بَابُ الْإِشَارَةِ وَ النَّصِّ عَلَى أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى ع
1- أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ الْقَلَّاءِ عَنِ الْفَیْضِ بْنِ الْمُخْتَارِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع خُذْ بِیَدِی مِنَ النَّارِ مَنْ لَنَا بَعْدَكَ فَدَخَلَ عَلَیْهِ أَبُو إِبْرَاهِیمَ ع وَ هُوَ یَوْمَئِذٍ غُلَامٌ فَقَالَ هَذَا صَاحِبُكُمْ فَتَمَسَّكْ بِهِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 81 روایة 1@*@
ترجمه:
1 - فیض بن مختار گوید: بامام صادق علیه السلام عرض كردم: مرا از آتش دوزخ دستگیر، ما بعد از شما كه را داریم؟ پس ابو ابراهیم بر آنحضرت وارد شد و او در آن روز كودك بود، امام فرمود: اینست صاحب شما، دامنش را بگیر.
2- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْخَزَّازِ عَنْ ثُبَیْتٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ كَثِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ أَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِی رَزَقَ أَبَاكَ مِنْكَ هَذِهِ الْمَنْزِلَةَ أَنْ یَرْزُقَكَ مِنْ عَقِبِكَ قَبْلَ الْمَمَاتِ مِثْلَهَا فَقَالَ قَدْ فَعَلَ اللَّهُ ذَلِكَ قَالَ قُلْتُ مَنْ هُوَ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَأَشَارَ إِلَى الْعَبْدِ الصَّالِحِ وَ هُوَ رَاقِدٌ فَقَالَ هَذَا الرَّاقِدُ وَ هُوَ غُلَامٌ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 82 روایة 2@*@
ترجمه:
معاذ بن كثیر گوید: به امام صادق علیه السلام عرض كردم: از خدائى كه این مقام را به شما روزى كرده مىخواهم كه تا پیش از وفات شما مانند آنرا به نسل شما هم روزى كند. فرمود: خدا اینكار را كرده است عرض كردم: قربانت گردم، او كیست؟ اشاره بعبد الصالح كرد كه خوابیده بود و فرمود این خوابیده و او در آنزمان كودك بود:
3- وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِی أَبُو عَلِیٍّ الْأَرَّجَانِیُّ الْفَارِسِیُّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ قَالَ سَأَلْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ فِی السَّنَةِ الَّتِی أُخِذَ فِیهَا أَبُو الْحَسَنِ الْمَاضِی ع فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ هَذَا الرَّجُلَ قَدْ صَارَ فِی یَدِ هَذَا وَ مَا نَدْرِی إِلَى مَا یَصِیرُ فَهَلْ بَلَغَكَ عَنْهُ فِی أَحَدٍ مِنْ وُلْدِهِ شَیْءٌ فَقَالَ لِی مَا ظَنَنْتُ أَنَّ أَحَداً یَسْأَلُنِی عَنْ هَذِهِ الْمَسْأَلَةِ دَخَلْتُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ فِی مَنْزِلِهِ فَإِذَا هُوَ فِی بَیْتٍ كَذَا فِی دَارِهِ فِی مَسْجِدٍ لَهُ وَ هُوَ یَدْعُو وَ عَلَى یَمِینِهِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع یُؤَمِّنُ عَلَى دُعَائِهِ فَقُلْتُ لَهُ جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاكَ قَدْ عَرَفْتَ انْقِطَاعِی إِلَیْكَ وَ خِدْمَتِی لَكَ فَمَنْ وَلِیُّ النَّاسِ بَعْدَكَ فَقَالَ إِنَّ مُوسَى قَدْ لَبِسَ الدِّرْعَ وَ سَاوَى عَلَیْهِ فَقُلْتُ لَهُ لَا أَحْتَاجُ بَعْدَ هَذَا إِلَى شَیْءٍ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 82 روایة 3@*@
ترجمه:
ابن حجاج گوید: در سالیكه ابوالحسن ماضى (امام هفتم) علیه السلام را گرفتند، بعبدالرحمن گفتم: این مرد (امام هفتم علیه السلام) بدست این مرد (هارون) افتاد و نمىدانم عاقبت كارش به كجا انجامد آیا نسبت به یكى از اولادش به تو خبرى رسیده است؟ به من گفت: من گمان نمىكردم كسى این مسأله را از من بپرسد، من بمنزل جعفر بن محمد رفتم، او در فلان اتاق خانه در محل نمازش بود و دعا میكرد و موسى بن جعفر طرف راستش بود و آمین میگفت، بحضرت عرضكردم: خدا مرا قربانت كند: میدانید كه من تنها بشما گرویدهام و در خدمت شما بودهام، بفرمائید صاحب اختیار مردم بعد از شما كیست؟ فرمود: موسى آن زره را پوشید و بقامتش راست آمد، بحضرت عرض كردم: بعد از این دیگر بچیزى احتیاج ندارم (همین سخن مرا كافیست).
