تربیت
Tarbiat.Org

امام و مقام تعلیم به ملائکه
اصغر طاهرزاده

معنی افضلیت رسول خدا(ص)

ممکن است برای عزیزان این سؤال مطرح شود که اگر همه‌ی انبیاء از ملائکه افضل‌اند و همه در مقام علم به همه‌ی اسماء الهی هستند معنی اَفضلیت رسول خدا(ص) به چه معنی است. برای جواب به این سؤال باید متوجه بود مقام جامعیت در عین جامعیت، تشکیکی است و دارای شدت و ضعف است و لذا در عین این‌که همه‌ی انبیاء در مقام علم به همه‌ی اسماء الهی هستند، در آن مقام شدت و ضعف هست. همین‌طور همه‌ی مقامات نوری دارای شدت و ضعف می‌باشند. ملائکه در مقام جامعیت نیستند مثلاً جناب حضرت عزرائیل(ع) دارای مقام خاصی هستند که حضرت جبرائیل(ع) آن مقام را ندارند. مقام حضرت عزرائیل(ع) مقام ظهور اسم قبض و نزعِ الهی است. هر نزع و قبضی که حضرت پروردگار در عالم اراده کنند به نور حضرت عزرائیل(ع) انجام می‌شود، هر نوع کندن و جداکردنی، حتی جداشدن اخلاق رذیله و تعلقات دنیایی از قلب ما همه به اراده‌ی خدا و به جلوه‌ی اسم قبض به نور حضرت عزرائیل انجام می‌شود. حال توجه داشته باشید که حضرت عزرائیل یک مقام نوری و وجودی‌‌اند در نتیجه جلواتی دارند که دارای شدت و ضعف است. بعضی‌ها به جهت گناهانی که دارند هنگام قبضِ روح با جلوه‌ی عزرائیلیِ مادون روبه‌رو می‌شوند و به زحمت می‌افتند. بعضی‌ها با جلوه‌ی عزرائیلی متعالی روبه‌رو می‌شوند و همچون بوئیدن گل، قبض روح می‌شوند. قبض عزرائیل با جلوه‌ی مادون به صورت چنگال است و به آن حالت روح را از بدن بیرون می‌کشد. بستگی دارد ما در کدام مقام با حضرت عزرائیل مأنوس شویم و چه اندازه گرفتار تعلقات دنیایی باشیم. معنی شدت و ضعف برای مقام جامعیت انسان کامل مثل نور بی‌رنگ است که در عین بی‌رنگ‌بودن و جامع هفت نوربودن، دارای شدت و ضعف است. وقتی روشن شد مقام جامعیت رسول خدا(ص) در مرتبه‌ی اَشد و افضل است، موضوع تابع و واصل پیش می‌آید به این معنی که همه‌ی انبیاء با اتصال به نور رسول خدا(ص) متصل به نور پروردگار هستند.
رسول خدا(ص) در ادامه می‌فرمایند: «وَ الْفَضْلُ بَعْدِی لَكَ یَا عَلِیُّ وَ لِلْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِكَ» بعد از من -که در جایگاه افضل انبیاء هستم- تو و ائمه‌ی بعد از تو افضل‌اند. به اعتبار این‌که هر مقام عالیه‌ای ظهوری دارد، پرتو نور محمدی مسلّم افضل و بالاتر است از نور جامعی که نسبت به نور رسول خدا(ص) در درجه‌ی پایین‌تر قرار دارد.
در ادامه می‌فرمایند: «وَ إِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَخُدَّامُنَا وَ خُدَّامُ مُحِبِّینَا» ملائکه خدّام ما و خُدّام دوست‌داران ما هستند «یَا عَلِی! الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ... وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِوَلَایَتِنَا» ای علی! آن‌هایی که عرش و اطراف عرش را حمل می‌کنند، به حمد پروردگارشان تسبیح می‌گویند و برای کسانی که به ولایت ما ایمان دارند استغفار می‌کنند. عنایت دارید که ملائکه مقام نازله و جلوه‌‌ای محدود از نور جامع انسان کامل هستند. نور بی‌رنگ وقتی از منشور گذشت و به صورت نور زرد و سبز و آبی و نیلی و بنفش ظاهر شد، در عین این که نور سبز و زرد و غیره نورهایی هستند با رنگی محدود، کاملاً به نور بی‌رنگ متصل‌اند و هیچ استقلالی ندارند. به همین شکل ملائکه در تصرف تکوینی اهل البیت(ع) هستند. مثل تصرف قوای نفس به وسیله‌ی نفس ناطقه، همین‌که انسان اراده کند تا با قوه‌ی بینائی ببیند، می‌بیند. نسبت ملائکه با مقام نوری انبیاء و اولیاء چنین نسبتی است و همین‌طور که قوه‌ی بینایی خدمتکار شما است ملائکه خدمتگذار پیامبر خدا(ص) و ائمه(ع) می‌باشند.