تربیت
Tarbiat.Org

مبانی معرفتی مهدویت
اصغر طاهرزاده

امام، مظهر ولایت تشریعی و تكوینی خداوند

نكته دوم این است كه یكی از ویژگی‌های امام معصوم، علاوه بر هدایت تشریعی، توانایی هدایت باطنی یا هدایت به امر است. خداوند در آیه 73 سوره انبیاء دربارة فرزندانِ معصومِ حضرت‌ابراهیم(ع) می‌فرماید: «وَ جَعَلْناهُمْ اَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا»؛ یعنی ما آن‌ها را امامانی قرار دادیم تا به«امر» ما هدایت كنند. علّامه طباطبایی(رحمة‌الله‌علیه) در المیزان می‌فرمایند: مقام «امر»، مقام كن‌فیكون است، چون خدا در آیه 82 سوره یس می‌فرماید: «انَِّما اَمْرُهُ اِذا اَرادَ شَیْئاً اَنْ یَقُولُ لَهُ كُنْ فَیَكُون»؛ یعنی امرِ خدا این‌گونه است كه هر گاه چیزی را اراده كرد كه بشود، مثل این است كه بگوید: ایجاد شو و ایجاد می‌شود. با توجّه به این دو آیه كه یك‌جا می‌گوید: امام هدایت به «امر» می‌كند و یك‌جا می‌گوید: امر خدا این است كه اگر بخواهد چیزی بشود، مثل این است كه بگوید بشو و می‌شود. علّامه طباطبایی(رحمة‌الله‌علیه) می‌گوید: مقام امام در هدایت انسان‌ها، مقام كن فیكون یعنی مقام تحقّق و ایجادِ بدون زمان است. همان‌طور كه در آیه 54 سوره اعراف می‌فرماید: «اَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ»؛ یعنی خداوند را هم ایجاد زمانمند هست كه به آن «خلق» گویند و هم ایجاد بی‌زمان كه به آن «امر» گویند. امام هم كه خلیفة خداست، مظهر «خلق» و «امر» خداست، یعنی هم ولایت تشریعی دارد و هم هدایت به امر یا هدایت تكوینی دارد. هم شریعت خدا را برای شما تبیین می‌كند، هم با نظر به جان شما، جانتان را با تجلّی فیض‌های الهی تغییر می‌دهد. حالا شما در دوران غیبت امام به یك اعتبار از هیچ‌كدام محروم نیستید، چون یازده امام معصوم دین را برای شما تبیین كردند و هدایت تشریعیِ الهی را برای شما روشن نمودند و هدایت‌های غیبی و باطنی هم كه لازمه‌اش توجّه امام‌زمان(عج) به قلب شماست كه همین حالا توسط امام غایبِ حیّ حاضر انجام شدنی است. لذا شما از وجود غیبی امام از طریق بُعد غیبی خودتان می‌توانید مدد بگیرید. البته بُعد غیبی شما باید نورانی شود تا با غیب كلِ در مقام انسانی، مرتبط شود.
این كه شنیده‌اید در هر زمانی رضایت امام‌زمان(عج) باعث می‌شود كه الطاف غیبی الهی به ما برسد، به دلیل این است كه امام‌زمان(عج) همین كه به قلب ما نظر بفرمایند، ما را از هدایت باطنی برخوردار می‌كنند. در شرح حال ابراهیم اَدهم كه گویا در خدمت امام‌سجّاد(ع) یا امام‌محمّد باقر(ع) بوده، آمده است كه: روزی امام دست مباركشان را بر شانة او گذاشتند و فرمودند بگو: «لا اِلهَ اِلاّ الله». او هم می‌گوید: «لا اِلهَ اِلاّ الله». می‌گوید: قبل از این من بارها «لا اِلهَ اِلاّ الله» گفته بودم، ولی وقتی به مدد امام(ع) آن كلمة طیبه را گفتم، دنیا برایم عوض شد و معنی این ذكر برایم چیز دیگری شد. منظور از نقل این واقعه، روشن نمودن نحوة تصرّف باطنی امام(ع) است. حالا بهره گرفتن از این نحوة تصرّفِ باطنی با غیبت وجود مقدّس امام‌زمان(عج) از صحنة زندگی شیعیانِ طالب آن حضرت، باز ممكن است، همّت می‌خواهد تا شیعیان بتوانند از آن تصرفات مبارك استفاده كنند.