صفت هفتم، عجله و شتاب در افعال و اقوال است که آدمی به مجرد آنکه امری در خاطرش خطور کند اقدام بر آن نماید بدون آنکه اطراف آنرا ملاحظه نماید، و این صفت از ضعف نفس و از راههای بزرگ شیطانست و در حدیث نبوی است که شتاب کاری از جانب شیطان و تأنی از جانب خداوند رحمان است و مکرر بتجربه رسیده است که هر امری که بیتأمل از آدمی سر زد باعث خسران و زیان و فاعل آن نادم و پشیمان میشود و هر عجول سبکی در نظرها خوار و در دلها بیوقع و بیاعتبار است و نیز پر ظاهر است که کارها به صبر و تأمل برآید و مستعجل بسر درآید.
به چشم خویش دیدم در بیابان - که آهسته سبق برد از شتابان
سمند باد پا از تک فرو ماند - شتربان همچنان آهسته میراند
وقار
و ضد صفت عجله وقار است که عبارتست از اطمینان نفس و سکون آن در گفتار و کردار و حرکات و سکنات پیش از آنکه شروع در یکی از آنها کند و آن نتیجه قوت نفس است و از فضائل صفات است بلکه از اخلاق حسنه کم صفتی است که بشرافت این صفت رسد و برگزیدگان خدا را به این صفت مدح میکنند چنانچه در مدح سرور پیغمبران است صاحب الوقار و السکینه،(69) و ظاهر است که در نظر مردم هیچ صفتی مانند این صفت آدمی را شریف و عزیز نمیکند پس سزاوار مؤمن آن است که پیوسته شرافت و نیکی این صفت را در نظر داشته باشد و خود را در افعال و اقوال بر آن بدارد تا عادت و ملکه او گردد.