بَابُ ثَبَاتِ الْإِمَامَةِ فِی الْأَعْقَابِ وَ أَنَّهَا لَا تَعُودُ فِی أَخٍ وَ لَا عَمٍّ وَ لَا غَیْرِهِمَا مِنَ الْقَرَابَاتِ
1- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ ثُوَیْرِ بْنِ أَبِی فَاخِتَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا تَعُودُ الْإِمَامَةُ فِی أَخَوَیْنِ بَعْدَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ أَبَداً إِنَّمَا جَرَتْ مِنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ كَمَا قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِی كِتابِ اللَّهِ فَلَا تَكُونُ بَعْدَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع إِلَّا فِی الْأَعْقَابِ وَ أَعْقَابِ الْأَعْقَابِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 38 روایة 1@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: بعد از امام حسن و امام حسین، امامت هرگز بدو برادر نمیرسد، و از دوران على بن الحسین، چنانكه خداى تبارك و تعالى فرماید جارى گشت: «خویشاوندان در كتاب خدا بیكدیگر سزاوارترند -75- انفال و 6- أحزاب -» پس از دوران على بن ابىالحسین علیهالسلام امامت جز در میان فرزندان و فرزندان آنها نباشد (یعنى پشت بپشت از پدر بپسر رسد).
شرح :
علامه مجلسى (ره) گوید: آین آیه شریفه در دو مورد از قرآن ذكر شده است: 1- آیه 75- سوره انفال 2- آیه 6- سوره احزاب و گویا در اینجا مقصود همان آیه سوره أحزابست و آن چنین است «النبى اولى بالمؤمنین من انفسهم وازواجه امهاتهم و اولوا الارحام بعضهم اولى ببعض فى كتاب الله من المؤمنین و المهاجرین» پیغمبر بمؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران مؤمنانند و خویشاوندان در كتاب خدا بهمدیگر از مؤمنان و مهاجران سزاوارترند» و این آیه دو وجه دارد: 1- آنكه «من المؤمنین » بیان «اولواالارحام» باشد، بنابراین معنى آیه اینستكه: خویشان نزدیك از خویشان دور سزاوارترند، چانچه در مقام ارث تا زمانیكه اولاد و پدر و مادر باشند به برادر و خواهر ارث نمىدهند 2- اینكه «من المؤمنین» صله «اولوا الارحام» باشد، پس معنى آیه اینستكه خویشاوندان از بیگانگان سزاوارترند و ظاهر اینستكه همین معنى در اینجا مقصود است، زیرا در صدر آیه حق پیغمبر و همسرانش ذكر شده و مناسب اینستكه سپس حق خویشاوندان و نزدیكانش ذكر شود و آنها را بر بیگانگان مقدم دارد.
2- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ سَمِعَهُ یَقُولُ أَبَى اللَّهُ أَنْ یَجْعَلَهَا لِأَخَوَیْنِ بَعْدَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ ع
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 39 روایة 2@*@
ترجمه:
یونس بن یعقوب گوید: شنیدم امام صادق علیه السلام مىفرمود: خدا ابا و امتناع فرموده از اینكه امام ترا بعد از حسن و حسین علیهما السلام براى دو برادر قرار دهد.
3- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ سُئِلَ أَ تَكُونُ الْإِمَامَةُ فِی عَمٍّ أَوْ خَالٍ فَقَالَ لَا فَقُلْتُ فَفِی أَخٍ قَالَ لَا قُلْتُ فَفِی مَنْ قَالَ فِی وَلَدِی وَ هُوَ یَوْمَئِذٍ لَا وَلَدَ لَهُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 39 روایة 3@*@
ترجمه:
ابن بزیع از امام رضا علیه السلام سؤال كرد: آیا امامت به عمو و دائى (امام سابق) مىرسد؟ فرمود: نه گوید: عرض كردم. به برادر؟ فرمود: نه؛ عرض كردم: پس به كى مىرسد؟ فرمود: به پسر من - و در آن روز امام رضا علیه السلام پسرى نداشت.
4- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ الْجَعْفَرِیِّ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ لَا تَجْتَمِعُ الْإِمَامَةُ فِی أَخَوَیْنِ بَعْدَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ إِنَّمَا هِیَ فِی الْأَعْقَابِ وَ أَعْقَابِ الْأَعْقَابِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 39 روایة 4@*@
ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: بعد از امام حسن و امام حسین، امامت در دو برادر جمع نشود، بلكه فقط در فرزندان و فرزندان آنها باشد.
5- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنِ ابْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَنْ عِیسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ إِنْ كَانَ كَوْنٌ وَ لَا أَرَانِی اللَّهُ فَبِمَنْ أَئْتَمُّ فَأَوْمَأَ إِلَى ابْنِهِ مُوسَى قَالَ قُلْتُ فَإِنْ حَدَثَ بِمُوسَى حَدَثٌ فَبِمَنْ أَئْتَمُّ قَالَ بِوَلَدِهِ قُلْتُ فَإِنْ حَدَثَ بِوَلَدِهِ حَدَثٌ وَ تَرَكَ أَخاً كَبِیراً وَ ابْناً صَغِیراً فَبِمَنْ أَئْتَمُّ قَالَ بِوَلَدِهِ ثُمَّ وَاحِداً فَوَاحِداً
وَ فِی نُسْخَةِ الصَّفْوَانِیِّ ثُمَّ هَكَذَا أَبَداً
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 40 روایة 5@*@
ترجمه:
عیسى بن عبدالله گوید: به امام صادق علیه السلام عرض كردم: اگر حادثهاى رخ دهد (یعنى اگر شما وفات كنید) كه خدا به من نشان ندهاد، از كى پیروى كنم؟ حضرت به پسرش موسى علیه السلام اشاره كرد، عرض كردم: اگر براى موسى حادثهاى پیش آمد، از كى پیروى كنم؟ فرمود: از پسرش، عرض كردم: اگر براى پسرش حادثهاى رخ دهد و برادر بزرگ و پسر كوچكى داشته باشد، از كى پیروى كنم؟ فرمود: از پسرش ،بعد هم یكى پس از دیگرى - و در نخسه صفوانیست: سپس همیشه همین طور.