صفت پنجم، مکر و حیله کردن است از برای رسیدن به مطلوبات شهویه و غضبیه و مراد از آن در این مقام جستن راههای پنهان است از برای اذیت رسانیدن به مردمان و به کار بردن آنرا تلبیس و غش و غدر و خیانت گویند. و از برای مکر اقسام بیحد است و آن از مهلکات عظیمه و بالاترین صفات شیطان و بزرگترین لشکر اوست و معصیت آن زیادتر است از معصیت اذیت رسانیدن در علانیه و آشکار و از این جهت است که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمودند که از ما نیست کسیکه مکر کند با مسلمانی.(40)
متذکر شدن بدی عاقبت مکر
و علاج آن متذکر شدن بدی عاقبت مکر و تأمل در آنکه صاحب آن در آتش سوزان همنشین شیطان است، و وارد شده و به تجربه هم ثابت شده که هر که چاهی برای برادر خود کند خود در آن افتد.