویزه (اشرف اولاد) پیغمبرانند.
6- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَدِیدٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ دَرَّاجٍ قَالَ رَوَى غَیْرُ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِنَا أَنَّهُ قَالَ لَا تَتَكَلَّمُوا فِی الْإِمَامِ فَإِنَّ الْإِمَامَ یَسْمَعُ الْكَلَامَ وَ هُوَ فِی بَطْنِ أُمِّهِ فَإِذَا وَضَعَتْهُ كَتَبَ الْمَلَكُ بَیْنَ عَیْنَیْهِ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ فَإِذَا قَامَ بِالْأَمْرِ رُفِعَ لَهُ فِی كُلِّ بَلْدَةٍ مَنَارٌ یَنْظُرُ مِنْهُ إِلَى أَعْمَالِ الْعِبَادِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 231 روایت 6@*@
ترجمه:
حمیل بن دراج گوید: جماعتى از اصحاب ما نقل كردند كه آن حضرت فرمود: درباره امام سخن نگوئید، زیرا امام در شكم مادر مى‏شنود، و چون مادرش او را بزاید فرشته‏ئى میان دو چشمش نویسد «كلمه پرودگارت براستى و عدالت پایان یافت، كلمات او را دگرگون كننده‏ئى نیست و او شنوا و داناست» و چون به امر امامت قیام كند، در هر شهرى براى او عمودى از نور برافراشته گردد كه بوسیله آن اعمال مردم را ببیند.
7- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى بْنِ عُبَیْدٍ قَالَ كُنْتُ أَنَا وَ ابْنُ فَضَّالٍ جُلُوساً إِذْ أَقْبَلَ یُونُسُ فَقَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَدْ أَكْثَرَ النَّاسُ فِی الْعَمُودِ قَالَ فَقَالَ لِی یَا یُونُسُ مَا تَرَاهُ أَ تَرَاهُ عَمُوداً مِنْ حَدِیدٍ یُرْفَعُ لِصَاحِبِكَ قَالَ قُلْتُ مَا أَدْرِی قَالَ لَكِنَّهُ مَلَكٌ مُوَكَّلٌ بِكُلِّ بَلْدَةٍ یَرْفَعُ اللَّهُ بِهِ أَعْمَالَ تِلْكَ الْبَلْدَةِ قَالَ فَقَامَ ابْنُ فَضَّالٍ فَقَبَّلَ رَأْسَهُ وَ قَالَ رَحِمَكَ اللَّهُ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ لَا تَزَالُ تَجِی‏ءُ بِالْحَدِیثِ الْحَقِّ الَّذِی یُفَرِّجُ اللَّهُ بِهِ عَنَّا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 231 روایت 7@*@
ترجمه:
محمد بن عیسى بن عبید گوید: من و ابن فضال نشسته بودیم كه یونس وارد شد و گفت: من خدمت امام رضا علیه السلام رسیدم و عرضكردم: قربانت. مردم درباره عمود (از نور كه براى امام بر افراشته شود) سخن بسیار گویند، بمن فرمود: اى یونس! تو چه عقیده‏اى دارى؟ خیال مى‏كنى عمودى از آهن است كه براى امام افراشته مى‏شود؟ عرضكردم: نمى‏دانم، فرمود: او فرشته‏اى است گماشته در هر شهر كه خدا بوسیله او اعمال مردم آن شهر را بامام رساند، ابن فضال برخاست و سر او را بوسید و گفت: خدایت رحمت كند اى ابا محمد! كه همواره براى ما حدیث درستى كه خدا بدان مشكل ما را مى‏گشاید مى‏آورى.
8- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَرِیزٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ لِلْإِمَامِ عَشْرُ عَلَامَاتٍ یُولَدُ مُطَهَّراً مَخْتُوناً وَ إِذَا وَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ وَقَعَ عَلَى رَاحَتِهِ رَافِعاً صَوْتَهُ بِالشَّهَادَتَیْنِ وَ لَا یُجْنِبُ وَ تَنَامُ عَیْنَاهُ وَ لَا یَنَامُ قَلْبُهُ وَ لَا یَتَثَاءَبُ وَ لَا یَتَمَطَّى وَ یَرَى مِنْ خَلْفِهِ كَمَا یَرَى مِنْ أَمَامِهِ وَ نَجْوُهُ كَرَائِحَةِ الْمِسْكِ وَ الْأَرْضُ مُوَكَّلَةٌ بِسَتْرِهِ وَ ابْتِلَاعِهِ وَ إِذَا لَبِسَ دِرْعَ رَسُولِ اللَّهِ ص كَانَتْ عَلَیْهِ وَفْقاً وَ إِذَا لَبِسَهَا غَیْرُهُ مِنَ النَّاسِ طَوِیلِهِمْ وَ قَصِیرِهِمْ زَادَتْ عَلَیْهِ شِبْراً وَ هُوَ مُحَدَّثٌ إِلَى أَنْ تَنْقَضِیَ أَیَّامُهُ‏
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 231 روایت 8@*@
ترجمه:
امام باقر علیه السلام فرمود: امام را ده علامت است: 1- پاكیزه وختنه شده متولد شود. 2- چون بدنیا آید كف دست بزمین نهاده، بشهادتین آواز بردارد. 3- محتلم نشود (پلیدى جنابت باو نرسد اگر چه عسل بر او واجبست). 4- چشمش بخوابد ولى قلبش بخواب نرود. 5 دهن دره و بغل باز كردن ندارد. 6 از پشت سر ببیند چنانكه از پیش رو بیند. 7- مدفوعش بوى مشك دهد. 8- زمین وظیفه دارد آنرا بپوشاند و فرو برد. 9- چون زره رسول خدا صلى اللّه علیه وآله را پوشد بقامتش رساباشد و چون مرد دیگرى پوشد، كوتاه قد باشد و یا دراز قامت یك وجب بلندتر آید. 10- تا زمان زفاتش محدث باشد (فرشته باو خبر دهد).