خدایا! انسان كامل، خلیفه توست و همچنانكه خلیفه و جانشین هر سلطان به اذن سلطان درِ خزائن سلطان را میگشاید، مرحمتی فرما تا از طریق امام زمانمان ما به خزائن غیب تو آشنا شویم و از آن گوهرهای غیبی بیبهره نمانیم.
انسان كامل خلیفه خداست و قرآن در رابطه با انتخاب او به عنوان خلیفه خدا چنین فرمود كه:«وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنّی جاعِلٌ فِیالْاَرْضِ خَلیفَةً»؛ یعنی هنگامی كه پروردگارت به ملائكه گفت: من میخواهم در روی زمین جانشینی قرار دهم و بالاخره میفرماید: «عَلَّمَ آدَمَ الْاَسْماءَ كَلَّها»، یعنی كل اسماء را به آدم تعلیم نمود، و در واقع خداوند به ملائكه نشان داد آدم ظرفیت پذیرش همة اسماء الهی را دارد. در ارتباط با این آیه، علماء بهخصوص علامهطباطبایی(رحمةاللهعلیه) بحث میكنند كه مقام خلافت الهی، به آدمیت داده شده و خلافت، مقام آدمیت است و این مقام، یك مقام حقوقی است نه شخصی؛ یعنی تعلیم كل اسماء صرفاً برای شخص حضرت آدم(ع) نبود و ملائكه هم صرفاً مأمور سجده بر شخص حضرت آدم(ع) نبودند تا این مقام منحصر به شخص حضرتآدم(ع) باشد، چون شیطان نهتنها بر آدم سجده نكرد، بلكه دشمنی و گمراه كردن فرزندان آدم را نیز پیشه كرد؟ پس معلوم میشود كه فرزندان حضرتآدم(ع) چون در مقام آدمیتاند، مورد دشمنی شیطان قرار دارند(70) و شیطان هم دشمن آدمیت است، و از آن طرف، ملائكه، برعكسِ شیطان كه بر آدمیت سجده نكرد، با تمام وجود بر آدمیت سجده كردند.
سجده ملائكه بر آدم به معنی آدمیت، یعنی تواضع و تبعیت از آدم؛ یعنی ملائكه در تسخیر آدمند. نتیجه اینكه؛ ملائكه به مقامی سجده كردند كه این مقام به طور كامل و تامّ در اختیار ائمه معصومین(ع) است و امروز امام زمان(عج) صاحب آن مقام است و ملائكه تماماً فرمانبردار امام زمان(عج) هستند و با توجّه به اینكه ملائكه مبادی عالم و خزائن غیبی عالم وجوداند. پس متوجه میشویم؛ از طریق امام زمان(عج) است كه میتوانیم با خزائن غیب الهی آشنا و مرتبط شویم و از آن گوهرهای غیبی بهرهمند گردیم و چشم دلمان را به روی حقایق هستی باز كنیم.
ملائكه هر كدام یك بُعدی از حقایق عالم را دارا میباشند(71)، یكی در مقام علم است و یكی در مقام حیات است و یكی جلوة اسم مصوِّر خداونداست؛ ولی هیچكدام جامع همه اسماء الهی نیستند، به همینجهت نمیتوانند خلیفة خدا باشند و تمام اسماء الهی را ظهور دهند. این انسان كامل است كه جامع و مظهر همة اسمای حُسنای حق است و توان ارائة همة اسماء را دارد. انسان؛ جامع اضداد است، مثلاً صفت رحمت و خشم در انسان جمع است. خدایی كه جامع اضداد است، هم رحمت دارد و هم غضب دارد، خلیفهاش هم باید جامع اضداد باشد. ملائكه نمیتوانند مظهر تمام اسماء الهی باشند، به همین جهت اگر شما بخواهید آدم شوید، كمك ملائكه كافی نیست، چراكه هر كدام از ملائكه یك بعدی و یك جهتی را دارند. آن كسی كه شما را به آدمیت میرساند، آدمِ كلّ است و قرآن در مورد جامعیت آدم فرمود: «عَلَّمَ آدمَ الْاَسْماءَ كُلَّها»(72) ؛ خداوند تمام اسماء را به آدم تعلیم داد، در حالی كه هر ملكی مظهر یك اسم از اسماء الهی است، حتّی ملائكة مقرّبی مثل اسرافیل و جبرائیل از این قاعده استثناء نیستند. مثلاً حضرت عزرائیل(ع) صفتِ قابض الهی را دارد، حضرت اسرافیل(ع) صفت احیاء و اِماته را دارد. امّا انسان كامل همة صفات الهی را دارد. پس اگر كسی خواست با جمیع اسماء الهی ارتباط پیدا كند و خدا را با جمیع اسماء الهیاش عبادت كند، باید به انسان كامل نزدیك شود كه او حامل همة اسماء الهی است و در راستای همین معرفت و شعور است كه در هر روز ماه رجب میخوانید: «اَلّلهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ بِمَعانِی جَمیعِ ما یَدْعُوكَ بِهِ وُلاةُ اَمْرِكَ»؛ یعنی؛ «پروردگارا! از تو تقاضامندم به حقیقت جمیع آنچه اولیای تو، تو را به آن میخوانند.» یعنی حالا كه اولیاء و ائمه معصومین، تو را با تمام اسمائت میشناسند و تو را با همة اسمائت میخوانند، ما را نیز از تقاضاهایمان محروم مگردان. پس راه ارتباط واقعی با خدا، خدایی كه جامع جمیع كمالات است، ارتباط با امام زمان(عج) است، امام زمانی كه حامل جمیع اسماء الهی است.