اصولا اکثریت قریب به اتفاق سوره های جزء آخر قرآن در مکه نازل شده ، و بیش از همه چیز روی مساءله مبدا و معاد ، و بشارت و انذار ، که طبیعت سوره های مکی است تکیه می کند ، غالبا لحنی کوبنده و تکان دهنده و بیدارکننده دارد ، آیه ها همگی جز در موارد معدودی کوتاه ، و مملو از اشارات است ، و به همین دلیل تاءثیر بسیار عمیقی روی هر فرد آگاه می گذارد ، ناآگاهان را نیز بیدار می کند ، و به کالبدهای بی روح جان می دهد ، به افراد بی تفاوت احساس و تعهد و مسؤولیت می بخشد ، و برای خود عالمی دارد ، عالمی پرغوغا و پر از شور و نوا !
سوره ((نبا)) نیز از این اصل کلی مستثنا نیست ، با سؤالی بیدارگر شروع می شود ، و با جمله ای پر از عبرت پایان می یابد .
محتوای این سوره را می توان در چند بخش خلاصه کرد .
1 - سؤالی که در آغاز سوره از حادثه بزرگ (نبا عظیم ) یعنی روز قیامت مطرح شده است .
2 - سپس به بیان نمونه هایی از مظاهر قدرت خداوند در آسمان و زمین و زندگی انسانها و مواهب آن - به عنوان دلیلی بر امکان معاد و رستاخیز - می پردازد .
3 - در بخش دیگری قسمتی از نشانه های آغاز رستاخیز را بیان می دارد .
4 - در بخش دیگری گوشه ای از عذابهای دردناک طغیانگران را .
5 - به دنبال آن قسمتی از نعمتها و مواهب شوق انگیز بهشتی را شرح می دهد .
@@تفسیر نمونه جلد 26 صفحه 4@@@
6 - سرانجام با انذار شدیدی از عذاب قریب ، و سپس ذکر سرنوشت غم انگیز کافران سوره پایان می گیرد .
ضمنا نامگذاری این سوره به خاطر تعبیری است که در آیه دوم آن آمده است ، و گاه از آن به عنوان سوره ((عم )) به تناسب آیه نخستین آن تعبیر می شود .