بَابُ أَنَّ الْإِمَامَ علیه السلام یَعْرِفُ الْإِمَامَ الَّذِی یَكُونُ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنَّ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها فِیهِمْ علیهم السلام نَزَلَتْ
1- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَائِذٍ عَنِ ابْنِ أُذَیْنَةَ عَنْ بُرَیْدٍ الْعِجْلِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها وَ إِذا حَكَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ قَالَ إِیَّانَا عَنَى أَنْ یُؤَدِّیَ الْأَوَّلُ إِلَى الْإِمَامِ الَّذِی بَعْدَهُ الْكُتُبَ وَ الْعِلْمَ وَ السِّلَاحَ وَ إِذا حَكَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ الَّذِی فِی أَیْدِیكُمْ ثُمَّ قَالَ لِلنَّاسِ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْكُمْ إِیَّانَا عَنَى خَاصَّةً أَمَرَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ بِطَاعَتِنَا فَإِنْ خِفْتُمْ تَنَازُعاً فِی أَمْرٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلَى أُولِی الْأَمْرِ مِنْكُمْ كَذَا نَزَلَتْ وَ كَیْفَ یَأْمُرُهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِطَاعَةِ وُلَاةِ الْأَمْرِ وَ یُرَخِّصُ فِی مُنَازَعَتِهِمْ إِنَّمَا قِیلَ ذَلِكَ لِلْمَأْمُورِینَ الَّذِینَ قِیلَ لَهُمْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْكُمْ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 22 روایة 1@*@
ترجمه:
برید عجلى گوید: از امام باقر علیه السلام درباره قول خداى عزوجل «خدا بشما فرمان مىدهد كه امانتها را به صاحبانش برسانید و چون میان مردم داور شدید بعدالت حكم كنید - 62 سوره 4 » پرسیدم فرمود: خدا ما را قصد كرده است، كه باید امام پیشین كتابها و علم و سلاح را به امام بعد از خود برساند «و چون میان مردم داور شدید به عدالت حكم كنید» یعنى به آنچه دست شماست (از احكام و قوانین خدا حكم كنید) سپس خداى تعالى به مردم فرماید: «كسانیكه ایمان آوردهاید! خدا را اطاعت كنید و رسول و والیان امر از خودتان را اطاعت كنید - 63 سوره 4 - خدا خصوص ما را قصد كرده، (مائیم والیان امر) خدا همه مؤمنین را تا روز قیامت به اطاعت از ما امر فرموده «و چون از نزاع و اختلاف درباره امرى ترسیدید، آن را به خدا و رسول و والیان امر از خود ارجاع دهید - آیه 59 سوره 4» این گونه نازل شده است - چگونه ممكن است خداى عزوجل به اطاعت والیان امر فرمان دهد و نزاع و اختلاف با ایشان را رخصت فرماید،؟!! همانا امر بارجاع نسبت به مأمورینى است كه به آنها گفته شده «اطاعت كنید خدا را و اطاعت كنید رسول و والیان امر از خود را».
شرح :
راجع به رسانیدن امانتها بصاحبانش چند قول است: 1- شامل هرگونه امانتى است، امانات خدا امر و نهى دستورات اوست، و امانات مردم سپردههاى آنهاست بیكدیگر 2- رعیت امانت خداست در دست پیشوایان و زعما كه باید رد تعلیم و تربیت آنها رعایت كنند و استدلال در آخر روایت براى رد كسانى است كه مىگویند معنى آیه این است: اگر شما با والیان امر در امر دین اختلاف كردید به كتاب و سنت مراجعه كنید و دلیل ردش اینست كه چگونه ممكن است خدا در یك جا بگوید: از والیان امر اطاعت كنید و در جاى دیگر مىفرماید: اگر با آنها اختلاف و نزاع پیدا كردید...؟! پس معلوم مىشود كه والیان امر همان ائمه هستند كه مردم باید در اختلافات خود بقول آنها رجوع كنند و داورى ایشان را بدون چون و چرا بپذیرند، نه آنكه نسبت به قول امام هم رد و انكار داشته باشند تا آنجا هم نزاع و اختلاف پیدا شود. و اما راجع به آنچه فرمود: اینگونه نازل شده است، اصل آیه در قرآن اینست: فان تنازعتم فى شئى فردوه الى الله و الى الرسول و كلمه «اولى الامر» در قرآن نیست، پس ممكن است عثمان آنرا انداخته باشد و ممكن است قول امام تفسیر ارجاع به خدا و رسول باشد، زیرا ارجاع به ائمه هم ارجاع به رسول است و «این چنین نازل شده» از نظر معنى است.
2- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَ قَالَ سَأَلْتُ الرِّضَا ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها قَالَ هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص أَنْ یُؤَدِّیَ الْإِمَامُ الْأَمَانَةَ إِلَى مَنْ بَعْدَهُ وَ لَا یَخُصَّ بِهَا غَیْرَهُ وَ لَا یَزْوِیَهَا عَنْهُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 23 روایة 2@*@
ترجمه:
احمد بن عمر گوید: از امام رضا علیه السلام درباره قول خداى عزوجل «خدا شما را امر مىكند كه امانتها را بصاحبانش رد كنید 52 سوره 4-» پرسیدم، فرمود: ایشان ائمه از آل محمد صلى اللّه علیه و آله مىباشند كه باید هر امامى امانت را به امام بعد از خود بسپارد، به دیگرى ندهد و از امام هم دریغ ندارد.
3- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها قَالَ هُمُ الْأَئِمَّةُ یُؤَدِّی الْإِمَامُ إِلَى الْإِمَامِ مِنْ بَعْدِهِ وَ لَا یَخُصُّ بِهَا غَیْرَهُ وَ لَا یَزْوِیهَا عَنْهُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 24 روایة 3@*@
ترجمه:
امام رضا علیه السلام درباره قول خداى عزوجل «خدا به شما امر مىكند امانتها را بصاحبانش رد كنید» فرمود: ایشان ائمه هستند. هر امامى باید آنرا به امام بعد از خود بسپارد، به دیگرى ندهد و از او هم دریغ ندارد.
4- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنِ ابْنِ أَبِی یَعْفُورٍ عَنِ الْمُعَلَّى بْنِ خُنَیْسٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها قَالَ أَمَرَ اللَّهُ الْإِمَامَ الْأَوَّلَ أَنْ یَدْفَعَ إِلَى الْإِمَامِ الَّذِی بَعْدَهُ كُلَّ شَیْءٍ عِنْدَهُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 24 روایة 4@*@
ترجمه:
معلى بن خنیس گوید: از امام صادق علیه السلام درباره قول خداى عزوجل، خدا شما را امر مىكند كه امانتها را بصاحبانش رد كنید، پرسیدم فرمود: خدا امام پیشین را دستور مىدهد كه هرچه (از علائم امانت) نزد اوست به امام بعد از خود رد كند.
5- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِینٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی یَعْفُورٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا یَمُوتُ الْإِمَامُ حَتَّى یَعْلَمَ مَنْ یَكُونُ مِنْ بَعْدِهِ فَیُوصِیَ إِلَیْهِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 24 روایة 5@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: امام نمىمیرد تا امام بعد از خود را بشناسد و به او وصیت كند.
6- أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنِ ابْنِ أَبِی عُثْمَانَ عَنِ الْمُعَلَّى بْنِ خُنَیْسٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الْإِمَامَ یَعْرِفُ الْإِمَامَ الَّذِی مِنْ بَعْدِهِ فَیُوصِی إِلَیْهِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 24 روایة 6@*@
ترجمه:
و فرمود: امام، امام بعد از خود را مىشناسد و به او وصیت مىكند.
7- أَحْمَدُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَیُّوبَ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا مَاتَ عَالِمٌ حَتَّى یُعْلِمَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى مَنْ یُوصِی
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 24 روایة 7@*@
ترجمه:
عالمى (امامى) نمیرد تا خداى عزوجل به او بیاموزد كه بچه كس وصیت كند.