((تقیه )) یا ((کتمان عقیده باطنی )) بر خلاف آنچه بعضی می پندارند به معنی ضعف و ترس و محافظه کاری نیست، بلکه غالبا به عنوان یک وسیله مؤثر برای مبارزه با زورمندان و جباران و ظالمان مورد استفاده قرار می گیرد، کشف اسرار دشمن جز از طریق افرادی که از روش تقیه استفاده می کنند ممکن نیست. ضربات غافلگیرانه بر پیکره دشمن جز از طریق تقیه و کتمان نقشه ها و طرحهای مبارزه صورت نمی گیرد.
و مؤمن آل فرعون نیز تقیه اش برای خدمت به آئین موسی (علیه السلام ) و دفاع از حیات او در لحظات سخت و بحرانی بود، چه چیز از این بهتر که انسان فرد مؤمنی در دستگاه دشمن داشته باشد که تا اعماق تشکیلات او نفوذ کند، و از همه چیز با خبر گردد و به موقع دوستان را در جریان بگذارد، و حتی در موقع لزوم
@@تفسیر نمونه، جلد: 20، صفحه: 89@@@
در فکر جباران نفوذ کند و نقشه های آنها را دگرگون سازد؟!
آیا اگر مؤمن آل فرعون از روش تقیه استفاده نمی کرد هرگز توانائی انجام این خدمات را داشت؟
لذا در حدیثی از امام صادق (علیه السلام ) آمده است: التقیة دینی و دین آبائی، و لا دین لمن لا تقیة له، و التقیة ترس الله فی الارض، لان مؤمن آل فرعون لو اظهر الاسلام لقتل: ((تقیه دین من و دین پدران من است، کسی که تقیه ندارد دین ندارد، تقیه سپر خداوند در روی زمین است، چرا که اگر مؤمن آل فرعون ایمان خود را اظهار داشته بود کشته می شد )).**(مجمع البیان ) جلد 8 صفحه 521 (ذیل آیات مورد بحث ).***
مخصوصا در زمانی که جمعیت مؤمنان در منطقهای در اقلیت باشند و در چنگال اکثریتی بی منطق و بیرحم گرفتار شوند هیچ عقلی اجازه نمی دهد که با اظهار ایمان جز در مورد ضرورت نیروهای فعال خود را به هدر دهند، بلکه باید در این مقطع خاص با کتمان عقیده نیروها را متشکل و متمرکز و برای قیام نهائی آماده سازند.
شخص پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) در آغاز قیامش در مدت چند سال دعوت پنهانی داشت و از همین روش استفاده می کرد، و بعد از مدتی که یارانش فزونی گرفتند و هسته بندی اصلی محکم شد اسلام را رسما اعلام نمود.
در میان پیامبران دیگر ابراهیم (علیه السلام ) با تمام شجاعت و قهرمانی که داشت به هنگام تصمیم بر شکستن بتها از روش تقیه استفاده کرد و برنامه خود را از بت پرستان کتمان نمود، و گرنه هرگز موفق نمی شد.
ابو طالب عموی پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) شاید تا آخر عمر روش تقیه را از دست نداد، تنها در مقطعهای خاصی ایمان خود را آشکار ساخت، ولی در مواقع دیگر صریحا چیزی نمی گفت تا بتواند نقش مؤثر خود را در حفظ جان پیامبران (علیهمالسلام ).
@@تفسیر نمونه، جلد: 20، صفحه: 90@@@
در مقابل بت پرستان لجوج و بیرحم و کینه توز ایفا کند. به هر حال آنچه بعضی از جاهلان و ناآگاهان پنداشته اند که تقیه مخصوص مذهب شیعه است، یا تقیه نشانه ضعف و زبونی است، کاملا بی اساس و دور از منطق است، تقیه در تمام مکتبها بدون استثنا وجود دارد. برای توضیح بیشتر به جلد دوم همین
تفسیر صفحه 373 (ذیل آیه 28 آل عمران ) و جلد یازدهم صفحه 423 (ذیل آیه 106 سوره نحل ) مراجعه فرمائید.