شرح :
بعقد ما از جمله و ماندرى الى یصیر كه ابن حجاج در سؤالش میآورد، معلوم میشود كه او فهمیده بود كه موسى بن جعفر علیه السلام از این زندان بیرون نخواهد آمد و خیال میكرد از هم اكنون باید امام بعد از او تعیین شود و پیشواى مردم باشد، از اینجهت عبدالرحمن با اظهار تعجب از سؤال او میگوید: زره امامت بقامت او راست آمده و تا زمانیكه زنده است امام و پیشواى مردم است. و علامه مجلسى (ره) در اینجا بیانات دیگرى دارد بمرآت ص 229 رجوع شود.
4- أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ مُوسَى الصَّیْقَلِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ كُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَدَخَلَ أَبُو إِبْرَاهِیمَ ع وَ هُوَ غُلَامٌ فَقَالَ اسْتَوْصِ بِهِ وَ ضَعْ أَمْرَهُ عِنْدَ مِنْ تَثِقُ بِهِ مِنْ أَصْحَابِكَ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 83 روایة 4@*@
ترجمه:
مفضل بن عمر گوید: خدمت امام صادق علیه السلام بودم كه ابوابراهیم (موسى بن جعفر) علیه السلام وارد شد و او جوانى بود. امام فرمود وصیت مرا درباره این بپذیر (و بدانكه او امام است) و امر امامت را با هر كدام از اصحاب كه مورد اطمینانست در میان گذار.
5- أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ جَعْفَرٍ الْجَعْفَرِیِّ قَالَ حَدَّثَنِی إِسْحَاقُ بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ كُنْتُ عِنْدَ أَبِی یَوْماً فَسَأَلَهُ عَلِیُّ بْنُ عُمَرَ بْنِ عَلِیٍّ فَقَالَ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِلَى مَنْ نَفْزَعُ وَ یَفْزَعُ النَّاسُ بَعْدَكَ فَقَالَ إِلَى صَاحِبِ الثَّوْبَیْنِ الْأَصْفَرَیْنِ وَ الْغَدِیرَتَیْنِ یَعْنِی الذُّؤَابَتَیْنِ وَ هُوَ الطَّالِعُ عَلَیْكَ مِنْ هَذَا الْبَابِ یَفْتَحُ الْبَابَیْنِ بِیَدِهِ جَمِیعاً فَمَا لَبِثْنَا أَنْ طَلَعَتْ عَلَیْنَا كَفَّانِ آخِذَةً بِالْبَابَیْنِ فَفَتَحَهُمَا ثُمَّ دَخَلَ عَلَیْنَا أَبُو إِبْرَاهِیمَ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 83 روایة 5@*@
ترجمه:
اسحاق بن جعفر (بن محمد علیه السلام) گوید: روزى خدمت پدرم بودم كه على بن عمر بن على (پسر امام چهارم علیه السلام) از پدرم پرسید و گفت: قربانت گردم ما و مردم، بعد از شما بكه پناه بریم؟ فرمود: بكسیكه دو جامه زرد پوشیده و دو گیسو دارد و اكنون از این در بر تو در آید و هر دو لنگه در را با دو دست خود باز كند، چیزى نگذشت كه دیدم دو دست كه دو لنگه در را گرفته و آنها را گشود، ظاهر گشت، سپس ابوابراهیم علیه السلام بر ما وارد شد.
6- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ لَهُ مَنْصُورُ بْنُ حَازِمٍ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی إِنَّ الْأَنْفُسَ یُغْدَى عَلَیْهَا وَ یُرَاحُ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ فَمَنْ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا كَانَ ذَلِكَ فَهُوَ صَاحِبُكُمْ وَ ضَرَبَ بِیَدِهِ عَلَى مَنْكِبِ أَبِی الْحَسَنِ ع الْأَیْمَنِ فِی مَا أَعْلَمُ وَ هُوَ یَوْمَئِذٍ خُمَاسِیٌّ وَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ جَالِسٌ مَعَنَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 83 روایة 6@*@
ترجمه:
صفوان جمال گوید: منصور بن حازم بامام صادق علیه السلام عرضكرد: پدر و مادرم بقربانت مرگ در هر صبح و شام بسراغ جانها مىآید، اگر چنین شد، امام كیست؟ حضرت صادق علیه السلام فرمود: اگر چنین شد اینست امام شما و با دست بشانه ابوالحسن علیه السلام زد - كه فكر میكنم شانه راست بود - و او در آنوقت پنج ساله بود (قدش پنج وجب بود) و عبداللّه بن جعفر (افطح امام طایفه فطحیه) با مادر آن مجلس نشسته بود (با وجود آنكه از پدرش چنین سخنى شنید، بعد از وفات پدر مخالفت كرد و دعوى امامت نمود)
7- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَنْ عِیسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَرَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ إِنْ كَانَ كَوْنٌ وَ لَا أَرَانِی اللَّهُ ذَلِكَ فَبِمَنْ أَئْتَمُّ قَالَ فَأَوْمَأَ إِلَى ابْنِهِ مُوسَى ع قُلْتُ فَإِنْ حَدَثَ بِمُوسَى حَدَثٌ فَبِمَنْ أَئْتَمُّ قَالَ بِوَلَدِهِ قُلْتُ فَإِنْ حَدَثَ بِوَلَدِهِ حَدَثٌ وَ تَرَكَ أَخاً كَبِیراً وَ ابْناً صَغِیراً فَبِمَنْ أَئْتَمُّ قَالَ بِوَلَدِهِ ثُمَّ قَالَ هَكَذَا أَبَداً قُلْتُ فَإِنْ لَمْ أَعْرِفْهُ وَ لَا أَعْرِفْ مَوْضِعَهُ قَالَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَوَلَّى مَنْ بَقِیَ مِنْ حُجَجِكَ مِنْ وُلْدِ الْإِمَامِ الْمَاضِی فَإِنَّ ذَلِكَ یُجْزِیكَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 84 روایة 7@*@
ترجمه:
عیسى بن عبدالله گوید: به امام صادق علیه السلام عرض كردم: اگر پیش آمدى كند - كه خدا آن را به من ننماید - (یعنى اگر خداى نا خواسته شما وفات كنید) من به كه اقتدا كنم؟ فرمود: به فرزندش، عرض كردم: اگر براى فرزندش پیش آمدى كند و برادر بزرگتر و پسر كوچكترى از خود باقى گذارد، بلكه اقتدا كنم؟ فرمود: به فرزندش، سپس فرمود: همچنین همیشه (پسر كوچك امام، بر برادر بزرگتر امام مقدم است) عرض كردم: اگر امام را نشناختم و جاى او را ندانستم چه كنم؟ فرمود: مىگوئى خدایا! من پیرو و دوستدار آن حجت زنده تو هستم كه از فرزندان امام گذشته است، همین ترا كافیست - انشاء الله -.
8- أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ الْقَلَّاءِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ ذَكَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَبَا الْحَسَنِ ع وَ هُوَ یَوْمَئِذٍ غُلَامٌ فَقَالَ هَذَا الْمَوْلُودُ الَّذِی لَمْ یُولَدْ فِینَا مَوْلُودٌ أَعْظَمُ بَرَكَةً عَلَى شِیعَتِنَا مِنْهُ ثُمَّ قَالَ لِی لَا تَجْفُوا إِسْمَاعِیلَ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 84 روایة 8@*@
ترجمه:
مفضل بن عمر گوید: امام صادق علیه السلام از ابوالحسن موسى علیه السلام یاد كرد و او در آن روز كودكى بود - و فرمود: این است همان مولودى كه در خاندان ما، مولودى پر بركتتر از او براى شیعیان ما بدنیا نیامده است، سپس به من فرمود: به اسماعیل جفا مكن (زیرا اگر چه او امام نیست، اما برادر بزرگتر امامست و یا مقصود این است كه: مبادا او را به اداى امامت وادار كنى).
9- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى وَ أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ الْمِیثَمِیِّ عَنْ فَیْضِ بْنِ الْمُخْتَارِ فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ فِی أَمْرِ أَبِی الْحَسَنِ ع حَتَّى قَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع هُوَ صَاحِبُكَ الَّذِی سَأَلْتَ عَنْهُ فَقُمْ إِلَیْهِ فَأَقِرَّ لَهُ بِحَقِّهِ فَقُمْتُ حَتَّى قَبَّلْتُ رَأْسَهُ وَ یَدَهُ وَ دَعَوْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَمَا إِنَّهُ لَمْ یُؤْذَنْ لَنَا فِی أَوَّلَ مِنْكَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَأُخْبِرُ بِهِ أَحَداً فَقَالَ نَعَمْ أَهْلَكَ وَ وُلْدَكَ وَ كَانَ مَعِی أَهْلِی وَ وُلْدِی وَ رُفَقَائِی وَ كَانَ یُونُسُ بْنُ ظَبْیَانَ مِنْ رُفَقَائِی فَلَمَّا أَخْبَرْتُهُمْ حَمِدُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَالَ یُونُسُ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى أَسْمَعَ ذَلِكَ مِنْهُ وَ كَانَتْ بِهِ عَجَلَةٌ فَخَرَجَ فَاتَّبَعْتُهُ فَلَمَّا انْتَهَیْتُ إِلَى الْبَابِ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ لَهُ وَ قَدْ سَبَقَنِی إِلَیْهِ یَا یُونُسُ الْأَمْرُ كَمَا قَالَ لَكَ فَیْضٌ قَالَ فَقَالَ سَمِعْتُ وَ أَطَعْتُ فَقَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع خُذْهُ إِلَیْكَ یَا فَیْضُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 84 روایة 9@*@
ترجمه:
فیض بن مختار در ضمن حدیثى طولانى كه راجع به امر امامت ابوالحسن(ع) است به اینجا میرسد كه: امام صادق علیه السلام به او فرمود: این است صاحب اختیار تو كه درباره او پرسیدى، نزد او برو و بحقش اعتراف كن، من برخاستم و سر و دستش بوسه دادم و بدرگاه خداى عزوجل براى او دعا كردم.
امام صادق علیه السلام فرمود: آگاه باش كه خدا اظهار این مطلب را به كسى پیش از تو بما اجازه نفرموده است، عرض كردم: قربانت گردم، من به دیگرى این خبر را باز گویم؟ فرمود: آرى، به اهل و اولادت، و در آنجا اهل و اولاد و رفقایم همراه من بودند و یونس بن ظبیان از جمله رفقایم بود، چون من به آنها این خبر گفتم، ایشان خداى عزوجل را شكر گزارى كردند ولى یونس گفت: نه. به خدا، نمىپذیرم تا از خود امام بشنوم - و عجله هم داشت - از نزد ما بیرون رفت و من هم پشت سرش رفتم، وقتى به درخانه حضرت صادق علیه السلام رسیدم، چون یونس پیش از من آنجا رسیده بود، شنیدم حضرت به او مىفرماید: اى یونس! مطلب چنان است كه فیض به تو گفت، یونس گفت: شنیدم و اطاعت كردم، و امام صادق علیه السلام به من فرمود: اى فیض! یونس را همراه خود داشته باشد. (زیرا چندان اعتمادى به او نیست).
10- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِیرٍ عَنْ فُضَیْلٍ عَنْ طَاهِرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ كَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَلُومُ عَبْدَ اللَّهِ وَ یُعَاتِبُهُ وَ یَعِظُهُ وَ یَقُولُ مَا مَنَعَكَ أَنْ تَكُونَ مِثْلَ أَخِیكَ فَوَ اللَّهِ إِنِّی لَأَعْرِفُ النُّورَ فِی وَجْهِهِ فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ لِمَ أَ لَیْسَ أَبِی وَ أَبُوهُ وَاحِداً وَ أُمِّی وَ أُمُّهُ وَاحِدَةً فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ إِنَّهُ مِنْ نَفْسِی وَ أَنْتَ ابْنِی
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 85 روایة 10@*@
ترجمه:
طاهر گوید: امام صادق علیه السلام (پسر خود) عبدالله را سرزنش و نكوهش و اندرز مىنمود و مىفرمود: چرا تو مانند برادرت (موسى) نیستى؟ به خدا كه من در چهره او نور مىبینم، عبدالله عرض كرد: چرا؟ مگر پدر و مادر من و او یكى نیست؟ حضرت به او فرمود؟ او جان من است و تو پسر من هستى.
11- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ یَعْقُوبَ السَّرَّاجِ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ هُوَ وَاقِفٌ عَلَى رَأْسِ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى وَ هُوَ فِی الْمَهْدِ فَجَعَلَ یُسَارُّهُ طَوِیلًا فَجَلَسْتُ حَتَّى فَرَغَ فَقُمْتُ إِلَیْهِ فَقَالَ لِی ادْنُ مِنْ مَوْلَاكَ فَسَلِّمْ فَدَنَوْتُ فَسَلَّمْتُ عَلَیْهِ فَرَدَّ عَلَیَّ السَّلَامَ بِلِسَانٍ فَصِیحٍ ثُمَّ قَالَ لِیَ اذْهَبْ فَغَیِّرِ اسْمَ ابْنَتِكَ الَّتِی سَمَّیْتَهَا أَمْسِ فَإِنَّهُ اسْمٌ یُبْغِضُهُ اللَّهُ وَ كَانَ وُلِدَتْ لِیَ ابْنَةٌ سَمَّیْتُهَا بِالْحُمَیْرَاءِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع انْتَهِ إِلَى أَمْرِهِ تُرْشَدْ فَغَیَّرْتُ اسْمَهَا
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 85 روایة 11@*@
ترجمه:
یعقوب سراج گوید: خدمت امام صادق علیه السلام رسیدم، آن حضرت بالاى سر ابىالحسن موسى كه در گهواره بود، ایستاده و مدتى با او راز مىگفت، من نشستم تا فارغ شد. نزدیكش رفتم، به من فرمود: نزد مولایت برو و سلام كن، من نزدیك رفتم و سلام كردم، او با زبانى شیوا به من جواب سلام گفت: سپس به من فرمود: برو و نام دخترت را كه دیروز گذاشتى تغییر ده، زیرا خدا آن اسم را مبغوض دارد، - یعقوب گوید، براى من دخترى متولد شده بود كه نامش را حمیراء گذاشته بودم، امام صادق علیه السلام فرمود: به دستور او رفتار كن تا هدایت شوى. پس من اسمش را تغییر دادم .
12- أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ دَعَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَبَا الْحَسَنِ ع یَوْماً وَ نَحْنُ عِنْدَهُ فَقَالَ لَنَا عَلَیْكُمْ بِهَذَا فَهُوَ وَ اللَّهِ صَاحِبُكُمْ بَعْدِی
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 86 روایة 12@*@
ترجمه:
سلیمان بن خالد گوید: روزى امام صادق علیه السلام اباالحسن علیه السلام را نزد خود خواند و ما هم نزد آن حضرت بودیم، به ما فرمود: ملازم این آقا باشید كه او به خدا پس از من صاحب شماست.
13- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلٍ أَوْ غَیْرِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ عَنْ یُونُسَ عَنْ دَاوُدَ بْنِ زُرْبِیٍّ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ النَّحْوِیِّ قَالَ بَعَثَ إِلَیَّ أَبُو جَعْفَرٍ الْمَنْصُورُ فِی جَوْفِ اللَّیْلِ فَأَتَیْتُهُ فَدَخَلْتُ عَلَیْهِ وَ هُوَ جَالِسٌ عَلَى كُرْسِیٍّ وَ بَیْنَ یَدَیْهِ شَمْعَةٌ وَ فِی یَدِهِ كِتَابٌ قَالَ فَلَمَّا سَلَّمْتُ عَلَیْهِ رَمَى بِالْكِتَابِ إِلَیَّ وَ هُوَ یَبْكِی فَقَالَ لِی هَذَا كِتَابُ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیْمَانَ یُخْبِرُنَا أَنَّ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ قَدْ مَاتَ فَإِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ ثَلَاثاً وَ أَیْنَ مِثْلُ جَعْفَرٍ ثُمَّ قَالَ لِیَ اكْتُبْ قَالَ فَكَتَبْتُ صَدْرَ الْكِتَابِ ثُمَّ قَالَ اكْتُبْ إِنْ كَانَ أَوْصَى إِلَى رَجُلٍ وَاحِدٍ بِعَیْنِهِ فَقَدِّمْهُ وَ اضْرِبْ عُنُقَهُ قَالَ فَرَجَعَ إِلَیْهِ الْجَوَابُ أَنَّهُ قَدْ أَوْصَى إِلَى خَمْسَةٍ وَاحِدُهُمْ أَبُو جَعْفَرٍ الْمَنْصُورُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ سُلَیْمَانَ وَ عَبْدُ اللَّهِ وَ مُوسَى وَ حَمِیدَةُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 86 روایة 13@*@
ترجمه:
ابو ایوب نحوى گوید: نیمه شبى ابوجعفر منصور دنبال من فرستاد، من نزدش رفتم، او روى كرسى نشسته بود و شمعى در برابر و نامهاى در دست داشت، چون سلامش گفتم، نامه را به طرف من انداخت و مىگریست، سپس گفت: این نامه از محمد بن سلیمان است كه گزارش مىدهد، جعفر بن محمد وفات یافته است، - و سه مرتبه گفت -: انالله و اناالله راجعون، كجا مانند جعفر یافت شود؟. سپس به من گفت بنویس، من مقدمه نامه را نوشتم، آنگاه گفت: بنویس، اگر او به شخص معینى وصیت كرده است او را پیش آر و گردنش را بزن، جواب آمد كه او به پنج نفر وصیت كرده است كه یكى از آنها ابوجعفر منصور است و دیگران محمد بن سلیمان و عبدالله و موسى و حمید ماند.
شرح :
محمد بن سلیمان از جانب منصور، والى مدینه بود و عبدالله پسر آن حضرت است كه در دو روایت قبل ذكر شد و حمیده مادر حضرت ابوالحسن موسى علیه السلام است و اضافه كردن آن حضرت این چهار نفر را وصیت خود از باب تقیه است، زیرا عدم لیاقت آنها براى مسند امامت نزد شیعه واضح و روشن بوده است.
14- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ بِنَحْوٍ مِنْ هَذَا إِلَّا أَنَّهُ ذَكَرَ أَنَّهُ أَوْصَى إِلَى أَبِی جَعْفَرٍ الْمَنْصُورِ وَ عَبْدِ اللَّهِ وَ مُوسَى وَ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ وَ مَوْلًى لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ لَیْسَ إِلَى قَتْلِ هَؤُلَاءِ سَبِیلٌ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 87 روایة 14@*@
ترجمه:
نضر بن سوید مانند روایت سابق را نقل كرده، جز این كه مىگوید: او به ابىجعفر منصور و عبدالله و موسى و محمد بن جعفر و غلامى از خود وصیت كرده است، ابو جعفر گفت: راهى بكشتن اینها نیست.
15- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ صَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ فَقَالَ إِنَّ صَاحِبَ هَذَا الْأَمْرِ لَا یَلْهُو وَ لَا یَلْعَبُ وَ أَقْبَلَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى وَ هُوَ صَغِیرٌ وَ مَعَهُ عَنَاقٌ مَكِّیَّةٌ وَ هُوَ یَقُولُ لَهَا اسْجُدِی لِرَبِّكِ فَأَخَذَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع وَ ضَمَّهُ إِلَیْهِ وَ قَالَ بِأَبِی وَ أُمِّی مَنْ لَا یَلْهُو وَ لَا یَلْعَبُ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 87 روایة 15@*@
ترجمه:
صفوان جمال گوید: از امام صادق علیه السلام درباره صاحب امر امامت پرسیدم، فرمود: صاحب این امر بازى و بیهوده گرى نكند، آنگاه ابوالحسن موسى كه كودك بود و بزغالهاى مكى همراه داشت و به او مىگفت «پروردگارت را سجده كن» آمد امام صادق علیه السلام او را در آغوش كشید و فرمود: پدر و مادرم فداى كسى كه بازى و بیهوده گرى نكند (پس امام علیه السلام اگر چه كودك باشد، از بزغالهاى هم كه وسیله بازى كودكان است، استفاده ذكر خدا و یاد ربوبیت او و خضوع در پیشگاه مقدسش مىكند).
16- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ عُبَیْسِ بْنِ هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَنِی عُمَرُ الرُّمَّانِیُّ عَنْ فَیْضِ بْنِ الْمُخْتَارِ قَالَ إِنِّی لَعِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِذْ أَقْبَلَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى ع وَ هُوَ غُلَامٌ فَالْتَزَمْتُهُ وَ قَبَّلْتُهُ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَنْتُمُ السَّفِینَةُ وَ هَذَا مَلَّاحُهَا قَالَ فَحَجَجْتُ مِنْ قَابِلٍ وَ مَعِی أَلْفَا دِینَارٍ فَبَعَثْتُ بِأَلْفٍ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ أَلْفٍ إِلَیْهِ فَلَمَّا دَخَلْتُ عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ یَا فَیْضُ عَدَلْتَهُ بِی قُلْتُ إِنَّمَا فَعَلْتُ ذَلِكَ لِقَوْلِكَ فَقَالَ أَمَا وَ اللَّهِ مَا أَنَا فَعَلْتُ ذَلِكَ بَلِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَعَلَهُ بِهِ
@@اصول كافى جلد 2 صفحه 87 روایة 16@*@
ترجمه:
فیض بن مختار گوید: من نزد امام صادق علیه السلام بودم كه ابوالحسن موسى علیه السلام در آمد و او كودك بود، من او را در بر گرفتم و بوسیدم، امام صادق علیه السلام فرمود: شما كشتى هستید و این ناخداى آن است (زیرا جهان با تمام وسائل مادى و افكار معنویش مانند اقیانوسى متلاطم است كه در هر لحظه فرزندان آدم را در كام نهنگان كفر و بدعت و حرص و شهوت فرو مىكشد، و تنها وسیله نجات در این اقیانوس پر خطر، دین قویم و شریعت مستقیم اسلامست كه جمعیتى به نام شیعه به صورت كشتى در آمده و ناخداى آنها ائمه هدى علیهم السلامند).
فیض گوید: سال آینده به حج رفتم و دو هزار دینار داشتم كه هزار دینار آن را براى امام صادق علیه السلام و هزار دیگر را براى ابوالحسن موسى علیه السلام فرستادم، چون خدمت امام صادق علیه السلام رسیدم، فرمود او را با من برابر داشتى؟ عرض كردم: من اینكار را به فرموده شما كردم، فرمود: به خدا من این كار نكردم، بلكه خداى عزوجل نسبت به او انجام داده (و او را امام و ناخداى كشتى شما قرار داده است).